Μπορεί η ισχύς να κρύβεται στην ένωση, αλλά στην περίπτωση της διάθεσης του γάλακτος σε γαλακτοβιοµηχανίες από τους ενωµένους παραγωγούς-µέλη του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισµού «Ηδωνίς» στη Δράµα, η διέξοδος είναι οι ατοµικές συµφωνίες. «Θέλουν να µας διαλύσουν εν τη γενέσει µας ως συνεταιρισµό. Δεν µας θέλουν ενωµένους, γιατί πέρυσι δεν κατάφεραν να µας κατεβάσουν την τιµή. Προσπαθούν να µας τσαλακώσουν», περιγράφει ο πρόεδρος του συνεταιρισµού, Γιάννης Κιτσουκάκης, για το πρόβληµα που αντιµετωπίζουν µε τις γαλακτοβιοµηχανίες στη διάθεση του γάλακτος.
Τα 32 µέλη του συνεταιρισµού και όσοι ενδιαφέρονται να συνεργαστούν µαζί τους αριθµούν 1,7 εκατ. κιλά κατά τη γαλακτική περίοδο, εκ των οποίων περίπου 250 τόνοι είναι κατσικίσιο και το υπόλοιπο πρόβειο. Στην αρχή του 2018, η µισή ποσότητα παραµένει αδιάθετη. Οι συµφωνίες κλείνονται µε την οµπρέλα του συνεταιρισµού, αλλά είναι ατοµικές και διαµορφώνονται σύµφωνα µε τα δροµολόγια της κάθε εταιρείας. «Οι τιµές είναι 10% κάτω από πέρυσι και αν δεν κλειστούν νοµικά ορθές συµφωνίες, θα κατρακυλήσουν και κατά τη διάρκεια της γαλακτικής περιόδου».
Οι κτηνοτρόφοι είναι στα όρια του κόστους παραγωγής και ο πρόεδρος εκτιµά ότι σταδιακά εγκαταλείπουν το επάγγελµα. «Οι εταιρείες δεν µας δέχονται ως συνεταιρισµό για να µη δεσµευτούν σε κάποια συµφωνία και αποµονώνουν τους κτηνοτρόφους. Σύµφωνα µε απόφαση, υποχρεώνονται να πληρώνουν τους παραγωγούς σε διάστηµα 60 ηµερών. Κάποιες εταιρείες που δεν έχουν ρευστότητα δεν κάνουν συµφωνίες µε συνεταιρισµούς και υπογράφουν ιδιωτικά συµφωνητικά, µε τους δικούς τους όρους».
Λευκή νοθεία
Οι εταιρείες αγοράζουν γάλα σε όλο και χαµηλότερες τιµές, επικαλούµενες την ύπαρξη στοκ στη φέτα, για να κερδίσουν τον ανταγωνισµό. Ο κ. Κιτσουκάκης σηµειώνει ότι για να παραχθεί ένα κιλό φέτα χρειάζονται 3,8 κιλά γάλα. Εάν προστεθούν τα µεταφορικά, ο φόρος και το κόστος επεξεργασίας, όπως υποστηρίζει, δεν µπορεί η τιµή χονδρικής να είναι κατώτερη των 5,5 ευρώ. «Κάποιοι τυροκόµοι για να µειώσουν το κόστος παραγωγής παίρνουν γάλατα εξωτερικού και χρησιµοποιούν ανορθόδοξες µεθόδους για να αξιοποιήσουν το γάλα µε αποτέλεσµα, µε βάση επίσηµα στοιχεία, µεγάλοι τυροκόµοι να παρασκευάζουν 1 κιλό φέτα µε 2,9 και 3 κιλά γάλα».
Το εθνικό γαλακτοκοµικό προϊόν, η φέτα, επιβάλλεται να παράγεται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα, προερχόµενο από συγκεκριµένες περιοχές της Ελλάδας. Συνεπώς, απαγορεύονται οι προσµείξεις τόσο πρόβειου γάλακτος από τρίτες χώρες, όσο και άλλων γαλακτοκοµικών προϊόντων.
Μαρκετοπόλεµος
Για τον Γιάννη Κιτσουκάκη, «δεν λέγεται φέτα το προϊόν που παράγεται από εισαγόµενο γάλα». Ζητάει, όπως και πολλοί κτηνοτρόφοι και όπως επιβάλλει ο νόµος, ελέγχους µε δειγµατοληψίες από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, για να διαπιστωθεί αν το περιεχόµενο είναι το ίδιο µε την ετικέτα, όπως επίσης επιβολή προστίµων και στους «µεγάλους καρχαρίες που διαµορφώνουν την αγορά», ώστε να αντιµετωπιστεί η νοθεία της φέτας. Σηµειώνει ότι κάποιες επώνυµες φέτες πωλούνται 5,50 ευρώ, είτε γιατί ο τυροκόµος έχει πολύ στοκ είτε γιατί είναι χαµηλό το κόστος παραγωγής. «Βρήκαν τρόπους να περνούν από επεξεργασία το τυρόγαλο και να απορροφούν από αυτό στοιχεία που παράγεται το λευκό τυρί». Κατά συνέπεια, υποβαθµίζεται η ποιότητα και υπονοµεύεται η πραγµατική φέτα.
Τη φέτα µου έδωσαν ελληνική, θα λέγαµε παραφράζοντας τον Ελύτη. Παρασκευασµένη ενίοτε µε µη ενδεδειγµένους τρόπους τυροκόµησης, απέχει συχνά από την αληθινή ελληνική φέτα. «Κάποιοι τυροκόµοι που θέλουν να ελέγχουν µεγάλο µέρος της αγοράς στο εξωτερικό, ευτελίζουν την τιµή και υποβαθµίζουν το προϊόν», σηµειώνει ο Γιάννης Κιτσουκάκης. Αντίθετα, οι Γάλλοι, για να κρατήσουν ψηλά τον πήχη στο ροκφόρ, ένα από τα 29 ΠΟΠ γαλλικά τυριά, κάνουν ελεγχόµενη παραγωγή µε τις ανάλογες συµφωνίες µε τους παραγωγούς.
