Πριν από το Πάσχα αναμένεται να εγκριθεί από το Ευρωκοινοβούλιο η αναθεώρηση της ΚΑΠ, παρά τις φωνές που κάνουν λόγο για δυσκίνητες διαδικασίες και ζητούν παρεμβάσεις του Εθνικού Λαϊκού Κόμματος ενόψει ευρωεκλογών. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Συμβουλίου της ΕΕ, η θέση του Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση αναμένεται να εγκριθεί κατά την Ολομέλειά του στις 22-25 Απριλίου 2024. Στη συνέχεια, ο κανονισμός θα εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο, θα υπογραφεί από τους εκπροσώπους του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα. «Αν όλα πάνε όπως έχει προγραμματιστεί, ο Κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ μέχρι το τέλος αυτής της άνοιξης», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Πράγματι, στις 26/3 οι εκπρόσωποι των κρατών-μελών στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας ενέκριναν την αναθεώρηση της ΚΑΠ και έστειλαν την επιστολή προσφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Από την πλευρά της, η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την επείγουσα διαδικασία για την πρόταση αυτή. «Καθώς είναι εξαιρετικά σύντομος ο χρόνος μεταξύ της έγκρισης της πρότασης από την Επιτροπή (15 Μαρτίου 2024) και της προβλεπόμενης έναρξης ισχύος της, αυτό δείχνει τη δέσμευση των τριών θεσμικών οργάνων να αντιμετωπίσουν γρήγορα την τρέχουσα κατάσταση των Ευρωπαίων αγροτών», επισημαίνει το Συμβούλιο της ΕΕ.
Υπενθυμίζεται ότι η αναθεώρηση έχει ως αντικείμενο κάποια στοιχεία του Κανονισμού για τα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ και του Κανονισμού για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΑΠ (του λεγόμενου «Οριζόντιου Κανονισμού»).
Αιρεσιμότητα
Μία από τις κύριες αλλαγές είναι ότι εισάγεται γενική διάταξη που επιτρέπει στα κράτη-μέλη να χορηγούν προσωρινές και στοχευμένες παρεκκλίσεις από ορισμένες απαιτήσεις Αιρεσιμότητας σε περίπτωση απρόβλεπτων κλιματικών συνθηκών, οι οποίες εμποδίζουν τους αγρότες να συμμορφωθούν με αυτές. Μία φορά τον χρόνο, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή για τέτοιες παρεκκλίσεις.
Επιπλέον, εισάγονται ειδικές εξαιρέσεις από ορισμένα πρότυπα Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΓΠΚ), όπως:
✱ Για την ΚΓΠΚ 6, σχετικά με την κάλυψη του εδάφους κατά τις ευαίσθητες περιόδους: Τα κράτη-μέλη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία να αποφασίσουν ποια εδάφη θα προστατεύσουν και σε ποια εποχή, με βάση εθνικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες.
✱ Για την ΚΓΠΚ 7, σχετικά με την εναλλασσόμενη καλλιέργεια: Η εναλλασσόμενη καλλιέργεια θα παραμείνει η κύρια πρακτική, αλλά τα κράτη-μέλη θα μπορούν να χρησιμοποιούν τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών ως εναλλακτική. Αυτό θα είναι λιγότερο απαιτητικό για τους αγρότες, ειδικά σε περιοχές όπου παρατηρείται ξηρασία ή υψηλές βροχοπτώσεις.
✱ Για την ΚΓΠΚ 8: Οι αγρότες θα είναι υποχρεωμένοι μόνο να διατηρήσουν τα υπάρχοντα χαρακτηριστικά του τοπίου και στο εξής θα ενθαρρύνονται, σε εθελοντική βάση, να διατηρούν εκτάσεις σε αγρανάπαυση ή να δημιουργήσουν νέα χαρακτηριστικά τοπίου μέσω Οικολογικών Συστημάτων.
Μικρές εκμεταλλεύσεις
Επίσης, η εγκεκριμένη αναθεώρηση εξαιρεί τις μικρές εκμεταλλεύσεις έκτασης κάτω των 10 εκταρίων (100 στρεμμάτων) από ελέγχους και κυρώσεις που σχετίζονται με τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις Αιρεσιμότητας βάσει της ΚΑΠ. Καθώς αυτό αφορά το 65% των δικαιούχων της ΚΑΠ, αλλά αντιπροσωπεύει μόνο το 10% περίπου της γεωργικής γης, θα μειώσει σημαντικά τον διοικητικό φόρτο που σχετίζεται με τους ελέγχους τόσο για τους αγρότες όσο και για τις εθνικές διοικήσεις, διατηρώντας παράλληλα τους περιβαλλοντικούς στόχους. Εκτιμάται ότι αφορά το 80% των εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα. Επίσης, η Επιτροπή Γεωργίας ενέκρινε τα κράτη-μέλη να μπορούν πλέον να τροποποιούν τα Στρατηγικά τους Σχέδια για δύο φορές τον χρόνο σε μόνιμη βάση, σε αντίθεση με μία φορά, όπως ισχύει σήμερα.
Όλα τα παραπάνω θα εφαρμοστούν έως το τέλος της προγραμματικής περιόδου, όταν εγκριθούν στα τέλη Απριλίου.
