Καθοριστικός είναι, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), ο ρόλος της παροχής συμβουλών στους αγρότες, ώστε να τοποθετήσουν τα προϊόντα τους με αποτελεσματικότητα στην αγορά. Όπως εξηγούν, ο παραγωγός πλέον καλλιεργεί σε ένα πλαίσιο αγοράς διαρκώς μεταβαλλόμενο, περισσότερο ψηφιοποιημένο, που πριμοδοτεί τα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και προκρίνει τον εξαγωγικό χαρακτήρα.
Δεν αρκούν οι συμβουλές στο παραγωγικό σκέλος
Οι συγγραφείς αναφέρονται στην ολοένα και μεγαλύτερη, σε σχέση με το παρελθόν, σημασία της παροχής συμβουλών, ώστε ο παραγωγός να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς. Όπως τονίζουν, πλέον η παροχή συμβουλών είναι σημαντικό να μην ταυτίζεται μόνο με το παραγωγικό σκέλος μιας εκμετάλλευσης: «Κατά το παρελθόν, οι σχετιζόμενες με την αγορά συμβουλευτικές υπηρεσίες, αντιμετωπίζονταν ως χαμηλής προτεραιότητας, ιδιαίτερα από δημόσιες υπηρεσίες παροχής συμβουλών, οι οποίες εστίαζαν στην παραγωγική διαδικασία και η κύρια στόχευση αφορούσε τις κοντινές αγορές.
Με τις τρέχουσες αλλαγές στις αγροτικές οικονομίες και τον αυξανόμενο προσανατολισμό στην αγορά, οι υπηρεσίες γεωργικών συμβουλών πρέπει να στηρίζουν τους παραγωγούς, τις οργανώσεις τους και τις επιχειρήσεις της υπαίθρου, βοηθώντας τους να ανταποκρίνονται καλύτερα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον», εξηγούν και υπογραμμίζουν: «Οι σύμβουλοι πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίζουν τους παραγωγούς όχι μόνο στο πώς θα αναπτυχθούν οι καλλιέργειές τους, αλλά και στο πώς θα τις πουλήσουν, ή πώς θα τις εναρμονίσουν στις ανάγκες της αγοράς».
Τι περιλαμβάνει η «επιχειρηματική συμβουλευτική»
Στη συνέχεια, οι συγγραφείς τονίζουν ότι «συμβουλευτική με επιχειρηματικό προσανατολισμό δεν σημαίνει ότι ο σύμβουλος αποφασίζει για τον παραγωγό τι πρέπει να καλλιεργήσει ή ποια προϊόντα να πουλήσει. Σημαίνει, όμως, παροχή γνώσεων marketing (καλύτερη κατανόηση των διαδικασιών, της αγοράς και των απαιτήσεών της, των τιμών και των απαιτήσεων σχετικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες), συντονισμό και χτίσιμο διασυνδέσεων στην αγορά (προώθηση δικτύων μεταξύ αγοραστών και πωλητών, διευκόλυνση της διαδικασίας δημιουργίας νέων εμπορικών σχέσεων)». Αναλύοντας περισσότερο την εν λόγω θέση, αναφέρουν:
«Για την ανάπτυξη ενός συστήματος παροχής γεωργικών συμβουλών με εστίαση στην αγορά, ένα από τα προαπαιτούμενα είναι ότι τόσο ο παραγωγός, όσο και οι σύμβουλοι διαθέτουν καλύτερη πρόσβαση σε επίκαιρη και αξιόπιστη πληροφόρηση. Ωστόσο, η σύνδεση μεταξύ της διαθέσιμης πληροφορίας των παραμέτρων της αγοράς, με μια καλή κατανόηση της τελευταίας, δεν είναι τόσο προφανής», εξηγούν.
Σύμφωνα με την έκθεση, μια υπηρεσία επιχειρηματικών γεωργικών συμβουλών μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την παροχή τεχνογνωσίας για τη βελτίωση της ποιότητας, για την αύξηση και τον προγραμματισμό της παραγωγής, γνώσεις οικονομικών και διοίκησης επιχειρήσεων, συμβουλές σε θέματα πιστοποίησης προϊόντων και υπηρεσιών, τυποποίησης και αποθήκευσης προϊόντων κ.ά. «Κάποιες φορές, οι “παραδοσιακοί” σύμβουλοι δεν είναι προετοιμασμένοι επαρκώς για να εφοδιάσουν τους παραγωγούς με αυτά τα προηγμένα εργαλεία», καταλήγουν οι συγγραφείς.
ΚΑΕΜ: H σημασία της συμβουλευτικής για την επιτυχή διάθεση των προϊόντωνΓια το θέμα της διασύνδεσης του αγρότη με την αγορά και τον ρόλο της συμβουλευτικής καταθέτει την άποψή του στην «ΥΧ» το Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας στη Μεσσηνία. Μεταξύ των υπηρεσιών του για τη στήριξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας, περιλαμβάνεται η διεξαγωγή σεμιναρίων όπου προσφέρονται γνώσεις και αναπτύσσονται δεξιότητες επιχειρηματικής συμβουλευτικής. Συγκεκριμένα, τονίζει ότι «η ψηφιακή επανάσταση, που δειλά-δειλά ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80, και συνεχίζει να εξελίσσεται με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση, έχει ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων, οι καταναλωτές να αποκτούν διαρκώς περισσότερη δύναμη και να απαιτούν τρόφιμα ασφαλή και γευστικά, ενώ η απόκτηση, η διατήρηση και η χρήση τους να είναι όσο το δυνατόν πιο εύκολη. Η τεχνολογική πρόοδος συμπαρασύρει και τις γεωργικές πρακτικές, ενώ οι επιταγές της ΕΕ για αειφόρα αγροδιατροφικά παραγωγικά συστήματα περιορίζουν σημαντικά τους βαθμούς ελευθερίας που διαθέτουν οι παραγωγοί στην προσπάθειά τους για επιχειρηματική επιβίωση. Συνδυάζοντας τη σε βάθος κατάρτιση επί του φυσικού αντικειμένου με τα πολλαπλασιαστικά οφέλη από τη χρήση των τεχνολογιών αιχμής και διαθέτοντας ευρεία γνώση της αγοράς, η επιχειρηματική συμβουλευτική παρέχει μοναδική εμπειρογνωμοσύνη στους παραγωγούς για την επιτυχή διάθεση των προϊόντων τους στην αγορά, σε σύμπνοια με το όλο και πιο παρεμβατικό ευρωπαϊκό πλαίσιο, αναπτυσσόμενη σε πολλαπλά επίπεδα. Η ‘‘έγγραφη’’ συμβουλευτική αφορά τη δημιουργία επιχειρηματικών σχεδίων, σχεδίων marketing, σχεδίων δημιουργίας επιχειρηματικών δικτύων και σχεδίων επιχειρηματικής δικτύωσης. Επί της ουσίας, τα ‘‘έγγραφα’’ αυτά αποτελούν έναν απλοποιημένο οδικό χάρτη υλοποίησης των πλέον σημαντικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που αφορούν την επικερδή παραγωγή, τη διάθεση και την πώληση των προϊόντων στην αγορά και τη διαχείριση των εταιρικών σχέσεων. Η ‘‘άυλη’’ συμβουλευτική αφορά προφορικές συμβουλές είτε επί των προαναφερόμενων είτε επί του πεδίου. Η επί του πεδίου συμβουλευτική είναι περισσότερο άμεση, καθώς αφορά την παροχή συμβουλών επί των γεωργικών πρακτικών. Η ανάπτυξη των συστημάτων ‘‘έξυπνης’’ γεωργίας, η αειφόρος γεωργία και η κυκλική οικονομία είναι ορισμένοι από τους τομείς στους οποίους η σύγχρονη γεωργική συμβουλευτική επικεντρώνεται, προκειμένου τα παραγόμενα τρόφιμα να είναι σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΕΕ. Η επιχειρηματική συμβουλευτική, γνωρίζοντας σε βάθος το σύνολο των παραμέτρων και των περιορισμών που επηρεάζουν και υπεισέρχονται στη γεωργική παραγωγή, αποτελεί τη γέφυρα ανάμεσα στον παραγωγό και την αγορά που εκείνος στοχεύει». |
