Το µέλλον είναι ήδη εδώ για τον αγροτικό τοµέα πολλών χωρών παγκοσµίως. Στην Ελλάδα, αν και τα βήµατα γίνονται µε πιο αργούς ρυθµούς, ένα µικρό χωριό στην Πέλλα εφαρµόζει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που µπορούν να φέρουν την εξέλιξη λίγο πιο γρήγορα. Στη Νότια, η στήριξη στους µικροκαλλιεργητές, η συνεργασία, η εκπαίδευση, η καινοτοµία και η εφαρµογή σύγχρονων τεχνολογιών έχουν δηµιουργήσει το πρώτο προϊόν κοινωνικής ευθύνης στην Ελλάδα.
Η πρωτοβουλία για τα παραπάνω ανήκει στην εταιρεία McCain, η οποία σε συνεργασία µε τους παραγωγούς του χωριού, αλλά και εταιρείες και οργανισµούς που ειδικεύονται στον αγροτικό τοµέα, τόσο στον κλάδο των εισροών όσο και της αγροτικής εκπαίδευσης, έχουν δηµιουργήσει ελληνικές φρέσκες πατάτες µε λιγότερα φυτοφάρµακα, µειωµένες εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, µε µειωµένη κατανάλωση νερού, ενέργειας και αποβλήτων, αλλά παράλληλα αυξηµένη παραγωγή και καλύτερο εισόδηµα. Για τους λόγους αυτούς, ο «Καρπός Φροντίδας», όπως ονοµάζεται το προϊόν, αποτελεί το πρώτο κοινωνικό προϊόν στην κατηγορία των φρέσκων λαχανικών, τα κέρδη των οποίων επιστρέφουν στο χωριό για τις ανάγκες των παραγωγών.
Ο Νίκος Κουκάς, υπεύθυνος Έργου Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης στη McCain, αναφέρει στην «ΥΧ» πως το έργο ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια και η Νότια στην Πέλλα επιλέχθηκε µετά από µελέτη του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου της Θεσσαλονίκης. «Πριν ξεκινήσουµε, δώσαµε στο ΑΠΘ τρεις βασικές προϋποθέσεις, βάσει των οποίων θα επιλεγόταν ένα χωριό στην Ελλάδα. Πρώτη προϋπόθεση ήταν το εδαφολογικό κλίµα της περιοχής να είναι κατάλληλο για την καλλιέργεια της πατάτας. Η δεύτερη παράµετρος είχε να κάνει µε την οικονοµική δυνατότητα των παραγωγών. Θέλαµε να βοηθήσουµε παραγωγούς οι οποίοι δεν είχαν εύκολη πρόσβαση στη χρηµατοδότηση. Τρίτη προϋπόθεση ήταν οι ίδιοι παραγωγοί να είναι κοινωνικά αποκλεισµένοι, δηλαδή να είναι µακριά από αστικά κέντρα, να είναι αποµονωµένοι, να µην έχουν πρόσβαση στα κανάλια. Με βάση αυτές τις προϋποθέσεις προέκυψε η Νότια».
Στο πρόγραµµα συµµετέχουν 27 καλλιεργητές πατάτας µε µικρό κλήρο, όταν σε όλο το χωριό κατοικούν 400 άτοµα. Σύµφωνα µε τον Ν. Κουκά, αν και στο πρώτο στάδιο του προγράµµατος οι κάτοικοι του χωριού αντιµετώπισαν µε δυσπιστία την όλη πρωτοβουλία, σήµερα παράγουν πατάτες µε σύγχρονα τεχνολογικά µέσα µετά από εκπαιδεύσεις, ενώ στο χωριό έχει δηµιουργηθεί διαλογητήριο και συσκευαστήριο, στα οποία έχουν δηµιουργηθεί νέες θέσεις εργασίας.
Συνεργασία
Η συνεργασία µεταξύ εταιρειών και οργανισµών, και κυρίως της υποστήριξης του ιδρύµατος Σταύρος Νιάρχος, τονίζει ο Ν. Κουκάς, έκανε πραγµατικότητα τα παραπάνω. «Η κάθε εταιρεία προσφέρει στους παραγωγούς τη δική της τεχνογνωσία και γνώση». Στην περιοχή της Αριδέας, υπάρχει µόνιµος γεωπόνος της McCain, ο οποίος επιτηρεί το έργο και συµβουλεύει τους παραγωγούς. Επίσης, όλοι παράγουν µε σύστηµα ορθών καλλιεργητικών πρακτικών και ορθολογικής χρήσης των εισροών, όπως υποδεικνύεται από τον γεωπόνο, αλλά και από τις εταιρείες εισροών που συµµετέχουν στο πρόγραµµα. Η Αµερικανική Γεωργική Σχολή προσφέρει στους αγρότες εκπαίδευση στα χωράφια τους, σχετικά µε ό,τι έχει να κάνει µε τη γεωργία ακριβείας.
Αύξηση παραγωγής
Στα τρία χρόνια εφαρµογής του προγράµµατος, τα οφέλη για τους παραγωγούς είναι αρκετά, τονίζει ο Ν. Κουκάς, καθώς πωλήθηκαν 870 τόνοι πατάτες σε συσκευασίες τριών κιλών, σε τέσσερις µεγάλες αλυσίδες σούπερ µάρκετ, ήτοι σε 580 καταστήµατα.
Εκτός, όµως, από τις πωλήσεις στην Ελλάδα, έγινε εξαγωγή 145 τόνων. Επίσης, πραγµατοποιήθηκαν 75 κύκλοι εκπαίδευσης, ενώ 20 µικροκαλλιεργητές αύξησαν το εισόδηµά τους κατά 36% µέσω της ποιότητας των σπόρων, της εκπαίδευσης και της πρόσβασης στην αγορά, καθώς η παραγωγή αυξήθηκε κατά 60%.
Επέκταση προγράµµατος
Το επιτυχηµένο πρόγραµµα, όπως φαίνεται, έχει δηµιουργήσει στέρεες βάσεις για να µπορέσει να επεκταθεί και αλλού. Ο Ν. Κουκάς αναφέρει πως «ο επόµενος στόχος είναι να ενισχύσουµε την καλλιέργεια στη Νότια µε προϊόντα αµειψισποράς, ενώ µόλις ολοκληρωθεί αυτό θα µεταφέρουµε το ίδιο µοντέλο σε άλλο χωριό της Ελλάδας, που θα πληροί τις ίδιες προϋποθέσεις».
Γεωργία Ακριβείας
Για να µπορέσουν να µειώσουν την ποσότητα των εισροών χωρίς να µειωθεί παράλληλα και η παραγωγή, έχουν επιστρατεύσει τα σύγχρονα µέσα τεχνολογίας. Ο Ν. Κουκάς τονίζει πως «έχουµε εγκαταστήσει µετεωρολογικό σταθµό, βάσει του οποίου γίνεται η συλλογή στοιχείων. Η συλλογή αυτή δίνει τη δυνατότητα µε πολύ µεγάλη ασφάλεια να καταλάβει ένας παραγωγός γιατί τη µία χρονιά κάποια πράγµατα δεν πήγαν καλά, αλλά επίσης να καταλάβει τι πήγε καλά την επόµενη. Άρα, το χτίσιµο µιας βάσης δεδοµένων, που έχει να κάνει µε τη θερµοκρασία, τη βροχόπτωση και την πυκνότητά της, µπορεί µε µεγάλη ασφάλεια να σου προσδιορίσει και τι χρονιά θα έχεις».
