Με το μυαλό στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, η εφαρμογή του οποίου έχει αλλάξει τα δεδομένα στην παραγωγή αλλά και στην εμπορία κρασιού, ξεκίνησε ο τρύγος των οινοστάφυλων, ακόμη και από τα μέσα Ιουλίου σε κάποιες περιοχές, σύμφωνα με αναλυτικό ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ύπαιθρος Χώρα».
Η κορύφωσή του αναμένεται αυτές τις ημέρες και σίγουρα πρόκειται για τον πιο… πρώιμο τρύγο των τελευταίων ετών, αφού ο ζεστός καιρός άλλαξε εντελώς την ωρίμανση των σταφυλιών και ανάγκασε τους παραγωγούς να κινηθούν πολύ πιο γρήγορα. Και μπορεί η ποσότητα να μην είναι η αναμενόμενη, αφού παρουσιάζεται μείωση, όμως αυτό αντισταθμίζεται από την ποιότητα του καρπού, που αναμένεται να δώσει κρασί αντίστοιχα υψηλής ποιότητας.
Και ενώ, υπό διαφορετικές συνθήκες, παραγωγοί και οινοποιοί θα ήταν όλο χαμόγελα, η επιβολή του ΕΦΚ έχει δημιουργήσει έντονο προβληματισμό. Όπως επισημαίνουν στην «ΥΧ» αμπελουργοί και οινοποιοί, πρόκειται για μια στρέβλωση που όσο περνάει ο καιρός παγιώνεται και τώρα, εκφράζεται ο φόβος ότι θα τροφοδοτηθεί και από νέα σταφύλια, τα οποία δεν θα δηλωθούν ότι πάνε σε οινοποιεία και οινοποιούνται. Το χειρότερο, όμως, δεν είναι η εξάπλωση του κύκλου της παραοικονομίας, αλλά το γεγονός ότι αποκτά ρίζες. Μάλιστα, ο οιοσδήποτε απλός αμπελουργός – παραγωγός δεν θα δηλώνει πλέον τίποτα με το αιτιολογικό ότι «δεν μπορώ αλλιώς να βγάλω το ψωμί μου!». Αυτό που δεν πρέπει να διαφεύγει από κανέναν είναι ότι πρόκειται για έναν τεράστιο φόρο στα χαμηλής τιμής κρασιά, αφού ξεπερνά το μισό της τιμής του ενός λίτρου!
Ήδη, η Ελλάδα έχει πλημμυρίσει από «μαύρο» κρασί και σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου, οι πωλήσεις κρασιού με παραστατικά έχουν μειωθεί σε ολόκληρη τη χώρα. Δεν είναι τυχαίο ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2016 καταγράφηκε –σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του ΣΕΟ– μείωση της τάξης του 40%. Εξίσου σημαντικό; Οι νομοταγείς αμπελουργοί και οινοποιοί είναι χαμένοι, αλλά στον χορό αυτόν της φοροδιαφυγής, χαμένοι είναι και όλοι οι φορολογούμενοι πολίτες, που βλέπουν το όποιο έσοδο από την είσπραξη του ΕΦΚ να μην υφίσταται και την πολιτεία να ψάχνει αλλού διέξοδο για να καλύψει τη… χασούρα.
Κι ενώ η κατάσταση χαρακτηρίζεται έως και δραματική, αμπελουργοί και οινοποιοί σκέφτονται πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα με δεδομένο την ποιοτική παραγωγή που έχει ήδη ξεκινήσει. Οι καιρικές συνθήκες που σε άλλες καλλιέργειες αποτελούν καταστροφή, στα οινοστάφυλα έχουν πραγματικά βοηθήσει. Υπάρχουν περιοχές της Ελλάδας όπου η βελτιωμένη ποιότητα συνδυάζεται με αυξημένη ποσότητα. Σε άλλες πάλι, η καλή ποιότητα ισοβαρίζει τη μειωμένη ποσότητα. Κατά παράφραση της γνωστής αποστροφής, ο… καλός μας ο καιρός ήταν δώρο Θεού για τους παραγωγούς οινοστάφυλων. Δεν είναι τυχαίο ότι όπου η ανώτερη τιμή έφτανε τα 52 λεπτά (εξαρτάται βέβαια από την ποικιλία), φέτος αναμένεται αυξημένη ενώ ακόμη και στα 30 λεπτά, πέρυσι, της ποικιλίας Ροδίτης, αναμένεται βελτίωση.
Παρακάτω, η «ΥΧ» παρουσιάζει όλα τα τελευταία νέα και τις τιμές που καταγράφονται από όλες τις περιοχές της χώρας όπου βρίσκεται σε εξέλιξη ο τρύγος ή αναμένεται να ξεκινήσει τα επόμενα εικοσιτετράωρα.
Η ακτινογραφία του τρύγου στην Ελλάδα
Αν. Μακεδονία – Θράκη: Ο καιρός βοήθησε πολύ
Στη Δράμα, ο τρύγος ξεκίνησε στις αρχές Αυγούστου, λόγω των κλιματολογικών συνθηκών, και προβλέπεται να είναι μια πολύ καλή ποιοτική χρονιά, με σχετική μείωση στην παραγωγή. Στη Ροδόπη, η οινολόγος, ιδρύτρια του οινοποιείου «Κίκονες», Μελίνα Τάσσου, μεταφέρει ότι ο τρύγος δεν ξεκίνησε ακόμη, η δε παραγωγή αναμένεται ικανοποιητική σε ποσότητα και άριστη σε ποιότητα, άρα το 2016 θα είναι μία πολύ καλή χρονιά. Οι καιρικές συνθήκες είναι προς το παρόν άριστες. «Οι ποικιλίες που καλλιεργούμε στους Κίκονες είναι η λευκή Μαλαγουζιά και το ερυθρό Λημνιό από ελληνικές και οι ξενικές Chardonnay, Syrah, Sangiovese, Cabernet Sauvignon και Merlot».
Το οινοποιείο φτιάχνει κρασιά αποκλειστικά και μόνο από τους αμπελώνες της οικογένειας. Πολύ καλή θα είναι η φετινή χρονιά και για τους οινοπαραγωγούς του Έβρου, σύμφωνα με τον Σουφλιώτη αμπελουργό και οινοποιό, Θανάση Μπέλλα. Εκτιμά ότι ο τρύγος θα αρχίσει μετά τις 25 Αυγούστου και ελπίζει ότι δεν θα έχουν βροχοπτώσεις τον Σεπτέμβρη. Οι καιρικές συνθήκες ήταν εξαιρετικές, οι βροχές έπεσαν νωρίς, ακολούθησε ένα ξηρό καλοκαίρι με ένα διάστημα παρατεταμένης ξηρασίας. Στην περιοχή διακρίνονται πολλές ποικιλίες γιατί ευνοούνται από το κλίμα και το έδαφος και μάλιστα «ευδοκιμούν οι μοναδικές ερυθρές, Μπουγιαλαμάς και Καρναχαλάς, που είναι επιδοτούμενες».
Στους ιδιόκτητους αμπελώνες τους καλλιεργούν επίσης Μοσχοφίλερο, Ασύρτικο, Αθήρι και τις ευγενείς γαλλικές Cinsaut, Merlot, Syrah, Cabernet. Η χρονιά θα είναι πολύ καλή από ποιοτικής και ποσοτικής άποψης, ενώ οι τιμές για τον παραγωγό είναι αυξημένες κατά 10% περίπου συγκριτικά με πέρυσι, δηλαδή θα κυμανθούν στα 30 έως 45 λεπτά.
Κ. Μακεδονία: Εξαιρετική χρονιά και καλές τιμές
Η Βόρεια Ελλάδα αποτελεί μια από τις πιο προνομιούχες και δυναμικές αμπελουργικές περιοχές της χώρας. Μεταξύ πολλών γηγενών και ξένων ποικιλιών, ιδιαίτερη παρουσία έχουν οι ποικιλίες ροδίτης, ξινόμαυρο, λημνιό, μοσχόμαυρο, βικτώρια, ροζακί, κ.λπ. Εξαιρετική χρονιά από άποψη ποιότητας, σε ό,τι αφορά τα ξινόμαυρα κρασοστάφυλα χαρακτήρισε, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα και χωρίς να έχει εξελιχθεί ο τρύγος, ο πρόεδρος του ΒΑΕΝΙ Νάουσας, Γιώργος Φουντούλης, ο οποίος εκπροσωπεί 19 οινοποιεία της περιοχής. «Οι καιρικές συνθήκες αλλά και η σωστή καλλιεργητική πρακτική ευνόησαν την παραγωγή, ώστε να δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα σε σταφύλι», σημειώνει ο κ. Φουντούλης. Αναφορικά με τις τιμές, αναφέρει ότι ο Συνεταιρισμός δίνει μετά τον τρύγο και, ανάλογα με την ποιότητα, είναι κλιμακωτές.
Με βάση τα περσινά δεδομένα, η ανώτερη ήταν 52 λεπτά και φέτος πιθανολογεί να είναι αυξημένη. «Ο τρύγος έχει ήδη ξεκινήσει σε περιοχές της Χαλκιδικής. Καλή χρονιά, καθαρό σταφύλι, χωρίς ασθένειες και καλοί βαθμοί τα χαρακτηριστικά της παραγωγής στη Ν. Ηράκλεια», δηλώνει ο παραγωγός και οινοποιός, Θεόδωρος Κουτσουμπάκης. Από τις ιδιαίτερες ποικιλίες που παράγονται στην Πολυκάρπη Αλμωπίας είναι το αμάσι. Ο τρύγος της συγκεκριμένης ποικιλίας ξεκινά τέλη Σεπτέμβρη -αρχές Οκτώβρη, και για τον λόγο αυτό ονομάζεται Σεπτεμβριανό ή Όψιμο Εδέσσης. Ο Θεόδωρος Χαρανίδης διατηρεί το παλαιότερο αμπέλι της περιοχής, από το 1926, κι όπως λέει, η φετινή παραγωγή αναμένεται να είναι καλή, εάν συνεχιστούν οι ίδιες καιρικές συνθήκες. Η τιμή είναι χαμηλή, σε σχέση με τις υπόλοιπες ποικιλίες, και αναμένεται στα 19-21 λεπτά. «Για την πρώιμη παραγωγή η χρονιά ξεκίνησε καλά, αλλά η ανομβρία και ο καύσωνας αναμένεται να δημιουργήσουν κάποια προβλήματα», δηλώνει ο αμπελοπαραγωγός, Γιώργος Ακριτίδης, από την περιοχή Άμπελι του δήμου Βισαλτίας Σερρών. Ο τρύγος στην περιοχή έχει ξεκινήσει μόνο στα λευκά σταφύλια ενώ, όπως τονίζει, οι τιμές αναμένονται στα ίδια επίπεδα με τα περσινά, στα 40 με 50 λεπτά.
Θεσσαλία: Λιγότερα, αλλά ποιοτικότερα
Ξεκίνησε σταδιακά στη Θεσσαλία και στις αμπελοοινικές περιοχές της ο τρύγος, με ορισμένες ποικιλίες σταφυλιών, και θα συνεχιστεί όλο τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Τα βλέμματα όλων στρέφονται κυρίως στην επαρχία Τυρνάβου και στη Ραψάνη στον νομό Λάρισας, στην Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας και στην περιοχή Μεσηνικόλα στην Καρδίτσα. Αυτές τις μέρες ξεκίνησε ο τρύγος, με τους αμπελουργούς να μαζεύουν σε ημερήσια βάση περίπου 150 τόνους, ενώ όσο προχωρούμε στα τέλη του μήνα οι αποδόσεις θα διπλασιαστούν.
Όσον αφορά στον Οινοποιητικό Συνεταιρισμό Τυρνάβου, ο οποίος πρωταγωνιστεί στην εισκόμιση των σταφυλιών και στην παραλαβή των ποσοτήτων και διαμορφώνει τις τιμές που θα κυριαρχήσουν στην θεσσαλική αγορά, η επίσημη καμπάνια του, σύμφωνα με τον πρόεδρο, Αγησίλαο Ραψανιώτη, θα ξεκινήσει στις 25 Αυγούστου σε επιλεγμένα κτήματα (ορεινές περιοχές) με τις ποικιλίες Καμπερνέ και Μερλό, ενώ στις 5 Σεπτεμβρίου σειρά θα πάρουν οι ποικιλίες Μακαμπέο (λευκή ποικιλία), Μοσχάτο, Ροδίτη και θα ακολουθήσουν οι ποικιλίες Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, κ.λπ.
Στόχος του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου είναι τα 10 εκατομμύρια κιλά. Δυστυχώς, ο παγετός της 26ης Μαρτίου κατέστρεψε μεγάλο μέρος της παραγωγής, αφού στην ποικιλία Μοσχάτο παρατηρείται μείωση που φθάνει το 50%, ενώ στις άλλες ποικιλίες και ανάλογα την περιοχή, η μείωση της παραγωγής κυμαίνεται από 40-60%. Λόγω μειωμένης μεν, ποιοτικής δε παραγωγής, οι τιμές που θα απολαύσουν φέτος οι αμπελουργοί θα είναι καλές, με τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού, κ. Ραψανιώτη, να παραπέμπει στην προσεχή γενική συνέλευση, η οποία και θα ορίσει τον σχετικό τιμοκατάλογο.
Στερεά Ελλάδα: Ελπίδες από την αυξημένη ζήτηση
Από τα τέλη Ιουλίου ξεκίνησε, στη Στερεά Ελλάδα, ο τρύγος των αμπελιών για οινοποίηση, πρώιμος κατά 10 ημέρες σε σχέση με πέρυσι, με καλά αποτελέσματα σε ποσότητα και ποιότητα, λόγω αραιών βροχοπτώσεων. Μικρά προβλήματα με μειωμένη παραγωγή παρουσιάστηκαν στην περιοχή της Ασωπίας Βοιωτίας. Η κοπή ξεκίνησε με την ποικιλία Μαλαγουζιά και το 1ο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου σειρά παίρνουν οι ποικιλίες Ροδίτης και Σαββατιανό, οι οποίες αποτελούν για την περιοχή το μεγαλύτερο ποσοστό της καλλιεργούμενης έκτασης. Οι τιμές σε γενικές γραμμές είναι στα περσινά επίπεδα, με αυξημένη ζήτηση για το προϊόν. Ενδεικτικά, αν και είναι ακόμα η αρχή, η τιμή της Μαλαγουζιάς ξεκινάει από 45 και φθάνει τα 55 λεπτά το κιλό σταφύλι.
Για τις ποικιλίες Ροδίτης και Σαββατιανό όπως δείχνουν τα πράγματα οι τιμές θα κυμαίνονται και αυτές στα περσινά επίπεδα με μικρή άνοδο, ξεπερνώντας τα 30 λεπτά. Οι στρεμματικές αποδόσεις των καλλιεργειών μεταβάλλονται ανάλογα με την ποικιλία και τον τρόπο καλλιέργειας και άρδευσης. Ο Ροδίτης και το Σαββατιανό φθάνουν τους 2 έως 2,5 τόνους το στρέμμα. Η Μαλαγουζιά κυμαίνεται από τα 1.000 έως 1.500 κιλά το στρέμμα σε σχέση με τις γαλλικές ποικιλίες Καμπερνέ και Μερλότ, οι οποίες ξεκινούν από τα 600 κιλά και καταλήγουν στα 1.200, με τιμές παραγωγού από 40 έως 55 λεπτά.
Δυτ. Ελλάδα: Και ποιότητα, Και ποσότητα
Ικανοποιητική ως προς την ποσότητα, αλλά και την ποιότητα, εκτιμάται ότι θα είναι η φετινή παραγωγή οινοστάφυλων στην περιοχή της Αχαΐας, λόγω των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών και των υψηλών θερμοκρασιών σε σχέση με άλλες χρονιές. Ο τρύγος στην Αχαΐα ξεκίνησε χθες, μια εβδομάδα πιο πρώιμα από άλλες χρονιές, λόγω των καιρικών συνθηκών και της ζέστης που επικράτησε και όπως αναφέρουν οι παραγωγοί οίνου «όλα βαίνουν καλώς», καθώς η ποιότητα των σταφυλιών είναι άριστη, αφού δεν υπέστησαν ζημιές τα αμπέλια.
Στην περιοχή, οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι η Μαυροδάφνη, το Μοσχάτο, ο Ροδίτης (παράγει τους περισσότερους τόνους σταφυλιού) και οι γαλλικές ποικιλίες. Σύμφωνα δε με τους παραγωγούς, οι τιμές θα κυμανθούν στα ίδια με τα περσινά επίπεδα. Όπως επισημαίνουν, η τιμή καθορίζεται μετά από επιτόπιο ποιοτικό έλεγχο από τον αρμόδιο γεωπόνο. Επίσης, η τιμή διαμορφώνεται από την ποιότητα του προϊόντος και τις τιμές που υπάρχουν στην αγορά εκείνη την περίοδο. Στον νομό Ηλείας, ο τρύγος ξεκινά τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτέμβρη για να κορυφωθεί τον Οκτώβριο, αλλά υπάρχουν και κάποιες λιγοστές πρώιμες ποικιλίες, όπως το Σαρντονέ.
Η καλή διακύμανση της θερμοκρασίας μέρας-νύχτας εκτιμάται ότι θα οδηγήσει στην παραγωγή ποιοτικών κρασιών, με ιδιαίτερα αρώματα. Ωστόσο, οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στη διάρκεια της χρονιάς, όπως οι υψηλές θερμοκρασίες και οι βροχοπτώσεις στα τέλη Ιουνίου, φαίνεται να επηρεάζουν την ποσότητα αλλά και την ποιότητα των σταφυλιών, λόγω του όψιμου περονόσπορου που έπληξε τα φυτά. Το γεγονός αυτό, είχε ως αποτέλεσμα να ανέβει σημαντικά φέτος το κόστος καλλιέργειας, γι’ αυτό όλοι περιμένουν με αγωνία να δουν πού θα κυμανθεί φέτος η τιμή του προϊόντος. Οι αμπελώνες στον νομό, ανάλογα και με το υψόμετρό τους, παράγουν κυρίως Ροδίτη, Ασύρτικο, Μαυροδάφνη, Μοσχοφίλερο, Φιλέρι, καθώς και γαλλικές ποικιλίες όπως Σαρντονέ, Μερλότ, ενώ υπάρχουν και πολλές άλλες ποικιλίες τοπικών οινοπαραγωγών.
Πελοπόννησος: Σημαντικός ο ρόλος του καιρού
Σε εξέλιξη βρίσκεται ο τρύγος του οινοστάφυλου και στις περισσότερες περιοχές της Πελοποννήσου, αφού οι καιρικές συνθήκες έφεραν πρωιμότητα κατά δέκα ημέρες περίπου στην παραγωγή. Στη Νεμέα, όπου παράγονται τα φημισμένα κρασιά, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Οινοποιών της περιοχής, Νίκος Βλάχος, επεσήμανε στην «ΥΧ» ότι λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν, ο τρύγος άρχισε στις 5 Αυγούστου και οι εκτιμήσεις για την παραγωγή είναι ότι θα υπάρξει μείωση, αφού η ξηρασία θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της στρεμματικής απόδοσης.
Στην περιοχή της Νεμέας, καλλιεργούνται οι ποικιλίες Αγιωργίτικο και Ροδίτης και όπως υποστηρίζουν οι παραγωγοί, δεν είναι δυνατόν ακόμα να γίνει εκτίμηση για την τιμή που θα διαμορφωθεί στο προϊόν, υπενθυμίζοντας ότι πριν από έναν χρόνο ήταν στα 33 λεπτά. Στην Αργολίδα, ο οινοποιός Αντώνης Παπαντώνης υποστηρίζει ότι πρόκειται για μία χρονιά όπου με τα μέχρι τώρα δεδομένα θα υπάρξει ελαφρά μείωση της παραγωγής και οι καιρικές συνθήκες σίγουρα θα παίξουν και φέτος, όπως διαχρονικά, τον κυριότερο ρόλο.
Από τους αμπελώνες Γιαννοπούλου, που βρίσκονται στην καρδιά της Λακωνίας, ο κ. Γιαννόπουλος δείχνει να προσεγγίζει με διαφορετική οπτική γωνία τη φετινή περίοδο στην περιοχή του, υποστηρίζοντας ότι οι υψηλές θερμοκρασίες το πρωί και οι χαμηλές τις βραδινές ώρες δημιουργούν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να έχουν ένα προϊόν υψηλής ποιότητας. Και στη Λακωνία, όπως και σε άλλες περιοχές, καταγράφεται πρώιμη έναρξη του τρύγου. Στη Μεσσηνία και ειδικότερα στην περιοχή της Τριφυλίας, παράγονται ξένες ποικιλίες, όπως το Σαρντονέ και το Μερλό.
Το φιλέρι, ο ροδίτης και η μαλαγουζιά είναι οι ελληνικές ποικιλίες που κερδίζουν σιγά-σιγά έδαφος. Θετική είναι η χρονιά και στην περιοχή της Αρκαδίας, που δεν έχει επηρεασθεί από την πρωιμότητα και όπου έχουμε το γνωστό ΠΟΠ Μαντινείας. Παρότι, τώρα πια, το μοσχοφίλερο φυτεύεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, η σχέση Μοσχοφίλερου – Μαντινείας είναι άρρηκτη και ιδιαιτέρως δημοφιλής στον χώρο των ελληνικών λευκών κρασιών.
Κρήτη: Ο καιρός αποδείχθηκε «εχθρός»
Στο Ηράκλειο, ο τρύγος για τα οινοποιήσιμα σταφύλια ξεκίνησε αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Σε Χανιά, Ρέθυμνο και Λασίθι, ο τρύγος για τις ποσότητες οινοποιήσιμων σταφυλιών ξεκίνησε λίγο πριν από την ημέρα της Παναγίας με ποικιλίες όπως Ρωμαίικο στα Χανιά, Κοτσιφάλι, Βιλάνα και Λιάτικο στο Ρέθυμνο, ενώ στο Λασίθι, που ήταν πιο πρώιμα, ξεκίνησε νωρίτερα, δίχως όμως να διαθέτει μεγάλη παραγωγή. Οι τιμές για τον παραγωγό στα οινοποιήσιμα σταφύλια, κυμαίνονται φέτος ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητα, από 30 λεπτά για τα μη ποικιλιακά, μέχρι και 50 λεπτά για ποικιλίες όπως Βιδιανό, Ασύρτικο, Μοσχάτο Σπίνας, Σαρντονέ, Σιρά, Καμπερνέ Σοβινιόν ή και το Δαφνί, που καλλιεργούνται στο Ηράκλειο. Ο καιρός αποδείχθηκε «εχθρός» συνολικά για τις καλλιέργειες, αν και σε ό,τι αφορά τα οινοποιήσιμα ίσως η σεζόν κλείσει με ελαφρά απόκλιση από τα επιτραπέζια, κάτω από 50%, με τα μικρά οινοποιεία να έχουν ανοίξει μέσα στις πρώτες μέρες του Αυγούστου, ενώ τα μεγάλα οινοποιεία του νησιού μετά τον Δεκαπενταύγουστο.
Ρεπορτάζ: Μαρία Αμπατζή, Γιάννης Σάρρος, Κάλια Πετσαλάκη, Γιώργος Ρούστας, Νικολέτα Τζώρτζη, Γιώργος Αργυρίου, Αφροδίτη Χρυσοχόου
