Δ. Κασσαβέτης: Ένας νόµος για όλους τους συνεταιρισμούς

Την επισήμανση αυτή έκανε από το βήμα του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας Δημοσθένης Κασσαβέτης.
 
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Κασσαβέτης, σήμερα στην Ελλάδα ισχύουν ο νόμος 2810/2000 για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, ο νόμος 1667/86 για τους αστικούς συνεταιρισμούς, ο νόμος 1667/86 σε συνδυασμό με το νόμο 2076/92 για τις συνεταιριστικές τράπεζες, ο νόμος 2716/1999 άρθρο 12 για τους Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης, ο νόμος 4019/2011 για την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση και ο Κανονισμός (Ε.Ε.) 1435/2003 για τον Ευρωπαϊκό Συνεταιρισμό.

Νέα εκκίνηση

Τόνισε επίσης ό,τι ένα ενιαίο νομικό πλαίσιο θα μπορεί να κατοχυρώνει για τους συνεταιρισμούς ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στους εθνικούς και ενωσιακούς πόρους και θα συμβάλει στην αντιμετώπιση, από πλευράς συνεταιρισμών, των προκλήσεων της αποδοτικότητας, του πλεονεκτήματος της συμμετοχής, της ισχυροποίησης του ανθρώπινου παράγοντα, της αξιοποίησης των συντελεστών παραγωγής, του στρατηγικού σχεδιασμού και της οικονομικής δύναμης.

Μια ενιαία νομοθεσία -σύμφωνα με τα λεγόμενα του καθηγητή- θα ευνοεί μια νέα εκκίνηση των συνεταιρισμών και γενικότερα της κοινωνικής οικονομίας στην χώρα. «μόνον η συνεταιριστική επιχείρηση δίνει τη δυνατότητα στους αδύναμους να είναι παρόντες στην κοινωνία» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Συνεταιριστική επιχειρηματικότητα

Στην εισήγησή του, με θέμα «Κρίσιμες επιλογές για τη θέσπιση ενός νέου νόμου πλαισίου για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς», ο επίκουρος καθηγητής της Νομικής Σχολής του ∆ημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, αναφερόμενος στην συνεταιριστική επιχειρηματικότητα, τόνισε ό,τι «μπορεί επίσης να αποτελέσει μέρος της απάντησης στις προκλήσεις που θέτει η επιστροφή των πολιτών στην περιφέρεια. Αυτή η επιστροφή θέτει, με τη σειρά της, όλο και πιο έντονα το αίτημα της τοπικής-περιφερειακής ανάπτυξης. μιας τοπικής ανάπτυξης που πρέπει να προσανατολιστεί σε δράσεις όπως η γεωργία, οι βιολογικές καλλιέργειες και η ανάπτυξη της τοπικής μεταποίησης για την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε Περιφέρειας.

Συμπερασματικά, στην εποχή της κρίσης, η ανάπτυξη… από τα κάτω, η συνεταιριστική επιχειρηματικότητα, φαίνεται πως αναδεικνύεται ως το πλέον κατάλληλο αναπτυξιακό μοντέλο, που αμβλύνει τις περιφερειακές και κοινωνικές ανισότητες». Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή, «απαιτούνται προσαρμογές στην νομοθεσία γενικότερα ώστε απρόσκοπτα να αναπτύσσονται οι συνεταιρισμοί στους τομείς της παραγωγής, της μεταποίησης και της εμπορίας.

Σήμερα που δεν μπορούν πλέον ο ιδιωτικός κερδοσκοπικός και ο δημόσιος τομέας να καλύψουν ορισμένες από τις θεμελιώδεις ανάγκες των λαών, οι άνθρωποι πρέπει να επανεδραιώσουν βιώσιμες συνεταιριστικές επιχειρήσεις, για να προστατευτούν τόσο από τις απρόσωπες δυνάμεις της παγκόσμιας αγοράς όσο και από το ολοένα πιο αδύναμο κράτος».

Οι βασικές ιδεολογικές αρχές και το συνεταιριστικό δίκαιο

Επιπλέον, ο κ. Κασσαβέτης έκανε λόγο για το συνεταιριστικό δίκαιο και ιδεολογία. «Αποκαλούμε βασικές ιδεολογικές αρχές του συνεταιρισμού ορισμένες έννοιες, που είναι συνήθως πολιτικές, νομικές ή κοινωνιολογικές έννοιες και που δημιουργήθηκαν κατά τους τελευταίους δύο-τρεις αιώνες στα πλαίσια τού ευρωπαϊκού πολιτισμού» τόνισε ο καθηγητής.
«Οι αρχές αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται βέβαια αυτούσιες ή δεν μνημονεύονται, ιδιαίτερα στις διάφορες συνεταιριστικές νομοθεσίες ή τα συνεταιριστικά καταστατικά.

Αυτές όμως δίνουν την κατευθυντήρια γραμμή στα συνεταιριστικά κινήματα, αποτελούν τις ελάχιστες συνθήκες πού προϋποθέτουν οργάνωση συνεταιρισμών και βρίσκουν έμμεση εφαρμογή στους νομικούς και οργανωτικούς κανόνες.

1. Η αρχή της ελευθερίας: Π.χ. η ελεύθερη είσοδος και έξοδος των ατόμων από τη συνεταιριστική ομάδα, αρχή που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της συνεταιριστικής νομοθεσίας.
2. Η αρχή της Δημοκρατίας: μεταφέρεται στον χώρο της συνεταιριστικής επιχείρησης, υπό τη μορφή του διαλόγου, των εκλογών, της αναγνώρισης της γνώμης της πλειοψηφίας και του διοικητικού και διαχειριστικού ελέγχου.
3. Η αρχή της ισότητας: Από αυτήν, το συνεταιριστικό δόγμα αντλεί, μεταξύ άλλων, τούς κανόνες της ελεύθερης συμμετοχής στις συνεταιριστικές ομάδες και την ισοδυναμία της ψήφου όλων των μελών.
4. Η αρχή της αυτονομίας της ιδιωτικής βουλήσεως: Οι συνεταιριστικές ομάδες είναι ελεύθερες να οργανωθούν νομικά και να αναπτυχθούν οικονομικά και κοινωνικά, κατά τρόπο αυτοδύναμο και ανεξάρτητο χωρίς την κηδεμονία, την επέμβαση, την εξάρτηση και τον εξαναγκασμό των κρατικών φορέων ή άλλων κοινωνικών ομάδων, τηρώντας την κειμένη νομοθεσία.
5. Η αρχή της αλληλεγγύης, της αδελφότητας και της συνεργασίας».

Με βάση τις παραπάνω ιδέες, ο κ. Κασσαβέτης στην εισήγησή του εξήγησε ό,τι διατυπώθηκαν διεθνώς συγκεκριμένες αρχές οργάνωσης, διοίκησης και δράσης των συνεταιρισμών, οι λεγόμενες συνεταιριστικές αρχές ή διεθνείς συνεταιριστικοί κανόνες.

Σήμερα ισχύουν όπως διατυπώθηκαν στο Συνέδριο της Δ.Σ.Ε. στο Μάντσεστερ το 1995 και είναι:

1. «Εθελοντική και ελεύθερη συμμετοχή»
2. «Δημοκρατική διοίκηση εκ μέρους των μελών»
3. «Οικονομική συμμετοχή των μελών»
4. «Αυτονομία και ανεξαρτησία»
5. «Εκπαίδευση και πληροφόρηση»
6. «Συνεργασία μμεταξύ συνεταιρισμών».