Oper8: Τεχνολογία και εκπαίδευση στη μάχη κατά των ζιζανίων στο χωράφι

Τη στιγμή που τα ζιζάνια παραμένουν μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη βιώσιμη γεωργική παραγωγή, η τεχνολογία και η εκπαίδευση μετατρέπονται σε συμμάχους των αγροτών και των γεωπόνων. Πιο συγκεκριμένα, μία νέα ηλεκτρονική εκπαιδευτική ενότητα έρχεται να προσφέρει πρακτικές γνώσεις και καινοτόμα εργαλεία σε αγρότες, γεωπόνους και υπευθύνους χάραξης πολιτικής σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ενότητα σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του έργου Oper8, που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Horizon Europe της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με τις Όλγα Κριεζή (σ.σ. υπεύθυνη έργου) και Πέννυ Ζαφειράκη από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο έχει αναλάβει τον συντονισμό του έργου και την ανάπτυξη του ψηφιακού αποθετηρίου Oper8 Inventory, η ενότητα περιλαμβάνει:

• Ανάλυση των τύπων ζιζανίων και στρατηγικές ελέγχου προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε καλλιέργειας.
• Εκτενή παρουσίαση πρακτικών: Φυσικών, χημικών, βιολογικών-αγροοικολογικών και ψηφιακών μεθόδων.
• Παραδείγματα εφαρμογών από αμπελώνες, κηπευτικά και αροτραίες καλλιέργειες.
• Σύνδεση πρακτικών λύσεων με την αγροτική πολιτική και τους στόχους βιωσιμότητας της ΕΕ.

Οι μαθησιακοί στόχοι

Με την ολοκλήρωση της ενότητας, οι συμμετέχοντες θα μπορούν να:

• Κατανοούν γιατί ο έλεγχος ζιζανίων είναι κρίσιμος για τη βιώσιμη γεωργία.
• Αναγνωρίζουν τα βασικά είδη ζιζανίων και τις καλλιέργειες που πλήττουν.
• Εφαρμόζουν στρατηγικές ελέγχου με βάση σύγχρονες τεχνικές.
• Εμπνέονται από παραδείγματα τεχνικών λύσεων σε διαφορετικά αγροτικά συστήματα.
• Συνδέουν τη θεωρία με τις πολιτικές και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πιστοποιητικό Ολοκλήρωσης Εκπαιδευτικής Ενότητας Oper8

Οι συμμετέχοντες που ολοκληρώνουν επιτυχώς την εκπαίδευση λαμβάνουν Πιστοποιητικό Ολοκλήρωσης από το έργο, ενισχύοντας το επαγγελματικό τους προφίλ. Η ενότητα είναι διαθέσιμη διαδικτυακά και προσβάσιμη από υπολογιστή ή κινητή συσκευή. Δείτε περισσότερα εδώ: https://lnkd.in/d8JNyspw.

Εκδηλώσεις επιδείξεων

Στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκαν και εκδηλώσεις επιδείξεων (demo events), τόσο το 2024 όσο και το 2025. Πιο αναλυτικά:

• Στις 12/4/2024, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση επίδειξης στην περιοχή της Νεμέας. Στο επίκεντρο της εκδήλωσης ήταν οι καλλιεργητικές πρακτικές και συγκεκριμένα οι καλλιέργειες κάλυψης στα αμπέλια ως τεχνική μη χημικού ελέγχου των ζιζανίων. Παρατηρήθηκε πως τα διαφορετικά είδη καλλιεργειών κάλυψης επηρεάζουν τόσο τα ζιζάνια, όσο και την ίδια την καλλιέργεια, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους. Στην εκδήλωση συμμετείχαν 13 άτομα, με τρία από αυτά να είναι αγρότες και οι υπόλοιποι ερευνητές.
• Στις 22/10/2024, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση επίδειξης – συζήτηση, σε συνεργασία με άλλα ευρωπαϊκά και εθνικά έργα, για την αγροοικολογία και τις καλλιεργητικές πρακτικές για τον εναλλακτικό έλεγχο των ζιζανίων. Παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα των εκάστοτε έργων και συζητήθηκαν πρακτικές, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Στην εκδήλωση, συμμετείχαν 44 άτομα, με τους 17 να είναι αγρότες, 15 ερευνητές και 20 φοιτητές.
• Στις 31/10/2024, πραγματοποιήθηκε στα Σπάτα εκδήλωση επίδειξης για τα ψεκαστικά ΣμηΕΑ. Με μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάστηκαν τα ψεκαστικά ΣμηΕΑ, ενώ η χρήση τους, οι πιθανές εφαρμογές τους και η νομοθεσία που επικρατεί στην ΕΕ για την πραγματοποίηση πτήσεων και ψεκασμών με αυτά. Στην εκδήλωση συμμετείχαν 52 άτομα, με 17 από αυτούς να είναι αγρότες, 15 ερευνητές και 20 άτομα από εταιρείες και τη βιομηχανία των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Για το έτος 2025, οι εκδηλώσεις επίδειξης ήταν οι ακόλουθες:

• Στις 13/05/2025, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση επίδειξης για την ελληνική Επιχειρησιακή Ομάδα, που συμμετέχει στο έργο Oper8 και ασχολείται με τη μηχανική καταπολέμηση ζιζανίων με τη χρήση καμερών. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στα Γιαννιτσά, ενώ συμμετείχαν 32 άτομα, με 22 αγρότες, έξι συμβούλους και έναν ερευνητή. Παρουσιάστηκε το αναβαθμισμένο μηχανικό παρελκόμενο σε χωράφι γραμμικής καλλιέργειας μπρόκολου.
• Στις 19/05/2025, στη Βοιωτία πραγματοποιήθηκε εκδήλωση επίδειξης σε αροτραίες καλλιέργειες για τη χρήση καλλιεργητικών πρακτικών ως μέσο ελέγχου των ζιζανίων. Παρουσιάστηκαν η αμειψισπορά και η επιλογή ποικιλίας, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Συμμετείχαν 23 άτομα, με οκτώ αγρότες, δύο συμβούλους, δέκα ερευνητές και τρεις φοιτητές.
• Στις 10/07/2025, πραγματοποιήθηκε στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στον πειραματικό αμπελώνα εκδήλωση επίδειξης στα ψεκαστικά ΣμηΕΑ. Σε συνεργασία και με άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα, συζητήθηκαν οι δυνατότητες των ψεκαστικών ΣμηΕΑ και η νομοθεσία που επικρατεί στην Ευρώπη. Συμμετείχαν 53 άτομα, με 38 ερευνητές, πέντε άτομα από τη βιομηχανία και δέκα φοιτητές.
• Στις 15/07/2025 σε αμπελώνα στη Νεμέα παρουσιάστηκαν οι καλλιέργειες κάλυψης ως μέσο εναλλακτικού ελέγχου των ζιζανίων. Παρουσιάστηκαν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, καθώς και ο τρόπος επιλογής της ιδανικής καλλιέργειας κάλυψης, ή συνδυασμός αυτών. Συμμετείχαν 25 άτομα, με αγρότες, συμβούλους και δέκα ερευνητές.

Πληροφορίες

Το έργο Oper8, το οποίο υλοποιείται από τον Οκτώβριο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, συντονίζεται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον καθηγητή Σπύρο Φουντά. Στόχος του είναι η δημιουργία ενός αυτοτελούς, πολυμερούς ευρωπαϊκού θεματικού δικτύου, με έμφαση στις μη χημικές λύσεις για τον έλεγχο των ζιζανίων. Το έργο αξιοποιεί τη γνώση και την εμπειρία οκτώ Επιχειρησιακών Ομάδων (ΕΟ) από επτά χώρες, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας, της ανταλλαγής γνώσης και της καινοτομίας στον αγροτικό τομέα.