Τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής είναι πολλαπλά και παγκοσμίως γνωστά. Η υγιεινή διατροφή δεν είναι ακριβώς αυτό που έχουμε στο μυαλό μας όταν πρόκειται για… κοτόπουλα, καθώς αυτό είναι κάτι που συνδέεται με τη μακροβιότητα στους ανθρώπους. Ωστόσο, το υγιεινό είναι υγιεινό, ανεξαρτήτως του πώς το προσδιορίζουμε, και τώρα που τα αντιβιοτικά δεν είναι πλέον «της μόδας» στην πτηνοτροφία, χρειάζεται να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας εάν θέλουμε να παραμείνουμε οικονομικά εύρωστοι σαν παραγωγοί. Τα παραπάνω επισημαίνει ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης PhD, ειδικευμένος σύμβουλος εκτροφής, στο άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στη διεθνή ιστοσελίδα WATTAgNet, με το οποίο αναπτύσσει τα οφέλη από την εκτροφή των κοτόπουλων με βάση τη μεσογειακή δίαιτα.
Όπως σημειώνει, η υγιεινή διατροφή στα κοτόπουλα είναι κάτι που υποστηρίζει την καλή υγεία του εντερικού τους συστήματος. Αυτό σημαίνει μικροβιοτική ισορροπία που εξαιρεί τις παθογένειες, ενώ ταυτόχρονα ευνοούνται τα ευεργετικά βακτήρια. Πράγματι, η πλειοψηφία των επιστημονικών ερευνών κατά την τελευταία δεκαετία περίπου έχει εστιάσει εξ ολοκλήρου σε αυτή την άποψη.
Την ίδια στιγμή, η δυναμική ανάπτυξης της σύγχρονης γενετικής στα κοτόπουλα αναπτύσσεται με αμείωτο ρυθμό και αυτό, χωρίς αμφιβολία, αυξάνει το στρες της οξείδωσης, που προκαλείται από τις αυξανόμενες μεταβολικές απαιτήσεις. Πολύ μελάνι και ψηφιακή ισχύς έχουν καταναλωθεί γύρω από το θέμα του μεταβολικού οξειδωτικού στρες, αλλά ο κλάδος παραμένει αμετακίνητος. Προς το παρόν, κατά τον συντάκτη του άρθρου, είναι δύσκολο να υπολογιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις του οξειδωτικού στρες και, κατ’ επέκταση, το επίπεδο της απώλειας απόδοσης παραμένει ασαφές. «Το γεγονός ότι δεν είμαστε σε θέση να ποσοτικοποιήσουμε μια τέτοια σημαντική διάσταση διατροφικού κινδύνου δεν σημαίνει ότι τα πτηνά με υψηλές γενετικές δυνατότητες δεν πάσχουν από αυτήν» επισημαίνει, και συμπληρώνει: «Το αντίθετο μάλιστα. Οι αρνητικές επιπτώσεις είναι καλά καταγεγραμμένες στην επιστημονική βιβλιογραφία, ακόμη κι αν απομένει πολλή δουλειά προκειμένου αυτή η γνώση μα μεταφερθεί στο εμπορικό επίπεδο».
Σε ό,τι αφορά την ιδέα μιας μεσογειακής εκτροφής για τα κοτόπουλα, εκτιμά ότι μπορεί να απομονωθεί για τους σκοπούς της σχετικής συζήτησης η ειδική αναφορά στο ελαιόλαδο και στο λευκό κρασί. Πρώτον, είναι σημαντικό να συνειδητοποιηθεί ότι τα ελαιόδεντρα και τα αμπέλια έχουν μια μακρά και καλή διάρκεια ζωής, ίδια, αν όχι μεγαλύτερη, με εκείνη των τεϊόδεντρων. Αυτό που χαρακτηρίζει αυτά τα μακρόβια φυτά είναι η άφθονη παραγωγή αντιοξειδωτικών συστατικών, μεταξύ των μυριάδων άλλων ευεργετικών συστατικών τους, φυσικά. Οι σύγχρονες ιατρικές πρακτικές για τους ανθρώπους εγκωμιάζουν τα ευεργετικά οφέλη της ήπιας κατανάλωσης προϊόντων από όλα τα παραπάνω, τονίζοντας τη σημασία της πρόσληψης επαρκών αντιοξειδωτικών συστατικών, ιδίως κάτω από αγχώδεις καταστάσεις. Στα κοτόπουλα, τέτοιες συνθήκες περιλαμβάνουν υπερταχεία ανάπτυξη, συνωστισμό, υποκλινική πίεση ασθενειών, μολύνσεις από παράσιτα και θερμοκρασιακό στρες.
Ελαιόδεντρα
Το ελαιόδεντρο παράγει ελαιοευρωπεΐνη, η οποία είναι ένα πικρό φαινολικό συστατικό που υπάρχει στο δέντρο και στα φύλλα. Πιστεύεται, μεταξύ άλλων, ότι έχει ιατρικές ιδιότητες ως αντιοξειδωτικό και ως ενισχυτικό για το εντερικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα εκχυλίσματα φύλλων προτιμώνται σε σχέση με τα εκχυλίσματα του δέντρου, λόγω της υψηλότερης συγκέντρωσης –μέχρι και 10 φορές– σε φαινόλες στα φύλλα. Η εκτροφή με τα υπολείμματα των ελαιοτριβείων έχει άλλα ευεργετικά αποτελέσματα, και συγκεκριμένα από την άποψη των λειτουργικών ινών και υπολειμμάτων ελαιολάδου. Σήμερα, η χρήση εκχυλισμάτων φύλλων έχει εισαχθεί στην αγορά ως πρόσθετο, ενώ η εκτροφή με υπολείμματα ελαιοτριβείων διατηρείται ως τοπική εξειδικευμένη αγροτική πρακτική.
Σταφύλια
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προβολή το γεγονός ότι τα σταφύλια περιλαμβάνουν σημαντικές ποσότητες από φαινόλες με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Είναι γνωστό ότι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί έχει θετικά αποτελέσματα από την άποψη της βελτίωσης της καρδιαγγειακής υγείας, μεταξύ άλλων ευεργετικών επιδράσεων. Η έρευνα για το πώς μπορούν να χαρακτηριστούν, να απομονωθούν και να αξιοποιηθούν τα βιοενεργά συστατικά των σταφυλιών βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι ανθοκυανίνες, οι χρωστικές αυτές ουσίες στο κόκκινο κρασί, δεν έχουν τύχει σχεδόν καθόλου του ενδιαφέροντος της επιστημονικής κοινότητας, επειδή δεν μπορούν να επηρεάσουν το χρώμα των ζωικών προϊόντων. Όμως, ως αντιοξειδωτικά, όλα αυτά τα φαινολικά συστατικά έχουν αποσπάσει το ενδιαφέρον της ιατρικής για ανθρώπους και η έρευνα συνεχίζει να αναζητά την καλύτερη χρήση τους.
Πρακτική εμπειρία
Το «ρεύμα» της μεσογειακής διατροφής παραμένει ισχυρό παγκοσμίως και είναι πλέον σημαντικό να αναλογιστούμε εάν κάποια στοιχεία της μπορούν να εφαρμοστούν στο πλαίσιο της εκτροφής των ζώων.
Τα κοτόπουλα, ως ζώα γρήγορων τεστ, είναι πάντα τα πρώτα που χρησιμοποιούνται όταν προκύπτουν νέες ιδέες. Πράγματι, σε μια πρόσφατη δοκιμή στη ΝΑ Ασία, υπό συνθήκες εμπορίου, δοκιμάστηκε σε κοτόπουλα ένα μείγμα από συστατικά φύλλων ελιάς και σταφυλιού. Δόθηκε στα πτηνά μια διατροφή χωρίς καθόλου αντιβιοτικά (αρνητικός έλεγχος), με αντιβιοτικά (θετικός έλεγχος) και τέλος μία, όπως την ονομάζουμε, μεσογειακή διατροφή (με όλα τα παραπάνω εκχυλίσματα, αλλά χωρίς καθόλου αντιβιοτικά).
Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, καθώς τα κοτόπουλα έδειξαν να ανταποκρίνονται στα αντιβιοτικά και στην αντιοξειδωτική υποστήριξη. Μια πιθανή μεγαλύτερη ανάπτυξη προέκυψε πιο καθαρά μέσα σε σημαντικά βελτιωμένη αναλογία τροφής. Φυσικά, τέτοια προκαταρκτικά συμπεράσματα απαιτούν περαιτέρω εξακρίβωση και διευκρίνιση. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, ενισχύουν την ενδιαφέρουσα άποψη ότι η αντιοξειδωτική εκτροφή αξίζει της προσοχής.
