Αντιθέσεις: Ανάκαμψη

Ανάκαμψη και μεταρρυθμίσεις με τη στήριξη της Ευρώπης

Ανάκαμψη για τους πολλούς ή επίκυψη στους λίγους;

Ίσως δεν έχει γίνει αντιληπτή από όλους, λόγω της πανδημίας, η τεράστια σημασία της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας που ήδη σχεδιάζεται για τα επόμενα χρόνια. Με 32 δισ. ευρώ του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, και άλλα 40 δισ. του ΕΣΠΑ, δίνεται η δυνατότητα στη χώρα να κάνει ένα άλμα από την ύφεση στην ανάπτυξη και να θεσπίσει μια δέσμη μεταρρυθμίσεων που θα αλλάξουν τη ζωή του πολίτη.

Με τη δέσμη των μεταρρυθμίσεων συνδέει η Ευρωπαϊκή Ένωση την εκταμίευση των κονδυλίων. Δεν πρόκειται δηλαδή να δοθούν χρήματα «κουτουρού», αλλά οι εκταμιεύσεις θα ακολουθούν την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, με μεγάλη μάλιστα αυστηρότητα: No reforms, no money. Όχι μεταρρυθμίσεις, όχι λεφτά, δηλαδή. Πράγμα που καθιστά τις μεταρρυθμίσεις όχι μόνο ευκαιρία για την Ελλάδα, αλλά και υποχρέωση απέναντι στην Ευρώπη.

Κυβέρνηση και αντιπολίτευση συμφωνούν στους στόχους της μεγάλης αυτής προσπάθειας. Στοχευμένες επενδύσεις, πράσινη ενέργεια, ψηφιοποίηση του κράτους κ.λπ. Τους στόχους αυτούς είναι αποφασισμένη να υπηρετήσει με αποφασιστικότητα η κυβέρνηση Μητσοτάκη, παίρνοντας υπόψη και την αρνητική πείρα παλαιότερων ευρωπαϊκών πόρων, που σπαταλήθηκαν χωρίς να αλλάξει τίποτε στο ελληνικό μοντέλο επιχειρηματικότητας, αγοράς, αποτελεσματικότητας του κράτους.

Το Σχέδιο Ανάκαμψης της Ελλάδας, βασισμένο στην έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη, έχει ως κύρια στοιχεία:

Την ανάδειξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε ατμομηχανή της ανάπτυξης, υπό τον έλεγχο όμως του κράτους.

Τη συνεργασία Δημοσίου και ιδιωτών σε τομείς όπως η Υγεία, η Παιδεία, τα έργα υποδομής, η ψηφιακή μεταρρύθμιση.

Την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.

Τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, ιδιαίτερα του καθεστώτος των επικουρικών συντάξεων, ούτως ώστε οι αποδόσεις για κάθε συνταξιούχο να συνδέονται με την επένδυση που έκανε κατά τον εργασιακό του βίο.

Τη μεγαλύτερη ευελιξία της εργασίας, που πρέπει να απαλλαγεί από δεσμά του περασμένου αιώνα, ώστε να αυξηθεί η παραγωγικότητα και να έχουν οι εργαζόμενοι τη δυνατότητα να εργάζονται πιο ελεύθερα και πιο αποδοτικά, σε συνεργασία με τον εργοδότη τους.

Όλα αυτά, και μια σειρά από άλλες σημαντικές μεταρρυθμίσεις -για τη γρήγορη αδειοδότηση των επενδύσεων, για παράδειγμα, την πάταξη της γραφειοκρατίας, την αποτελεσματικότητα του κράτους και άλλα- συγκροτούν μια ειρηνική επανάσταση για τα ελληνικά δεδομένα. Και αναδεικνύουν όντως τη γενναία χρηματοδότηση από την ΕΕ σε ευκαιρία για τη χώρα, και όχι σε ευκαιρία για κυκλώματα και συμφέροντα να ωφεληθούν εις βάρος του κοινωνικού συνόλου, όπως γινόταν μέχρι χθες.

Ε.Κ.

Αν κάτι φαίνεται με τον πιο ανάγλυφο τρόπο από το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης είναι ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κανένα μάθημα δεν πήρε από τις πολιτικές που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία και στα μνημόνια. Και βρίσκεται όχι μόνο εκτός λογικής, αλλά και εκτός εποχής, αν λάβει κανείς υπόψη ότι η συνταγή του σχεδίου της είναι μια συνταγή που ήδη ξεπερνούν με εντυπωσιακό τρόπο οι ΗΠΑ του Μπάιντεν και βρίσκεται υπό αμφισβήτηση και κρίση στην Ευρώπη. Ακόμα και στη Γερμανία, η συνταγή αυτή, που εναποθέτει τα πάντα στις αγορές και στα κέρδη, προκαλεί μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις, που με τη σειρά τους οδηγούν σε τεκτονικές πολιτικές ανακατατάξεις. Το κόμμα της Μέρκελ και του Σόιμπλε απειλείται από τους Πράσινους, η γερμανική σοσιαλδημοκρατία έχει σχεδόν εκμηδενιστεί και μια νέα, προοδευτική πολιτική συμμαχία βρίσκεται προ των πυλών στο Βερολίνο.

Εδώ σε μας, όμως, μία από τα ίδια. Η επιτροπή Πισσαρίδη πρότεινε και η κυβέρνηση εκπόνησε ένα σχέδιο, το οποίο υπέβαλε στην Ευρώπη, αλλά δεν το συζήτησε στην Ελλάδα. Μόνο 200 από τις πάνω από 2.000 σελίδες του έδωσε για διαβούλευση, πράγμα απαράδεκτο και ύποπτο.

Και από το τμήμα αυτό, όμως, προκύπτει ότι
ο κ. Μητσοτάκης είναι κολλημένος στα δόγματα του περασμένου αιώνα. Όχι βέβαια ως προς τους στόχους, στους οποίους όλα τα κόμματα και όλη η κοινωνία λίγο πολύ συμφωνούν, όσο ως προς τα μέσα, τη διάχυση των κονδυλίων στην κοινωνία, σε ποιους αναθέτει την αξιοποίησή τους και ποιους ευνοεί σκανδαλωδώς με το σχέδιό του.

Σε γενικές γραμμές, το Σχέδιο Ανάκαμψης:

Παραδίδει τα κλειδιά της ανάπτυξης και τον μεγάλο όγκο των κονδυλίων της Ευρώπης σε ελάχιστες μεγάλες επιχειρήσεις και στις τράπεζες.

Αποκλείει τη συντριπτική πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από τη ροή του χρήματος και των επενδύσεων.

Παραδίδει την εργασία στα χέρια της εργοδοσίας, επιστρέφοντας από ορισμένες απόψεις όχι στον περασμένο, αλλά στον 19ο αιώνα. Η κατάργηση του οκτάωρου με το υπό συζήτηση εργασιακό νομοσχέδιο είναι ενδεικτική των «μεταρρυθμιστικών» της προθέσεων.

Ανοίγει την πόρτα του κοινωνικού κράτους στη μεγάλη ιδιωτική πρωτοβουλία. Στο ΕΣΥ, στο συνταξιοδοτικό, στις κοινωνικές παροχές, και επαγγέλλεται τις αλλαγές στο κράτος -ψηφιοποίηση κ.λπ.- με τη συνδρομή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και πάλι.

Η ανάπτυξη προς όφελος όλης της κοινωνίας και ο αποκλεισμός της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας από αυτήν είναι η επιδίωξη της κυβέρνησης. Αυτό που μένει είναι η δήθεν διάχυση στην κοινωνία του κέρδους των μεγάλων επιχειρήσεων. Μια αυταπάτη, ή μια απάτη, που οδήγησε στο αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ μιας ευνοημένης μειοψηφίας και της μεγάλης πλειοψηφίας που στηρίζει την οικονομία και τη χώρα.

Ε.Σ.