Ο Νίκος Κουτλιάμπας, πρόεδρος του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, παρουσιάζει την πορεία της φετινής παραγωγής, τις δράσεις για τον προσανατολισμό σε νέες αγορές μετά το εμπάργκο της Ρωσίας, αλλά και όλες εκείνες τις ενέργειες που έχουν αναδείξει την οργάνωση της περιοχής της Κοζάνης σε εκλεκτό παράδειγμα του συνεταιριστικού οικοδομήματος.
Κύριε Κουτλιάμπα, ξεκινώντας, θα θέλαμε να μας πείτε πώς εξελίχθηκε η φετινή περίοδος για το ροδάκινο και τον συνεταιρισμό σας
Για το Βελβεντό, η παραγωγή ήταν ανεβασμένη κατά 8%-10% σε σύγκριση με πέρυσι. Ωστόσο, αυτό που παρατηρήσαμε είναι ότι η ποσότητα ήταν μειωμένη από την αναμενόμενη κατά 30%. Για να μιλήσουμε σε ποσότητες, φέτος είχαμε 10.000.000 κιλά ροδάκινα, ενώ περιμέναμε πάνω από 12.500.000-13.000.000 κιλά. Η μείωση οφείλεται στον παγετό. Αν το δούμε γενικά για όλη την Ελλάδα, μάλλον είναι μειωμένη. Περισσότερα γι’ αυτό θα μπορούμε να πούμε όταν θα έχουμε τα τελικά στοιχεία.
Πώς κινήθηκαν οι τιμές;
Οι τιμές για το Βελβεντό θα είναι ανεβασμένες συγκριτικά με πέρυσι, με μεγαλύτερη άνοδο στα πρώιμα και τα μεσοπρώιμα. Γενικά, οι τιμές που λαμβάνει ο Έλληνας παραγωγός είναι συνήθως κάτω από τις τιμές που παίρνει ο παραγωγός της Γαλλίας και πάνω από τις αντίστοιχες που παίρνει ο παραγωγός της Ιταλίας και της Ισπανίας. Οι μεν Γάλλοι διαθέτουν καταναλωτική συνείδηση και πληρώνουν το δικό τους προϊόν σε υψηλή τιμή. Αντίθετα, στο άλλο άκρο βρίσκονται οι Ισπανοί, που παράγουν σε βιομηχανική βάση μεγάλες ποσότητες, πουλώντας σε χαμηλές τιμές.
Πώς γίνεται η διάθεση της παραγωγής, τι ποσότητες εξάγετε;
Το 40% περίπου κατευθύνθηκε σε εξαγωγές. Σαν συνεταιρισμός, προωθούμε ένα προϊόν που φροντίζουμε να είναι άψογο. Διαθέτουμε ένα προϊόν το οποίο είναι επώνυμο και γνωστό τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, έχουμε χτίσει μία σχέση εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές. Η ταυτότητα, η τήρηση των ποιοτικών προδιαγραφών μας έχουν δώσει ένα ισχυρό brand name. Σημαντικό ρόλο έχει και το τμήμα πώλησης, που σχεδιάζει δράσεις προώθησης του προϊόντος, όπως τη συμμετοχή μας σε εκθέσεις στο εξωτερικό και κάποιες στην Ελλάδα, τις επαφές με τους υπάρχοντες αλλά και τους εν δυνάμει συνεργάτες.
Η Ευρώπη πριν το εμπάργκο της Ρωσίας έστελνε 200.000 τόνους νωπό ροδάκινο και τώρα είμαστε στο μηδέν. Το σοκ αυτό το έχουμε ξεπεράσει;
Όχι. Όλες οι ποσότητες που πήγαιναν στη Ρωσία, τώρα πάνε σε αγορές που είναι κορεσμένες, δηλαδή Δυτική Ευρώπη, Βαλκάνια, Β. Αφρική και Μέση Ανατολή.
Πώς εξελίχθηκε το κόστος τη χρονιά που πέρασε;
Το κόστος παραγωγής είναι ιδιαίτερα υψηλό εξαιτίας των μέτρων, της φορολογίας και όλων αυτών. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι ενώ έχουμε μικρή ποσότητα σε ροδάκινα, δεν μπορούμε να απολαύσουμε καλές τιμές. Το μότο μας είναι ότι από τη στιγμή που δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε σε ποσότητα, θα πρέπει να έχουμε ποιότητα.
Υπάρχει όμως και το κόστος καλλιέργειας. Τι κάνει ο συνεταιρισμός για να μειώσει το κόστος παραγωγής;
Στο εξοδολόγιο του ροδακινοπαραγωγού, τα μόνα που είναι εκτός συνεταιρισμού είναι τα καύσιμα, οι εργάτες γης και τα συνεργεία. Όλα τα υπόλοιπα, όπως λιπάσματα, φυτοφάρμακα, αρδευτικά, εξοπλισμός και άλλα, ο καλλιεργητής τα προμηθεύεται από τον συνεταιρισμό. Με αυτές τις παρεμβάσεις μειώνουμε το καλλιεργητικό κόστος κατά 20% και είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι γι’ αυτό!
Μόνο μέσα από βιώσιμες και οικονομικά ισχυρές συνεταιριστικές επιχειρήσεις μπορεί να υπάρξει προοπτική
Αρκετοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι πρέπει να επεκταθεί το νωπό ροδάκινο και άλλοι υποστηρίζουν πώς αυτό δεν θα πρέπει να γίνει. Εσείς τι λέτε;
Η διακίνηση του ροδάκινου, για να έχει προοπτική, θα πρέπει να γίνεται από λίγες βιώσιμες και οικονομικά ισχυρές συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Μόνο υπό αυτές τις προϋποθέσεις έχει νόημα η επέκτασή του. Είναι ένα προϊόν δύσκολο, ευαίσθητο, με δύσκολες αγορές.
Πιστεύετε ότι χρειάζεται ποικιλιακή αναδιάρθρωση; Είμαστε καλά ή χρειάζονται αλλαγές;
Την τελευταία οκταετία, πρώτο μας μέλημα ήταν η αναδιάρθρωση του οπωρώνα. Οι ποικιλίες που πλέον καλλιεργούμε καλύπτουν μία ευρεία περίοδο συγκομιδής, από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο. Αντίθετα, σε άλλες περιπτώσεις, πολλοί είναι αυτοί που φυτεύουν χωρίς να ξέρουν το πώς και το γιατί.
Αν γίνουν τα απαραίτητα για μία καλή αναδιάρθρωση, θα εκλείψουν τα προβλήματα;
Όσο καλή αναδιάρθρωση και να γίνει, αν συνεχιστεί το παραεμπόριο δεν θα μπορέσουμε να σηκώσουμε κεφάλι. Όλα τα Βαλκάνια ήρθαν φέτος κυρίως στην Πέλλα και δευτερευόντως την Ημαθία σε κάποια χωριά και φορτώνανε μαύρα. Το καλό ενδεχόμενο είναι να πάρει ο παραγωγός όλα τα μετρητά κατά τη συναλλαγή και το κακό είναι να πληρωθεί για κάποια και για κάποια άλλα να μείνει απλήρωτος. Κάποιοι υπολογίζουν ότι πάνω από 50% της παραγωγής κάποιων περιοχών διακινήθηκε με αυτόν τον τρόπο σε πολλά προϊόντα. Η παρανομία χτυπάει τη νομιμότητα. Μας διαλύουν με τους φόρους και δεν μας αφήνουν να πάρουμε υπεραξία.
Πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αυτό;
Θα πρέπει οι συνεταιρισμοί για παράδειγμα να έχουν κάποια κίνητρα φορολογικής ελάφρυνσης. Όσοι διακινούν την παραγωγή τους εκτός οργανώσεων θα πρέπει να φορολογούνται τεκμαρτά με 300 ευρώ το στρέμμα. Έτσι θα πληρώνουν όλοι τη φορολογία.
Ο νέος φορέας (ΣΑΣΟΕΕ) θα μπορούσε να συμβάλλει στην αναβάθμιση και τον προσανατολισμό του κλάδου;
Φυσικά και θα μπορούσε. Σε πρώτη φάση να συμβάλλει υποστηρικτικά, καθοδηγητικά. Αργότερα, θα μπορούσε, μέσα από συνέργειες-συνεργασίες μεταξύ των εμπλεκομένων, να βοηθήσει ο ένας τον άλλον.
