Νέα ΚΑΠ: Πλώρη για κατάργηση των άµεσων ενισχύσεων βάζει η Γερµανία

✱ Έρχεται η ώρα να τοποθετηθεί και η Ελλάδα ✱ Ο ρόλος της Γερμανίας στην κατάργηση των άμεσων ενισχύσεων

Φωτό: BMEL/Photothk-Kugeler

Βαθιές τομές στην πολιτική που θα ασκηθεί στον αγροδιατροφικό τομέα τα επόμενα χρόνια αναμένονται στη Γερμανία, όπου οι πολιτικές δυνάμεις που συνθέτουν τη νέα κυβέρνηση έχουν συμφωνήσει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας να συνάδει με φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές.

Αυτές οι τομές δεν θα αφήσουν ανεπηρέαστα τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ένωσης, αφού οι προτεραιότητες της Γερμανίας συμπίπτουν με της Γαλλίας, η οποία έχει αναλάβει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πλέον, το γερμανικό μήνυμα είναι σαφές: Ανάγκη απεξάρτησης των παραγωγών από τις άμεσες ενισχύσεις και αύξηση του εισοδήματός τους μέσω πρακτικών και επενδύσεων με φιλοπεριβαλλοντικό πρόσημο.

Η «ΥΧ» είχε από νωρίς μεταφέρει τις συζητήσεις που διεξάγονται τους τελευταίους μήνες στη Γερμανία (ενώ ήταν ακόμη καγκελάριος η Αν. Μέρκελ) περί σταδιακής κατάργησης των ενισχύσεων του Πρώτου Πυλώνα, με στόχο την επίτευξη περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων. Την άποψη αυτήν ενστερνίζεται η νέα κυβέρνηση, οι προθέσεις της οποίας αρχίζουν πλέον να εκφράζονται ανοιχτά.

Συνεργασία υπουργείων

Η συνεργασία που ανακοινώθηκε πριν από λίγες ημέρες μεταξύ του υπουργού Γεωργίας, Τζεμ Οζντεμίρ, και της υπουργού Περιβάλλοντος, Στέφι Λέμκε, στον αγροτικό τομέα σηματοδοτεί και την έναρξη της ενιαίας πολιτικής που θα ακολουθηθεί. Και οι δύο συμφωνούν στα εξής: Να μπει ένα τέλος στην καταβολή των άμεσων ενισχύσεων και να αυξηθεί η βιολογική παραγωγή.

Αυτός ο διττός στόχος δεν φαίνεται, όμως, να περιορίζεται εντός της γερμανικής επικράτειας, καθώς, σύμφωνα με γερμανικές πηγές, οι δύο υπουργοί αναμένεται να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις Βρυξέλλες, πιέζοντας προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι μεγάλες αλλαγές που οραματίζονται τοποθετούνται χρονικά για την προγραμματική περίοδο μετά το 2027, αλλά για να επιτευχθεί ο στόχος πρέπει, όπως οι ίδιοι εξηγούν, να γίνουν σημαντικά βήματα από εδώ και πέρα, προκειμένου να μην πληγούν οι αγρότες, και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ.

«Στο μέλλον, το να καλλιεργεί κάποιος με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον πρέπει να είναι κερδοφόρο», ανέφερε η Λέμκε, υποστηρίζοντας την κατάργηση των άμεσων ενισχύσεων. Η Γερμανία δηλώνει αποφασισμένη να παίξει ενεργό ρόλο για την προετοιμασία της ΚΑΠ μετά το 2027, ώστε τα δημόσια κονδύλια να δαπανώνται μόνο για την παροχή δημόσιων υπηρεσιών.

Σε γερμανικό επίπεδο, τα παραπάνω μεταφράζονται σε αύξηση κατά 30% της βιολογικής παραγωγής έως το 2030, μείωση της χρήσης των φυτοφαρμάκων και δράσεις για καλή ευζωία των ζώων, κάτι που αναμένεται να δούμε σύντομα, αφού η Γερμανία προτίθεται να καταθέσει το Στρατηγικό της Σχέδιο στην Κομισιόν τον Φεβρουάριο.

Επιχειρηματικό μοντέλο

Σε κοινοτικό επίπεδο, τα παραπάνω μεταφράζονται σε επενδύσεις και νέα επιχειρηματικά μοντέλα στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου από το 2023, μεταξύ αυτών και η γεωργία δέσμευσης άνθρακα, για το οποίο συζήτησαν, μεταξύ άλλων, ο Οζντεμίρ με τον Γάλλο ομολογό του, Ζυλιέν Ντενορμαντί, την Τρίτη 25 Ιανουαρίου σε τηλεδιάσκεψη που είχαν για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας.

Μάλιστα, ο Ζυλιέν Ντενορμαντί, μιλώντας την ίδια ημέρα στους ευρωβουλευτές, εξήγησε ότι η γεωργία δέσμευσης άνθρακα μαζί με τα πρότυπα παραγωγής (περιβάλλον-υγεία) που θα πρέπει να διαθέτουν τα προϊόντα που θα εισάγονται στην ΕΕ από τις τρίτες χώρες, αποτελούν τις δύο βασικές προτεραιότητες της γαλλικής προεδρίας.

Για τον λόγο αυτόν, έχει συνταχθεί ένα εξασέλιδο ενημερωτικό σημείωμα, στο οποίο θα κληθεί να δώσει απαντήσεις η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας τη Δευτέρα 31 Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της προετοιμασίας του Συμβουλίου των Υπουργών Γεωργίας στις Βρυξέλλες στις 21 Φεβρουαρίου.

Θα προηγηθεί στις 7-8 Φεβρουαρίου σχετική συζήτηση των υπουργών κατά τη διάρκεια του άτυπου Συμβουλίου στο Στρασβούργο. Ουσιαστικά, θα είναι η πρώτη φορά που οι υπουργοί των κρατών-μελών θα τοποθετηθούν επί του θέματος, απαντώντας σε συγκεκριμένα ερωτήματα της προεδρίας:

i) Ποιες γεωργικές και δασικές πρακτικές θεωρούν ως ιδιαίτερα ευνοϊκές για τη μείωση των εκπομπών και την αποθήκευση άνθρακα.

ii) Εάν υπάρχει κάποιος μηχανισμός ιδιωτικής χρηματοδότησης στη χώρα τους (συστήματα πιστοποίησης).

iii) Πώς θα μπορούσαν να παρακινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση οι αγρότες.

Ανυπομονεί η Κομισιόν να δει το φιλόδοξο γερμανικό Στρατηγικό Σχέδιο
Οι λόγοι της καθυστέρησης

Η Γερμανία είναι ένα από τα κράτη-μέλη που δεν έχει ακόμη υποβάλει το Στρατηγικό του Σχέδιο στην Κομισιόν. Αν και είναι μία από τις «υπερδυνάμεις» της ΕΕ, που από το περασμένο καλοκαίρι επαιρόταν για την πρόοδο που είχε σημειώσει στην κατάρτισή του, φαίνεται πως θα είναι από τις τελευταίες χώρες που θα το καταθέσουν, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα μέσα στον Φεβρουάριο.

Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στην αλλαγή της ηγεσίας στο τιμόνι της χώρας, μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και την ανάδειξη της κυβέρνησης «φανάρι». Οι τρεις πολιτικές δυνάμεις έχουν συμφωνήσει επί της αρχής σε μία σειρά πολιτικών, μεταξύ αυτών και του αγροδιατροφικού τομέα.

Ο δε νέος υπουργός Γεωργίας, Τζεμ Οζντεμίρ, προερχόμενος από το κόμμα των Πρασίνων, έχει συγκεκριμένη ατζέντα να υλοποιήσει. Αργοπορημένο, λοιπόν, το γερμανικό υπουργείο Γεωργίας, αλλά θέλει να ολοκληρώσει την κατάρτιση του Στρατηγικού του Σχεδίου, αποτυπώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο την πολιτική που οραματίζεται.

Με δεδομένο ότι η σύνταξη του Σχεδίου προχώρησε σε μεγάλο βαθμό από την προηγούμενη υπουργό Γεωργίας, η νέα ηγεσία είχε λίγο χρόνο στη διάθεσή της έως τις 31 Δεκεμβρίου για να προβεί στις αλλαγές και τις προσθήκες που ήθελε. Ενημερωμένος, πάντως, ήταν ο αρμόδιος επίτροπος Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, ο οποίος ουκ ολίγες φορές έχει δικαιολογήσει τη συγκεκριμένη περίπτωση.

Από την πλευρά του, ο Τζεμ Οζντεμίρ προτίθεται να αξιολογήσει εκ νέου το Σχέδιο της χώρας έως το 2024 και, εφόσον χρειαστεί, να το αναθεωρήσει. Πάντως, φαίνεται ότι το γερμανικό Στρατηγικό Σχέδιο θα είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα της Ένωσης, εάν λάβουμε υπόψη τη δήλωση του επιτρόπου Περιβάλλοντος, Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους, που αποκάλυψε ότι «η Κομισιόν ανυπομονεί να το διαβάσει, καθώς πολλά μέτρα αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά υπέρ του περιβάλλοντος».