H μάχη του δάκου ξεκίνησε από την Κρήτη, τέλος του μήνα μπαίνουν οι άλλες περιοχές

Με την πλειονότητα των ΔΑΟΚ να δηλώνουν ότι μπαίνουν στη μάχη της δακοκτονίας από την ερχόμενη εβδομάδα, οι παραγωγοί αναμένουν τους πρώτους ψεκασμούς σε μια όψιμη χρονιά που προϊδεάζει για σημαντικές απώλειες στην παραγωγή. Οργανωτικά φαίνεται ότι η διαδικασία κυλάει ομαλά, χωρίς απρόοπτα, με επαρκείς ποσότητες φυτοπροστατευτικών και διαθέσιμες εναλλακτικές που θα βοηθήσουν να αντιμετωπιστεί η ανθεκτικότητα των δακοπληθυσμών. Στα αρνητικά, οι καιρικές συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη του δάκου, ο οποίος αναμένεται να φτάσει σε υψηλούς πληθυσμούς. Ο… χορός των ψεκασμών ξεκίνησε φέτος από το Ηράκλειο της Κρήτης.

των Μαρίας Αμπατζή, Αντώνη Ανδρονικάκη, Γιώργου Αργυρίου, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη

Κρήτη
Θετική η εκκίνηση, ανασταλτικός παράγοντας ο καιρός

Στην Κρήτη πραγματοποιήθηκαν συσκέψεις σε Ηράκλειο (13/6), Ρέθυμνο (14/6) και Λασίθι (15/6) με τη συμμετοχή των αναδόχων του έργου, εκπροσώπους των περιφερειών και στελέχη των ΔΑΟΚ για την ομαλή εκκίνηση της δακοκτονίας. Όπως ενημέρωσε την «ΥΧ» ο διευθυντής δακοκτονίας της ΠΕ Ηρακλείου, Μανόλης Φιλίππου, οι πρώτοι ψεκασμοί έχουν ξεκινήσει στην περιοχή του: «Έχουμε ξεκινήσει εδώ και λίγες ημέρες τους ψεκασμούς, από την παραλιακή ζώνη. Αρνητικός παράγοντας είναι οι καιρικές συνθήκες με την υγρασία και το γεγονός ότι προς το παρόν δεν διαφαίνεται η εμφάνιση καύσωνα, που πάντοτε είναι επιθυμητός και βοηθάει».

Σε ερώτησή μας για τον αριθμό των ψεκασμών που αναμένεται να πραγματοποιηθούν, ο ίδιος μας απάντησε ότι «επειδή τρέχουν διαγωνισμοί τόσο από την περιφέρεια όσο και από το ΥΠΑΑΤ, θα περιμένουμε την εξέλιξή τους για να δούμε τι ακριβώς θα έχουμε στην πορεία. Έχουμε τα γνωστά δύο σκευάσματα που χρησιμοποιούμε στην Κρήτη κατόπιν της γνωμοδότησης των επιστημόνων, με γνώμονα την ανθεκτικότητα στις πυρεθρίνες». Από την πλευρά της, η διευθύντρια της ΔΑΟΚ Χανίων, Μαρία Μυλωνάκη, δήλωσε: «Έχουμε πάρει τους τομεάρχες, ήδη ξεκινήσαμε να δίνουμε φάρμακα στους εργολάβους, αν και θα ψεκάσουν με διπλή εντολή γιατί δεν έχουν πέσει ακόμα οι υπογραφές με τους εργολάβους. Ξεκινάμε από τα παράλια, 26 με 27 Ιουνίου σε μια όψιμη χρονιά. Στην παραλιακή ζώνη είμαστε σε στάδιο αρχής πήξης του πυρήνα, στο εσωτερικό είμαστε σε πιο πρώιμο στάδιο. Όσον αφορά τα φάρμακα, έχουμε στις αποθήκες για 2,5 ψεκασμούς.

Είναι καλό να υπάρχει εναλλαγή φυτοπροστατευτικών και φέτος έχουμε ένα δεύτερο σκεύασμα. Σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνισμός της περιφέρειας για επιπλέον ποσότητες φαρμάκων και θεωρώ ότι στο τέλος του δεύτερου ψεκασμού θα έχουμε φάρμακα για τον επόμενο. Οι προδιαγραφές των ψεκασμών είναι καλές. Συνήθως κάνουμε πέντε, φέτος λόγω οψιμότητας ίσως πάμε στους τέσσερις».

Η διευθύντρια της ΔΑΟΚ Ρεθύμνου, Ευθυμία Βιδάκη, ανέφερε ότι «στις αρχές της εβδομάδας αναμένεται να δούμε τα στοιχεία για τον δάκο και, εν συνεχεία, θα ξεκινήσουν οι ψεκασμοί. Ο σχεδιασμός προβλέπει στην προκήρυξη πέντε ψεκασμούς και αν χρειαστούν επιπλέον τοπικοί θα το δούμε.

Αυτήν τη στιγμή έχουν μοιραστεί φάρμακα, έχουμε σίγουρα ποσότητες για δύο ψεκασμούς και για κάτι παραπάνω. Από εκεί και πέρα δουλεύουμε και για τις ποσότητες για τους επόμενους ψεκασμούς, είμαστε σε καλό δρόμο. Με βάση τις καιρικές συνθήκες, περιμένουμε υψηλούς πληθυσμούς δάκου. Πρέπει να γίνει ό,τι είναι δυνατόν, ώστε η ποιότητα της παραγωγής να αντισταθμίσει τις ποσοτικές απώλειες. Οι παραγωγοί δεν θα πρέπει να επαναπαύονται σε καμία περίπτωση και να μην ξεχνούν ότι η αντιμετώπιση του δάκου είναι μια συλλογική προσπάθεια».

Θεσσαλία
Η όψιμη χρονιά τραβάει πίσω τους ψεκασμούς στον κάμπο

Λόγω της όψιμης φετινής χρονιάς, οι ψεκασμοί για την αντιμετώπιση του δάκου στα ελαιόδεντρα της Θεσσαλίας δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη. Ο προϊστάμενος της ΔΑΟ ΠΕ Λάρισας, Δημήτρης Σταυρίδης, εκτιμά ότι «οι πρώτοι ψεκασμοί θα ξεκινήσουν σε μία εβδομάδα περίπου, καθώς ο καρπός δεν είναι ακόμη δεκτικός στα σκευάσματα. Δυστυχώς, λόγω καιρικών συνθηκών (ήπιος χειμώνας, ο υδράργυρος δεν υποχώρησε κάτω από τους -4 βαθμούς Κελσίου) παρατηρήθηκε έξαρση του δάκου, με δυναμικούς πληθυσμούς και αυξημένες συλλήψεις στην παρούσα φάση, όπως δείχνουν οι παγίδες που έχουν τοποθετηθεί. Η Υπηρεσία διαθέτει τα σχετικά σκευάσματα, αν και θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η μειωμένη καρποφορία στα ελαιόδεντρα, η οποία φέτος κυμαίνεται από -50 έως -70%, ανάλογα την περιοχή. Αντιθέτως, πολλοί ελαιοπαραγωγοί έχουν προχωρήσει σε ψεκασμούς για την αντιμετώπιση του πυρηνοτρύτη».

Υπενθυμίζεται ότι και φέτος η Περιφέρεια Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το ΥΠΑΑΤ, με ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και με επιστημονικούς και ιδιωτικούς φορείς, θα υλοποιήσει προγράμματα αξιοποίησης και ένταξης νέων τεχνολογιών σε πειραματικές εργασίες για την αντιμετώπιση του δάκου της ελιάς.

Οι πειραματικές εργασίες αφορούν την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας δολωματικού ψεκασμού του εντομοκτόνου έναντι του δάκου στην καλλιέργεια της ελιάς με τη χρήση Συστήματος μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους (ΣμηΕΑ- drone), παρακολούθηση της ανθεκτικότητας και της επικινδυνότητας για ανάπτυξη ανθεκτικότητας του δάκου της ελιάς στα εγκεκριμένα εντομοκτόνα, καθώς και συστηματική καταχώρηση των στοιχείων της ανθεκτικότητας του δάκου στη Βάση Δεδομένων «Γάλανθος», χρήση εντομοπαθογόνων μυκήτων και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας παγίδων μαζικής παγίδευσης.

Πελοπόννησος
Ξεκίνημα του προγράμματος στα τέλη Ιουνίου

Με μία σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων και με πιέσεις για αύξηση των κονδυλίων που αφορούν τη δακοκτονία κινείται μέχρι τώρα η Περιφέρεια Πελοποννήσου. Όπως δήλωσε ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης, Στάθης Αναστασόπουλος, υπάρχει επιπλέον χρηματοδότηση του φετινού προγράμματος δακοκτονίας, με ποσό 1.500.000 ευρώ από το υπ. Εσωτερικών, προκειμένου να αξιοποιηθεί για προμήθεια κατάλληλων φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων. «Ένα άλλο σημαντικό θέμα που εξελίσσεται αυτή την περίοδο είναι η παρακολούθηση των δολωματικών ψεκασμών με εφαρμογές νέων τεχνολογιών, μέσω προγραμματικής σύμβασης τετραετούς διάρκειας με τον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», η οποία ανέρχεται σε συνολικό προϋπολογισμό 197.500 ευρώ και χρηματοδοτείται από την περιφέρεια. Ο στόχος των παραπάνω είναι η βέλτιστη παρακολούθηση της δακοκτονίας, που σε συνδυασμό με τα νέα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα θα βελτιώσει σημαντικά τη δακοπροστασία σε ποσοστό 30%-40%», ανέφερε ο κ. Αναστασόπουλος. Από την πλευρά της ΔΑΟΚ Κορινθίας, τονίστηκε ότι η δακοκτονία θα ξεκινήσει τον Ιούλιο και ήδη έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση των δακοπαγίδων. «Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα ακαρπίας, ειδικά στον Δήμο Κορινθίων και αυτό ίσως οδηγήσει στην εξαίρεση κάποιων κοινοτήτων από τη δακοκτονία. Οι πληθυσμοί είναι σε χαμηλά επίπεδα».

Από τη ΔΑΟΚ Τριφυλίας, ο Αντώνης Παρασκευόπουλος τόνισε ότι «είμαστε έτοιμοι από κάθε άποψη για να ξεκινήσουμε μέχρι το τέλος Ιουνίου τη δακοκτονία, έχοντας ήδη και στοιχεία για τον δάκο. Η εικόνα που υπάρχει αυτήν τη στιγμή είναι γενικά θετική, αφού είναι λίγες οι περιοχές που έχουν αυξημένο πληθυσμό. Σε ό,τι αφορά την καρποφορία, είναι λιγότερη από αυτήν που περιμέναμε».

Από τη ΔΑΟΚ Λακωνίας, ο Γιάννης Ράλλης τόνισε πως «η δακοκτονία θα αρχίσει στο τέλος Ιουνίου με αρχές Ιουλίου, γιατί η παραγωγή είναι όψιμη και θα αρχίσουμε από τις πρώιμες περιοχές».

Στερεά Ελλάδα
Σε πλήρη ετοιμότητα οι ΔΑΟΚ

Όπως μας ενημερώνει ο Κώστας Αποστολόπουλος, περιφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας, «ο αρχικός προγραμματισμός βρίσκεται σε εξέλιξη και το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών συνεργατών, είναι έτοιμο για την αντιμετώπιση του δάκου». Σύμφωνα με τον Γιάννη Ζαρμπούτη, γεωπόνο της ΔΑΟΚ Φθιώτιδας και υπεύθυνο δακοκτονίας, την άλλη εβδομάδα και ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορεί να ξεκινήσει ο πρώτος ψεκασμός.

Από 26 Ιουνίου έως 3 Ιουλίου ξεκινά ο γενικός ψεκασμός στην Περιφερειακή Ενότητα της Βοιωτίας, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Χρυσοστόμου Σίσκου, γεωπόνου της ΔΑΟΚ Βοιωτίας. Ο κ. Σίσκος υποστηρίζει ότι «η ύπαρξη του δάκου είναι δεδομένη, διότι ο χειμώνας ήταν ήπιος, με αποτέλεσμα να ευνοηθεί από τις καιρικές συνθήκες. Υπολογίζουμε να έχουμε έξαρση το επόμενο διάστημα». Επίσης, δηλώνει ότι σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου προχωρούν στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών προστασίας της ελιάς από τα έντομα, ώστε να παρακολουθούν και παράλληλα να προγραμματίζουν καλύτερα τις παρεμβάσεις τους.

Αν. Μακεδονία – Θράκη
Ξεκίνησαν οι παγιδοθεσίες

Στην τελική ευθεία πριν από τους ψεκασμούς για τον δάκο βρίσκονται στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης. Ο διευθυντής στη ΔΑΟΚ Καβάλας, Λεωνίδας Καστανάς, εξηγεί ότι την ερχόμενη εβδομάδα σχεδιάζεται να τοποθετηθούν παγίδες στη Θάσο σε προκαθορισμένα σημεία και, ανάλογα με τα αποτελέσματα, θα ορίσουν πότε θα ξεκινήσουν οι ψεκασμοί.

Στις αρχές Ιουλίου αναμένεται να ξεκινήσει η δακοκτονία σε Ροδόπη και Έβρο, για διάστημα 4 – 5 μηνών, καιρού επιτρέποντος, καθώς οι ψεκασμοί δεν θέλουν βροχή. Στις 16 Ιουνίου τοποθετήθηκαν 30 παγίδες στη Μαρώνεια και 60 στη Σαμοθράκη, όπως μεταφέρει η επόπτρια, Μαρία Χασανίδου: «Θα γίνουν τουλάχιστον τρεις μετρήσεις ανά πέντε μέρες, ώστε να δούμε τον πληθυσμό του δάκου και, στη συνέχεια, θα ξεκινήσουν οι ψεκασμοί», αναφέρει. Η καλλιέργεια της ελιάς παρουσιάζει οψίμιση τουλάχιστον κατά δεκαπέντε ημέρες εξαιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών.

Συμβουλές

Ο προϊστάμενος στη ΔΑΟΚ Έβρου, Απόστολος Ξανθόπουλος, θυμίζει την αρχή που ισχύει για τα δέντρα, ότι η βλάστηση με την ανθοφορία είναι δύο παράγοντες ανταγωνιστικοί μεταξύ τους.

«Το 2021, ο ζεστός ανοιξιάτικος αέρας είχε καταστρέψει τον ανθό στα δέντρα και οι ελιές φτιάξανε βλάστηση. Την επόμενη χρονιά είχαμε μεγάλη ανθοφορία και παραγωγή. Η ελιά φτιάχνει καρπό στα κλαδάκια που δημιουργήθηκαν την προηγούμενη χρονιά. Πέρυσι, δεν είχαμε νέα κλαδάκια για να ανθοφορήσουν. Αυτήν τη χρονιά, από το 2022 προς το 2023, δεν είχαμε βλαστούς», περιγράφει.

Με σκοπό να μην υπάρξουν απώλειες στην παραγωγή, εφιστά την προσοχή των παραγωγών στο κλάδεμα της επόμενης χρονιάς.