Διεθνείς επενδυτές έχουν αποκτήσει 330 εκατομμύρια στρέμματα αγροτικής γης από το 2000 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με έκθεση του Land Matrix Initiative για τις μεγάλης κλίμακας αγοραπωλησίες εκτάσεων στον αγροτικό τομέα παγκοσμίως. Ωστόσο, αυτήν τη στιγμή, μόλις το 30% αυτών των γαιών έχει αφιερωθεί στην αγροτική παραγωγή.
Η έκθεση εκπονήθηκε στο πλαίσιο μιας ανεξάρτητης πρωτοβουλίας σχετικά με την παρακολούθηση των αγοραπωλησιών και των μεταβιβάσεων γαιών, απαιτώντας τη συνεργασία ακαδημαϊκών ερευνητικών ιδρυμάτων και της παγκόσμιας συμμαχίας International Land Coalition (ILC), που εμπλέκει μέλη της κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεις αγροτών. Τα πορίσματά της ευθυγραμμίζονται με τα συμπεράσματα οργανώσεων όπως η Grain, η οποία εδώ και χρόνια προειδοποιεί σχετικά με τις καταστροφικές επιπτώσεις των εν λόγω συμφωνιών γης.
Μετά από δέκα χρόνια συλλογής δεδομένων από Land Matrix Initiative, τα αποτελέσματα, κατά τα λεγόμενα των εμπλεκομένων στην έρευνα, είναι «ανατριχιαστικά».
Μερικά από τα βασικά ευρήματα:
✱ Έως και το 70% της γης που έχει δεσμευθεί για αγροτικούς σκοπούς δεν έχει τεθεί ακόμα στη διάθεση της πρωτογενούς παραγωγής.
✱ Το 87% των συμφωνιών αφορά περιοχές «υψηλής βιοποικιλότητας», ενώ το 39% σε ακόμη πιο πλούσιες «εστίες βιοποικιλότητας».
✱ Οι θετικές επιδράσεις στους μικροκαλλιεργητές είναι «σπάνιες».
✱ Το 93% των συμφωνιών που έχουν συναφθεί δεν περιλαμβάνουν επενδύσεις υποδοµών για τις παραπλήσιες τοπικές κοινότητες.
✱ Οι συμφωνίες αποφέρουν ελάχιστα έως καθόλου φορολογικά έσοδα και πολλές διέρχονται από φορολογικούς παραδείσους.
✱ Σχεδόν οι μισές συμφωνίες δεν περιελάμβαναν καμία διαβούλευση με τις πληγείσες τοπικές κοινότητες.
Ένα άλλο σημαντικό εύρημα της έκθεσης είναι ότι ο ρυθμός των αρπαγών γης, η αύξηση του οποίου έχει επιβραδυνθεί τα τελευταία χρόνια, ενδέχεται να εκτοξευθεί ξανά στο εγγύς μέλλον.
Υπάρχουν τέσσερις λόγοι που μπορούν να συντελέσουν σε αυτό: τα βιοκαύσιμα, η γεωπολιτική, ο πληθωρισμός των τροφίμων και τα προγράμματα ανάκαμψης μετά την πανδημία COVID-19.
