Ο Οδυσσέας και ο Γιώργος Βουρβουκέλης έχουν το μοναδικό οινοποιείο στον Νομό Ξάνθης. Ο αμπελώνας τους, κοντά 120 στρέμματα, αποτελείται κυρίως από τοπικές ποικιλίες σταφυλιών (Ζουμιάτης, Λημνιό Ξάνθης, Παμίτης, Μαυρούδι Θράκης).
Κάνουν εξαγωγές; «Βέβαια, από τις εξαγωγές κρατιέται η επιχείριση. Μόλις ακούσουν τις ποικιλίες στο εξωτερικό, τα κρασιά μας γίνονται ανάρπαστα, υπάρχει μεγάλη ζήτηση», λέει ο Οδυσσέας.
Ο αμπελώνας της οικογένειας φυτεύτηκε από τον πατέρα το 1999, γιατρό στο επάγγελμα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν δύο χρόνια. Εκείνη την εποχή, στον νομό υπήρχαν αμπελουργοί αλλά δεν έφτιαχναν δικό τους επώνυμο κρασί. Η οικογενειακή επιχείρηση καλλιέργειας και παραγωγής κρασιών ξεκίνησε λίγο για τα παιδιά, και λίγο από νοσταλγία για τα αμπέλια και το οινοποιείο των παππούδων που στη Μικρά Ασία, στη Σμύρνη, είχαν επιχείρηση κρασιού πριν έρθουν πρόσφυγες στα Άβδηρα. Ο αμπελώνας των Αβδήρων, πάλι, ήταν ονομαστός στα αρχαία και βυζαντινά κείμενα.
Κάπως έτσι, το νήμα έφτασε στο σήμερα, που τα δύο αδέλφια (από τα τρία, ο πιο μικρός τελειώνει την Ιατρική) ασχολούνται με την καλλιέργεια σταφυλιών και την παραγωγή οίνου και, όπως φαίνεται, τα πηγαίνουν πολύ καλά. Ο Οδυσσέας που έχει σπουδάσει μάρκετινγκ οίνου στο Ρήνο αλλά και γεωπονία, έχει αναλάβει την προώθηση και τις πωλήσεις και ο Γιώργος, επίσης γεωπόνος, ασχολείται κυρίως με την παραγωγική διαδικασία. Τώρα, τα κρασιά της οικογένειας από την Ξάνθη, περίπου το 30% της παραγωγής, ταξιδεύουν σε ΗΠΑ, Καναδά και φυσικά Ευρώπη, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Φινλανδία, Ελβετία και δειλά-δειλά έφθασαν και στην Κίνα και την Ταϊβάν.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε ως αμπελουργός- οινοποιός;
Καταρχήν, αυτό που ισχύει για όλους τους πολίτες, οι φόροι. Δεν προλαβαίνουμε να πληρώνουμε. Όλοι έχουμε καταλάβει ότι χρειάζονται κάποια χρήματα και το θέμα είναι πού και σε ποιον θα επιβληθεί φόρος. Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο κρασί μπήκε για να μην μπει φόρος στα ιδιωτικά σχολεία. Δεν είναι όμως το θέμα μόνο πόσα πληρώνουμε, αλλά ότι φορτωθήκαμε μια απίστευτη γραφειοκρατία και χαρτούρα.
Η κυβέρνηση λέει ότι έτσι υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος…
Μα, αυτό εφαρμόστηκε μόνο στις οργανωμένες επιχειρήσεις, οι υπόλοιποι κάνουν ό,τι θέλουν. Κλιμάκια πάντως ελέγχου, ούτε στην Ξάνθη και από ό,τι ξέρω ούτε στην υπόλοιπη Ελλάδα δεν έχουν βγει ακόμα. Η άλλη μεγάλη δυσκολία είναι ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα να βρεις χρηματοδότηση αν θέλεις να επενδύσεις.
Εννοείτε όσον αφορά στην τραπεζική χρηματοδότηση ή στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Και τα δύο. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα δύο τελευταία προγράμματα ΕΣΠΑ, που προκηρύχθηκαν και τώρα και τον Μάιο, δεν συμπεριέλαβαν τα οινοποιεία, μόνο τα αποσταγματοποιεία.
Ίσως επειδή θεωρείται ότι έχουν γίνει πολλά οινοποιεία στην Ελλάδα, οπότε επαρκούν οι υφιστάμενες επενδύσεις…
Είμαστε μια μικρομεσαία επιχείρηση, όπως και περίπου άλλα 600 οινοποιεία στην Ελλάδα. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρειάζονται συνεχώς εκσυγχρονισμό. Εμείς προσπαθούμε με ίδια κεφάλαια. Αλλά, έτσι γίνεται πολύ αργά.
Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην ελληνική αγορά, γιατί κανένας πλέον δεν δίνει πίστωση. Μια επιχείρηση σαν τη δικιά μας κρατιέται από τις εξαγωγές και απλά προσπαθούμε να διατηρηθούμε σε καλό επίπεδο στην εγχώρια αγορά σε περίπτωση που καλυτερεύσουν τα πράγματα.
Το καλό κρασί γίνεται στο αμπέλι
Ακούγεται ενδιαφέρουσα η καλλιέργεια των τοπικών ποικιλιών αλλά εκτός από τη νοσταλγία για την αναβίωση του παρελθόντος, μπορούν να δώσουν πραγματικά καλά κρασιά;
Βέβαια, απλώς χρειάζεται δουλειά και στο αμπέλι και στο οινοποιείο. Το Παμίτι για παράδειγμα, αρχαία θρακιώτικη ποικιλία -το βρίσκουμε σήμερα και στη Βουλγαρία και στην Τουρκία- είναι ερυθρωπή ποικιλία που μπορεί να δώσει και κόκκινο και λευκό κρασί, όμως αυτά τα κρασιά δεν έχουν καλά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Κάνει, όμως, πολύ καλό ροζέ. Από την αρχή το χρησιμοποιούσαμε σε κάποιες κόκκινες ποικιλίες ως blend και τώρα σιγά-σιγά κάνουμε και λευκή οινοποίηση. Το μαυρούδι Θράκης, επίσης αρχαία ποικιλία, το καλλιεργούμε και εξελίσσουμε κόκκινα κρασιά. Όλα τα μονοποικιλιακά κρασιά μας, από ελληνικές ποικιλίες έχουν πολύ μεγάλη ζήτηση στο εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια, άρχισε και το ελληνικό κοινό να ενδιαφέρεται για ντόπιες άγνωστες ποικιλίες.
Τελικά, πόσο μπορεί να βελτιωθεί ένα κρασί στη διαδικασία της οινοποίησης;
Σαφώς ένα κρασί φτιάχνεται στο αμπέλι. Πρέπει, βέβαια, να είσαι καλός οινοποιός για να αξιοποιήσεις την καλή πρώτη ύλη. Όμως, χωρίς καλή πρώτη ύλη δεν μπορείς να κάνεις καλό κρασί. Παίζει ρόλο και η εμφάνιση του κρασιού, η ετικέτα του, το πώς θα το πουλήσεις. Όλα είναι μια αλυσίδα.
Φέτος πως πήγε ο τρύγος; Είναι καλή χρονιά για εσάς;
Πολύ καλή για τα κόκκινα και κάποιες συγκεκριμένες ποικιλίες λευκών. Οι λευκές ποικιλίες χρειάζονται αρκετή υγρασία για να γίνουν αρωματικές και φέτος ήταν ξηρική χρονιά. Είχε να βρέξει σχεδόν τρεις μήνες εδώ στην Ξάνθη, μόνο τις τελευταίες ημέρες έπεσαν μερικές βροχές. Για τα κόκκινα που δεν χρειάζονται πολύ νερό, ήταν πολύ καλή χρονιά.
Τάνια Γεωργιοπούλου
