Συνέντευξη στη Βικτωρία Αποστολοπούλου
Με αφορμή την επανεκλογή του ως προέδρου του Συνδέσμου Παραγωγών και Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ), ο Δημήτρης Ρουσσέας μιλά στην «ΥΧ» για τις προτεραιότητες που θέτει το νέο διοικητικό συμβούλιο με φόντο την κλιματική αλλαγή, σχολιάζει την κατάσταση των τιμών των προϊόντων λιπασμάτων και τονίζει τον σημαντικό ρόλο των νέων τεχνολογιών στη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου της γεωργίας.
Κύριε Ρουσσέα, συγχαρητήρια για την επανεκλογή σας. Τι σηματοδοτεί η νέα διοίκηση του Συνδέσμου για τον κλάδο των λιπασμάτων;
Σας ευχαριστώ πολύ. Ο αγροδιατροφικός κλάδος βρίσκεται στο επίκεντρο λόγω των προκλήσεων που έχει να αντιμετωπίσει, όπως το οικονομικό δυσμενές περιβάλλον, η έντονη μεταβλητότητα, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις και πάνω από όλα η κλιματική αλλαγή. Φαίνεται, δηλαδή, ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε μεγάλες προκλήσεις. Κατά τη γνώμη μας, το μεγαλύτερο και πιο άμεσο πρόβλημα που καλείται να ξεπεράσει ο αγροδιατροφικός τομέας και, κατά συνέπεια, ο κλάδος των εισροών και, δη, των λιπασμάτων είναι η κλιματική αλλαγή. Εμείς, ως κλάδος, κινούμαστε προς τη χάραξη στρατηγικής, ώστε με τις προτάσεις μας να συμβάλουμε, αν όχι στη διόρθωση, τουλάχιστον στην άμβλυνση των προβλημάτων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε λόγω της κλιματικής αλλαγής. Άρα, το θέμα είναι η στρατηγική που χαράσσει ο κλάδος και το πώς μπορούμε να συμβάλουμε, ώστε να έχουμε βιώσιμες προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού. Σε αυτούς τους τομείς θα κινηθεί και η νέα διοίκηση.
Σε συνέχεια όσων λέτε έρχεται να προστεθεί και η ανάγκη μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, σύμφωνα με τις αρχές της νέας ΚΑΠ. Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Στόχος της στρατηγικής που αναπτύσσουμε ως κλάδος και της ανάπτυξης νέων προϊόντων και τεχνολογιών είναι να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των εισροών και, δη, της λίπανσης. Να καταλήξουμε, δηλαδή, σε ένα βιώσιμο μοντέλο, παράγοντας περισσότερο με όρους ποιότητας και ποσότητας, αλλά με μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Δεν αρκεί, πλέον, να μην προκαλούμε ζημιά, θα πρέπει η γεωργική δραστηριότητα να έχει θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Βέβαια, οφείλω να πω ότι πολλές φορές γίνεται ένας σχεδιασμός, ο οποίος, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο χώρας δεν είναι σε θέση να συμπεριλάβει κάποιους απρόβλεπτους παράγοντες, όπως στη Θεσσαλία, που δυστυχώς μετατρέπονται σε κανονικότητα, με αποτέλεσμα οι όποιες στρατηγικές να αποδεικνύονται κάπως ανεπαρκείς.
Το θέμα είναι, λοιπόν, να δράσουμε σε άλλα επίπεδα εκδήλωσης της κλιματικής αλλαγής. Δηλαδή, υπάρχει ανάγκη μείωσης της χρήσης του νερού, εφαρμογής λιπασμάτων που περιορίζουν τις απώλειες και χρήσης προϊόντων τα οποία προάγουν τη συνολική υγεία του φυτού, ούτως ώστε με λιγότερες εισροές να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της EUROSTAT σχετικά με τις τιμές των βασικών αγροτικών εισροών, καταγράφεται ότι η αποκλιμάκωση των τιμών των λιπασμάτων στην Ελλάδα, σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, γίνεται με μικρότερους ρυθμούς. Γιατί συμβαίνει αυτό, κατά τη γνώμη σας;
Κατ’ αρχάς, δεν ξέρω για ποια στοιχεία μιλάμε, οπότε δεν μπορώ να σχολιάσω αν είναι ακριβή ή όχι. Αυτό που έχω να πω είναι ότι, δυστυχώς, η χώρα μας δεν παράγει πρώτες ύλες για τα λιπάσματα.
Όλα τα εργοστάσια στην Ελλάδα παράγουν με βάση πρώτες ύλες που εισάγουν από το εξωτερικό και αναγκαστικά ακολουθείται η πορεία των τιμών αυτών των πρώτων υλών. Θα έλεγα, όμως, ότι έχουμε μία ραγδαία μείωση τιμών των λιπασμάτων τα τελευταία δύο τρίμηνα στην Ελλάδα, σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2022 και στις αρχές του 2023, όταν είχαμε τις υψηλότερες τιμές λιπασμάτων.
Υπάρχει, βεβαίως, μια άμεση συσχέτιση του κόστους με την κατανάλωση. Οι εταιρείες, όταν αυξάνονται πολύ οι τιμές, δέχονται μεγάλη πίεση στις ποσότητες, οι οποίες μειώνονται, με το γεγονός αυτό να οδηγεί σε υπολίπανση, την οποία έχουμε βιώσει αρκετά τα τελευταία χρόνια και είναι κάτι το οποίο δεν το θέλουμε. Άρα, δεν το ξέρω και δεν μπορώ να πω ότι στην Ελλάδα μειώνονται πιο αργά από τις άλλες χώρες οι τιμές των λιπασμάτων ή πόσο ακριβώς μειώνονται.
Είναι κάτι που θέλει ψάξιμο και δεν υπάρχουν τα στοιχεία για να πούμε κάτι τέτοιο. Πάντως, γενικά και στην Ελλάδα, στη φάση που είμαστε τώρα, υπάρχει μία έντονη μείωση σε σχέση με προηγούμενα διαστήματα. Έχουν μειωθεί σημαντικά τα κόστη.
Τι να περιμένουν οι καλλιεργητές από τον κλάδο σε σχέση με την κυκλοφορία νέων προϊόντων θρέψης;
Τα τελευταία χρόνια, ο κλάδος εργάζεται εντατικά και υπάρχει μία πολύ μεγάλη παραγωγή έρευνας και, κατά συνέπεια, προϊόντων σε ό,τι αφορά, αρχικά, τον περιορισμό των απωλειών των θρεπτικών στοιχείων και ιδιαίτερα του αζώτου. Κατά δεύτερον, υπάρχει ανάπτυξη ειδικών προϊόντων θρέψης νέας τεχνολογίας, τα οποία συμβάλλουν στη συνολική φυτοϋγεία, αυξάνοντας την αντοχή των φυτών σε αβιοτικό στρες και προάγοντας την προσρόφηση των στοιχείων.
Με αυτόν τον τρόπο, βελτιώνουν την παραγωγή και ποιοτικά και ποσοτικά. Ο τρίτος πυλώνας ανάπτυξης προϊόντων, που είναι πιο πρόσφατος, αλλά φαίνεται ότι αναπτύσσεται, είναι η παραγωγή αζώτου από άλλες μορφές ενέργειας, πιο φιλικές προς το περιβάλλον, ούτως ώστε να μειωθούν τα αέρια του θερμοκηπίου, και όχι τις παραδοσιακές, που έχουν έντονο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Από την άλλη, αυτό επιβάλλει αυξημένα κόστη στην ευρωπαϊκή βιομηχανία λιπασμάτων, με αποτέλεσμα να καθίσταται λιγότερο ανταγωνιστική όταν προορίζεται για εξαγωγές σε τρίτες χώρες που δεν αντιμετωπίζουν έτσι την κατάσταση.
Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο;
Στόχος του Συνδέσμου και του κλάδου είναι η συμβολή στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και στον μετασχηματισμό της ελληνικής γεωργίας, με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας προς όφελος του Έλληνα αγρότη και της ελληνικής οικονομίας. Εργαζόμαστε με κατεύθυνση και στρατηγική προς τον σκοπό αυτόν.
