Το ηλιέλαιο τραβάει μαζί του ψηλότερα το ελαιόλαδο και τα υπόλοιπα έλαια

Ντόμινo αυξήσεων σε όλο το πλέγμα των βρώσιμων ελαίων έχει προκαλέσει το άλμα στις τιμές του ηλιελαίου με φόντο την ουκρανική κρίση. Η χειμαζόμενη χώρα συνεισφέρει το 47% των παγκόσμιων εξαγωγών, ενώ αθροιστικά με τη Ρωσία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 80% του παγκόσμιου εμπορίου.

H παύση των φορτώσεων, λόγω του πολέμου, έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο κενό στην αγορά, το οποίο γίνεται αισθητό στην εστίαση, στη βιομηχανία τροφίμων, αλλά και στο κανάλι της λιανικής.

Σύμφωνα με στοιχεία της Mintec που επικαλείται η Wall Street Journal, στα τέλη Μαρτίου 2022, οι τιμές του ηλιελαίου σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν αυξημένες κατά 44% σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν.

Στο κραμβέλαιο, στο οποίο στράφηκαν από την πρώτη στιγμή πολλές μεταποιητικές επιχειρήσεις για να αντικαταστήσουν το ηλιέλαιο, οι αυξήσεις έφτασαν το 72%, μόνο που κι εδώ σταδιακά η διαθεσιμότητα άρχισε να περιορίζεται. Στο σογιέλαιο και στο φοινικέλαιο οι τιμές ήταν στο τέλος του περασμένου μήνα αυξημένες κατά 41% και 61% αντίστοιχα.

Το ανοδικό κύμα παρέσυρε και το ελαιόλαδο, σε σαφώς μικρότερο όμως βαθμό καθώς, σύμφωνα με τη Μintec, στα τέλη Μαρτίου οι τιμές ήταν αυξημένες κατά 15%, ενώ, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα έλαια, δεν καταγράφηκε κάποιο νέο ιστορικό υψηλό.

Όπως αναφέρει ωστόσο στη Wall Street Journal ο Walter Zanre, επικεφαλής του βρετανικού τμήματος της ιταλικής μάρκας Filippo Berio, με δεδομένο ότι το ελαιόλαδο ήταν ούτως ή άλλως αρκετά ακριβότερο από το ηλιέλαιο, ακόμα και αυτή η συγκριτικά μετριοπαθής αύξηση τιμών καταδεικνύει την αγωνιώδη προσπάθεια της αγοράς να βρει εναλλακτικές.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τιμές του εξευγενισμένου ελαιολάδου είναι παραδοσιακά τέσσερις φορές πάνω από εκείνες του ηλιελαίου, τη στιγμή που η παραγωγή του τελευταίου είναι επταπλάσια. Η Filippo Berio σκοπεύει μέχρι τον Μάιο να αυξήσει τις τιμές των ελαιολάδων της σε παγκόσμια κλίμακα κατά 20%, καθώς, σύμφωνα με τον κ. Ζanre, «τα ελαιουργεία ζητούν τις αυξημένες τιμές που παίζουν αυτήν τη στιγμή στην αγορά και δεν παραδίδουν σε αυτές που είχαν συμφωνηθεί τον Φεβρουάριο».

Έπιασε τα 3,25 ευρώ το πυρηνέλαιο

Σύμφωνα με την οικονομολόγο Δήμητρα Αλιέως, εμπειρογνώμονα στο διεθνές εμπόριο ελαιολάδου και μέλος της Επιστημονικής Εταιρείας Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε), οι αυξήσεις στα φυτικά έλαια άγγιξαν τόσο το ελαιόλαδο όσο και το πυρηνέλαιο, το οποίο έφτασε να πωλείται στα 3,25 ευρώ/κιλό, σχεδόν δηλαδή όσο και το έξτρα παρθένο, αν και εσχάτως εμφανίζει τάσεις υποχώρησης.

Μιλώντας σε ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα η εταιρεία, η κα Αλιέως ανέφερε ότι το πυρηνέλαιο θα μπορούσε να αποτελέσει δυνητικά μια εναλλακτική του ηλιελαίου, αν και παραμένει αρκετά ακριβότερα από τα σπορέλαια και η παραγωγή του στη χώρα μας δεν ξεπερνά τους 10.000 τόνους ετησίως, όταν εκείνη του ελαιολάδου κυμαίνεται στους 300.000 τόνους.

Η ίδια ανέφερε ότι το τελευταίο διάστημα η τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς με ηλιέλαιο γίνεται από εναλλακτικές –της Ουκρανίας και της Ρωσίας– αγορές, όπως η Τουρκία και η Ρουμανία, ενώ κάποιες ποσότητες καταφθάνουν μέσω Βουλγαρίας στη Θεσσαλονίκη και από εκεί διοχετεύονται στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Τα παραπάνω έχουν συνέπεια να έχουν υποχωρήσει το τελευταίο διάστημα οι τιμές, ωστόσο προέβλεψε ότι σε περίπου έναν χρόνο οι τιμές του ηλιελαίου θα πάρουν και πάλι την ανιούσα.

Σύμφωνα με την κα Αλιέως, πάντως, αυτήν τη στιγμή, το κύριο ζήτημα είναι το ενεργειακό κόστος, ενώ σημαντικό αγκάθι αποτελούν και τα ακριβά ναύλα, τα οποία δυσχεραίνουν τις εξαγωγές σε μακρινούς προορισμούς, όπως οι ΗΠΑ. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, τα ναύλα για την αποστολή φορτίων από την Τουρκία προς την Ελλάδα έφτασαν φέτος τα 500 ευρώ/τόνο από 180 ευρώ/τόνο πέρυσι.