Τέσσερις νεκροί, χιλιάδες στρέμματα γης κάτω από το νερό, κατεστραμμένες κτηνοτροφικές μονάδες, κομμένοι δρόμοι, πλημμυρισμένα σπίτια και επιχειρήσεις χωρίς ρεύμα και νερό για πολλές ημέρες είναι ο τραγικός απολογισμός της θεομηνίας που έπληξε τη Νοτιοδυτική Θεσσαλία την περασμένη Παρασκευή.
Στο επίκεντρο της βιβλικής καταστροφής βρέθηκαν ο Νομός Καρδίτσας και η επαρχία Φαρσάλων και σε δεύτερο βαθμό ο Δήμος Αλμυρού στη Μαγνησία. Πρωτόγνωρες στιγμές, που όμοιές της δεν έχει ζήσει κανείς στον θεσσαλικό κάμπο. Στα πρόσωπα των Θεσσαλών είναι ζωγραφισμένη η απόγνωση, η απογοήτευση και η ανασφάλεια για το μέλλον. Οι απαιτήσεις τους από την πολιτεία (υπουργεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Σώματα Ασφαλείας) είναι υψηλές, με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά την επίσκεψή του στην Καρδίτσα να υπόσχεται γρήγορες αποζημιώσεις.
Ο Αλέξης Τσίπρας, από την πλευρά του, ευρισκόμενος στην Καρδίτσα, ανέδειξε την απουσία αντιπλημμυρικών έργων και κυρίως φραγμάτων στην περιοχή, τα οποία θα μπορούσαν να μειώσουν το μέγεθος της καταστροφής. Στο ερώτημα «πώς και γιατί συνέβη αυτή η καταστροφή», ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευθύμης Λέκκας, επιχείρησε να δώσει μία πρώτη απάντηση, τονίζοντας πως «τα φράγματα που δεν έγιναν, η αποψίλωση των δασών, ο άναρχος τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η υδρονομία στον κάμπο, οι ανθρώπινες παρεμβάσεις, σε συνδυασμό με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οδήγησαν σε αυτά τα οδυνηρά αποτελέσματα».
Σε μικρότερο βαθμό επλήγησαν καλλιέργειες στη Φαρκαδόνα Τρικάλων και σε παραπήνεια χωριά του Πηνειού στη Λάρισα, λόγω της υπερχείλισης του ποταμού, από τις μεγάλες ποσότητες νερού και τα φερτά υλικά που κατέβηκαν από Καρδίτσα και Φάρσαλα.
Το ζήτημα δεν είναι μόνο να αποζημιωθούμε γρήγορα, αλλά να διαπιστώσουμε ότι υπάρχει ένα ρεαλιστικό σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα
Εξαφανίστηκε το βαμβάκι
Η αγροτική παραγωγή χτυπήθηκε ανελέητα, με το μέλλον της να προδιαγράφεται ζοφερό, και μαζί με αυτήν και οι τοπικές οικονομίες της Καρδίτσας, των Φαρσάλων, του Αλμυρού, μια και ο πρωτογενής τομέας αποτελεί την ατμομηχανή της θεσσαλικής ζωής. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια ενός κυβερνητικού βουλευτή στην «ΥΧ»: «Ως κυβέρνηση, πρωτίστως θα πρέπει να μεταφέρουμε την ελπίδα και την αισιοδοξία στις ψυχές αυτών των ανθρώπων και μετά να μιλήσουμε για αποζημιώσεις, υποδομές και σχέδιο ανάκαμψης».
Άλλωστε, όπως χαρακτηριστικά δήλωναν αγρότες της Καρδίτσας στην «ΥΧ», «το ζήτημα δεν είναι μόνο να αποζημιωθούμε γρήγορα, αλλά να διαπιστώσουμε ότι υπάρχει ένα ρεαλιστικό σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα. Με ποια ψυχολογία θα ξαναμπούμε στα χωράφια; Με τι χρήματα, αφού προέχει η αποκατάσταση των σπιτιών μας;».
Το βαμβάκι, το καλαμπόκι και το τριφύλλι είναι οι καλλιέργειες που επλήγησαν, κυρίως, από τον «Ιανό». Η ζημιά, βέβαια, είναι μεγαλύτερη για τους βαμβακοπαραγωγούς, καθώς σε λίγες μέρες επρόκειτο να μπουν στα χωράφια για να συγκομίσουν μία πολύ καλή σοδειά, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Σήμερα, υπάρχει το απόλυτο τίποτα. Τα έξοδα έχουν γίνει και μεγάλο ερώτημα παραμένει το αν η αποζημίωση που θα δοθεί θα είναι επαρκής και ανάλογη της ζημιάς που σημειώθηκε.
Οι πρόσφατες πλημμύρες άλλαξαν τον χάρτη του βαμβακιού στη χώρα για τη φετινή χρονιά. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, κάτω από το νερό βρίσκονται περίπου 250.000 στρέμματα στον θεσσαλικό κάμπο, ενώ άλλοι τα ανεβάζουν σε 300.000 στρέμματα. Ο υπουργός, Μ. Βορίδης, ανέβασε, μάλιστα, τη ζημιά σε 300.000 μέχρι 450.000 στρέμματα. Αν σκεφτεί κανείς ότι στον πλημμυροπαθή νομό Καρδίτσας καλλιεργούνται 433.000 στρέμματα βαμβακιού και στην επαρχία Φαρσάλων 150.000 στρέμματα βαμβακιού, τότε εύκολα γίνεται αντιληπτή η μεγάλη μείωση που θα καταγράψει η φετινή παραγωγή βάμβακος στη χώρα μας.
Από την άλλη, υπάρχουν και οι ωφελημένοι από την όλη υπόθεση. Είναι οι βαμβακοπαραγωγοί των οποίων η καλλιέργεια γλύτωσε από τη θεομηνία και αναμένεται να απολαύσουν καλύτερες τιμές από τις προβλεπόμενες. Κι αυτό γιατί η έλλειψη παραγωγής και η εφαρμογή του νόμου προσφοράς και ζήτησης, θα οδηγήσει τους εκκοκκιστές στην απόφαση να δώσουν υψηλότερες τιμές από τα 40-42 λεπτά που ακούγονταν μέχρι πρότινος.
Απογοητευμένος ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Βάμβακος «Cotton-Φάρσαλα», Απόστολος Παπακωνσταντίνου, δήλωσε στην «ΥΧ»: Η κατάσταση στην περιοχή μας είναι απογοητευτική. Η βαμβακοκαλλιέργεια έχει καταστραφεί ολοσχερώς. Δεν είναι μόνο το νερό που σκέπασε τα πάντα. Ακόμη και αν υποχωρήσει αυτό, η γλίτσα των ποταμών που σκέπασε τα χωράφια μας έχει υποβαθμίσει σημαντικά την καλλιέργεια. Δεν ξέρω αν αξίζει να ξοδέψει κάποιος χρήματα για να συγκομίσει τα ελάχιστα βαμβάκια που θα μείνουν. Στην παρούσα φάση, δεν ξέρουμε πόσο μεγάλη είναι η ζημιά, γιατί δίνουμε προτεραιότητα στα πλημμυρισμένα σπίτια μας και στις οικογένειές μας που έχουν υποστεί σοκ.
Επίσης, δεν υπάρχει πρόσβαση στα χωράφια, αφού η αγροτική οδοποιία έχει καταστραφεί. Ακόμη κι αν δοθούν γρήγορες και ειδικές αποζημιώσεις, το θέμα για μας είναι η επόμενη μέρα. Με τι χρήματα θα πληρώσουμε τα εφόδια και τα λιπάσματα που πήραμε από τους προμηθευτές μας, με τι χρήματα θα μπούμε την επόμενη χρονιά να καλλιεργήσουμε;
Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να έχουμε πρόσβαση στο φθηνό χρήμα, ίσως μέσω της ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ή από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλιώς ας ξεχάσουν την αγροτική παραγωγή. Εύχομαι να βρούμε ανοιχτά αφτιά και καλή διάθεση από τους κυβερνώντες. Αφού δεν φρόντισαν για μέτρα πρόληψης πριν από χρόνια, ας φροντίσουν τώρα, τόσο σε υποδομές, όσο και σε οικονομικές ενισχύσεις», κατέληξε ο κ. Παπακωνσταντίνου.
Πλήγμα και για τους κτηνοτρόφους
Μεγάλη καταστροφή υπέστη και ο κτηνοτροφικός κόσμος της Θεσσαλίας, ο οποίος έχασε όχι μόνο το ζωικό κεφάλαιο, αφού χιλιάδες ζώα πνίγηκαν, αλλά και πολλές μονάδες καταστράφηκαν ολοσχερώς. Οι εικόνες με κτηνοτρόφους να κρατούν στα χέρια τους, πάνω από το νερό τα ζώα, απομακρύνοντάς τα από τα πλημμυρισμένα ποιμνιοστάσια ή αυτών που έβαλαν τα κοπάδια σε βάρκα για να τα σώσουν ήταν συγκλονιστικές.
Ας μην ξεχνάμε ότι ένας από τους τρεις νεκρούς του «Ιανού» στην Καρδίτσα είναι κτηνοτρόφος. Το ζήτημα είναι τι θα γίνει με τα πολλά εκατοντάδες πρόβατα που κείτονται νεκρά μέσα στις λάσπες, τουμπανιασμένα, από όλες τις κτηνοτροφικές μονάδες της Καρδίτσας και της επαρχίας Φαρσάλων και τα οποία αποτελούν υγειονομική βόμβα, καθώς οι κτηνοτρόφοι περιμένουν τα συνεργεία του ΕΛΓΑ για να τα καταγράψει.
Οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ
Μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην Καρδίτσα και στο πλαίσιο των κυβερνητικών αποφάσεων για τη στήριξη των αγροτών στις περιοχές, οι οποίες επλήγησαν από τον «Ιανό», ο ΕΛΓΑ ανακοίνωσε ότι δεν θα ζητείται η καταβολή εκτιμητικών τελών για τις διαδικασίες υποβολής δηλώσεων ζημιών στον ΕΛΓΑ, οι οποίες αφορούν τις καλλιέργειες φυτικού και ζωικού κεφαλαίου.
Στον Νομό Λάρισας, ανακοινώθηκε πως, σε ό,τι αφορά το ζωικό κεφάλαιο, οι κτηνοτρόφοι που έχουν υποστεί ζημιές, θα πρέπει να τηλεφωνούν στις υπηρεσίες του ΕΛΓΑ Λάρισας στα τηλ. 2410 231300, 2410 231929 και 2410 555067 και να κάνουν τη σχετική αναγγελία. Σε ό,τι αφορά την αγροτική παραγωγή και το πάγιο κεφάλαιο (προϊόντα σε αποθήκες κ.λπ.), οι αγρότες θα πρέπει να απευθύνονται στους κατά τόπους ανταποκριτές του ΕΛΓΑ. Όπως είναι γνωστό, η κάθε δημοτική ενότητα έχει δικό της ανταποκριτή.
Ο κάμπος έχει πλημμυρίσει κατά 68% – αυτήν τη στιγμή, έχουν γίνει 100 κατολισθήσεις και υπάρχουν 10 αποκομμένα γεφύρια και άλλα 30 στον ορεινό όγκο.
Ο πρώτος απολογισμός της ζημιάς
Πάνω από 100 εκατ. ευρώ είναι οι ζημιές που έχουν υποστεί οι υποδομές στη Θεσσαλία από την επέλαση του «Ιανού», όπως μετέφερε στον πρωθυπουργό ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κώστας Αγοραστός. Την εκτίμηση αυτή έκαναν οι τεχνικές υπηρεσίες της περιφέρειας, καθώς έχουν καταστραφεί δρόμοι, γέφυρες, αγροτική οδοποιία, ενώ υπάρχουν και ζημιές σε δημόσια κτήρια από τις πλημμύρες.
Όσον αφορά την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, η ζημιά υπολογίζεται σε 250 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον καθηγητή, Ευθύμη Λέκκα (Καρδιτσιώτης στην καταγωγή), ο κάμπος έχει πλημμυρίσει κατά 68%. «Αυτήν τη στιγμή, έχουν γίνει 100 κατολισθήσεις και υπάρχουν 10 αποκομμένα γεφύρια και άλλα 30 στον ορεινό όγκο. Υπάρχουν τρόποι να αποκατασταθεί προσωρινά η κυκλοφορία, ίσως με κάποιες σιδερένιες κατασκευές, αλλά πρέπει να μπει καινούργια φιλοσοφία στον σχεδιασμό με βάση τις εξελισσόμενες γεωδυναμικές διεργασίες και την κλιματική κρίση», κατέληξε ο κ. Λέκκας.
Τα φράγματαΗ καταστροφή που βίωσε η Θεσσαλία, σε συνδυασμό με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής που είναι εδώ, επιβεβαιώνει όλους όσοι μιλούν –χρόνια τώρα– για την αναγκαιότητα κατασκευής φραγμάτων στον θεσσαλικό κάμπο. Όπως το φράγμα Σμοκόβου προστάτευσε τους Σοφάδες Καρδίτσας, έτσι θα μπορούσε και το φράγμα στο Μουζάκι να συγκρατεί τα νερά του Παμίσου και δεν θα είχε πέσει η γέφυρα που απέκοψε τη Δυτική Αργιθέα από τον υπόλοιπο κόσμο. Ανάλογη προστασία θα προσέφερε το φράγμα του Ενιπέα στη Σκοπιά Φαρσάλων κ.ο.κ |
