Την κατάσταση των αγροτικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις επιπτώσεις του κορωνοΐού περιγράφει η προεδρία της ΕΕ σε προπαρασκευαστικό σημείωμα για τη συζήτηση που ακολούθησε σε επίπεδο Υπουργών Γεωργίας, στο πρόσφατο συμβούλιο (20/7) στις Βρυξέλλες.
Για την περιγραφή της κατάστασης, οι συντάκτες στηρίχθηκαν στις πρόσφατες θερινές προβλέψεις της Κομισιόν για τα αγροτικά προϊόντα, προσθέτοντας επιπλέον στοιχεία, καθώς και επίσημες εκτιμήσεις κρατών-μελών. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θέσεις που εξέφρασαν η Ισπανία και η Κύπρος σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγορές ελαιολάδου και οίνου. Κοινή δήλωση για την ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων στην αγορά μελιού πραγματοποίησαν πέντε κράτη-μέλη (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Πολωνία και Σλοβακία).
Ανταποκρίθηκε στην COVID-19 η ευρωπαϊκή γεωργία
Σχετικά σταθερές χαρακτηρίζονται οι τιμές των αγροτικών προϊόντων το 2019 στο σημείωμα για το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας. Ωστόσο, στη συνέχεια, αναφέρεται ότι αρκετά προϊόντα αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Η ζάχαρη, το βόειο κρέας, το ελαιόλαδο, ο οίνος και ορισμένα οπωροκηπευτικά βρίσκονται σε αυτή την κατηγορία. Σε ό,τι αφορά το 2020, «οι γεωργικές αγορές ξεκίνησαν κανονικά και χωρίς σημαντικά προβλήματα, αλλά αργότερα επλήγησαν από την πρωτοφανή πανδημία της COVID-19 και, σε έναν ορισμένο βαθμό, από δυσμενείς καιρικές συνθήκες την άνοιξη, που είχαν αντίκτυπο στην παραγωγική ικανότητα και, έμμεσα, στο αγροτικό εισόδημα», αναφέρει το σημείωμα.
Στη συνέχεια, πάντως, σημειώνεται ότι ο τομέας των τροφίμων ανταποκρίθηκε επιτυχώς, συνεχίζοντας να παρέχει επαρκείς προμήθειες στον πληθυσμό της Ευρώπης, «παρά τους αρχικούς φόβους που προκλήθηκαν από τον περιορισμό της κυκλοφορίας και την παύση λειτουργίας των κλάδων υπηρεσιών εστίασης, καθώς και από τους εσωτερικούς διασυνοριακούς περιορισμούς και […] την έλλειψη εργατικού δυναμικού».
Ελαιόλαδο
Επιδείνωση της κρίσης και αβεβαιότητα
Για επιδείνωση των –ούτως ή άλλως– ασφυκτικών συνθηκών στην αγορά ελαιολάδου κάνει λόγο η Ισπανία. Αναλυτικότερα, η τοποθέτηση του κράτους-μέλους αναφέρει: «Παρά το υψηλό επίπεδο των ποσοτήτων που διατέθηκαν στο εμπόριο, οι τιμές του ελαιολάδου και τα εισοδήματα των αγροτών κινούνται σε επίπεδα χαμηλότερα και από εκείνα των προηγούμενων περιόδων εμπορίας.
Η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη». Στη συνέχεια, ενημερώνει ότι επεξεργάζεται δέσμη μέτρων σε τρεις βασικούς τομείς: ισορροπία προσφοράς και ζήτησης, βελτίωση της ιχνηλασιμότητας και της ποιότητας του προϊόντος και, μεσοπρόθεσμα, χρήση των μέσων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής για την εξασφάλιση του μέλλοντος του τομέα. Επίσης, εκφράζει την ικανοποίησή της για την τροποποίηση του άρθρου 177 του κανονισμού για την κοινή οργάνωση της αγοράς (ΚΟΑ).
Όπως αναφέρει, «η εν λόγω διάταξη θα επιτρέψει την κατάρτιση εθνικής νομοθεσίας για τους κανόνες εμπορίας, με σκοπό την επανεξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης». Σημειώνει, δε, ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό η διάταξη αυτή να αρχίσει να εφαρμόζεται πριν από την επόμενη περίοδο εμπορίας, για την οποία αναμένεται μεγάλη συγκομιδή. Τέλος, η Ισπανία προσθέτει ότι δημιουργείται επιπλέον αβεβαιότητα στους τομείς του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, λόγω της επίσημης ενημέρωσης των ΗΠΑ για το ζήτημα.
Στην περιορισμένη ζήτηση ελαιολάδου από τον κλάδο της εστίασης (HORECA), ως συνέπεια της πανδημίας Covid – 19, αναφέρεται, μεταξύ άλλων, η Κύπρος. Μάλιστα, σημειώνει ότι «μόνο το 10% των ξενοδοχείων λειτουργεί κανονικά και αυτά με ελάχιστες κρατήσεις. Επιπλέον, η κατάσταση δεν αναμένεται να αλλάξει δραστικά μέσα στους επόμενους 2-3 μήνες», αναφέρει στην τοποθέτησή του το κράτος-μέλος. Αναφορικά με το ελαιόλαδο, σημειώνεται ότι «η περιορισμένη ζήτηση από τον τομέα HORECA επηρεάζει, επίσης, τις πωλήσεις ελαιόλαδου, καθώς σημαντική ποσότητα παραμένει απούλητη. Η τιμή έχει μειωθεί λόγω της περιορισμένης ζήτησης, αλλά και της υπερπροσφοράς εντός άλλων χωρών της ΕΕ».
Αμπέλι και οίνος
Ανάγκη στήριξης με ορίζοντα διετίας
Στις δυσκολίες του αμπελοοινικού κλάδου ως απόρροια των επιπτώσεων του κορωνοΐού αναφέρονται η Ισπανία, η Γαλλία και η Κύπρος. Η Ισπανία υπογραμμίζει τη δύσκολη κατάσταση της αγοράς στον τομέα, ενώ προβλέπει, όπως αναφέρει, ότι η κρίση θα συνεχιστεί έως ότου ανακάμψουν πλήρως ο τομέας HORECA και το εξωτερικό εμπόριο.
Μάλιστα, χαρακτηρίζει τα πρόσφατα ληφθέντα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας ευπρόσδεκτα, αλλά και ανεπαρκή. «Θα συνεχίσουμε να ζητούμε από την Επιτροπή πρόσθετα κονδύλια της ΕΕ για το 2021, δεδομένου ότι οι αρνητικές επιπτώσεις από την κρίση της Covid-19 θα διαρκέσουν και μετά το 2020. Επιπλέον, έχει ζωτική σημασία να αποφευχθεί η περικοπή κονδυλίων των εθνικών προγραμμάτων για το 2021 ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για το Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πειθαρχίας», αναφέρουν οι Ισπανοί.
Στην ίδια γραμμή, κινείται και η Κύπρος, αναφέροντας ότι ο τομέας δεν αναμένεται να ανακάμψει προτού επανέλθουν οι επιχειρήσεις HORECA στη συνήθη κατάσταση. «Συνεπώς, το 2021 θα πρέπει να διατεθούν πρόσθετα κονδύλια για τη στήριξη του αμπελοοινικού τομέα», καταλήγει η θέση του κράτους-μέλους. Από την πλευρά της, η Γαλλία αναφέρει ότι οι επιπτώσεις της κρίσης από τον κορωνοΐό επιδεινώθηκαν λόγω της εξαιρετικά δυσχερούς κατάστασης των εξαγωγών για αρκετούς μήνες».
Μέλι
Πέντε χώρες ζητούν την άμεση λήψη μέτρων
Σε κοινή τους δήλωση, πέντε κράτη-μέλη (Βουλγαρία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία) ζητούν από την Κομισιόν να λάβει επείγοντα μέτρα για τη σταθεροποίηση της αγοράς μελιού, χρησιμοποιώντας όλα τα δυνατά μέσα. Οι χώρες καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «και πάλι να μελετήσει τη δυνατότητα τροποποίησης της οδηγίας για το μέλι (2001/110/ΕΚ), όσον αφορά την επισήμανση της καταγωγής του αναμεμειγμέvoυ μελιού», προτείνοντας να προστεθεί στην επισήμανση το ποσοστό του μελιού από κάθε μεμονωμένη χώρα.
