«Μηχάνημα» το οποίο κατασκευάστηκε στον Δημόκριτο δίνει τη δυνατότητα άμεσης ανίχνευσης σειράς εξαιρετικά επικίνδυνων ουσιών για την ανθρώπινη υγεία σε υγρά τρόφιμα.
Μέσα σε 10-15 λεπτά o Foodsniffer, όπως ονομάζεται το συγκεκριμένο μηχάνημα, εντοπίζει φυτοφάρμακα, αλλεργιογόνες ουσίες και μυκοτοξίνες, εξετάζοντας μια μικρή ποσότητα υγρού τροφίμου, όπως π.χ. γάλα, μπύρα ή χυμό.
Όσον αφορά στα φυτοφάρμακα, έχει τη δυνατότητα να «βρίσκει» συγκεκριμένα ευρείας χρήσης σκευάσματα. Οι αισθητήρες που διαθέτει «πιάνουν» επίσης τη γλουτένη, την καζεΐνη –ουσία που περιέχεται στο αγελαδινό γάλα και στην οποία πολλοί άνθρωποι είναι αλλεργικοί– και τη σόγια. Η δυνατότητα του Foodsniffer για τον εντοπισμό των μυκοτοξινών είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική, καθώς οι συγκεκριμένες τοξικές ουσίες θεωρούνται ως ο πρώτος διατροφικός κίνδυνος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι μυκοτοξίνες είναι τοξικές ουσίες που εκκρίνονται από μύκητες, οι οποίοι αναπτύσσονται κάτω από υγρές και θερμές συνθήκες στα τρόφιμα, δηλαδή όταν οι συνθήκες συντήρησης δεν είναι κατάλληλες. Θεωρούνται εξαιρετικά επικίνδυνες γιατί μπορεί να προκαλέσουν διάφορες μορφές καρκίνου, ασθένειες του ήπατος και των νεφρών. Ο Foodsnifer όχι μόνο εντοπίζει τις ουσίες αλλά μπορεί να βρει και τη συγκέντρωσή τους στο προϊόν, έτσι ώστε να καθορίζεται αν είναι πραγματικά επικίνδυνο για την υγεία, σύμφωνα με τα όρια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο συντονιστής του ερευνητικού προγράμματος, ερευνητής στον Δημόκριτο, Ιωάννης Ράπτης, εξηγεί στην «ΥΧ» ότι το μηχάνημα δεν μπορεί να υποκαταστήσει τους ελέγχους που γίνονται στα αναλυτικά εργαστήρια. «Οι αισθητήρες του ανιχνεύουν μικρό αριθμό ουσιών, οπότε με αυτή την έννοια πρέπει να γνωρίζεις εκ των προτέρων τι ψάχνεις, ενώ ένα εργαστήριο σου δίνει αποτελέσματα για εκατοντάδες ουσίες» εξηγεί.
Η διαφορά αλλά και η αξία της επιστημονικής εφεύρεσης βρίσκεται στην ελαχιστοποίηση του χρόνου που μεσολαβεί ανάμεσα στη λήψη του δείγματος και στα αποτελέσματα.
«Οι έλεγχοι στα τρόφιμα γίνονται με δειγματοληψίες, οι οποίες στέλνονται στο εργαστήριο. Έως ότου βγουν τα αποτελέσματα, το εξεταζόμενο τρόφιμο είτε έχει κυκλοφορήσει στην αγορά –οπότε μαθαίνουμε το πρόβλημα εκ των υστέρων– είτε δεσμεύεται, με αποτέλεσμα να μειώνεται η διατροφική του αξία» σημειώνει ο ερευνητής. Το Foodsniffer μπορεί μέσα σε λίγα λεπτά να εντοπίσει αν υπάρχει πρόβλημα και πόσο μεγάλο είναι, κάνει δηλαδή γρήγορα και αξιόπιστα screening. «Στη συνέχεια, η τελική επιβεβαίωση θα γίνεται και πάλι στο εργαστήριο» προσθέτει.
Ο Foodsniffer είναι το αποτέλεσμα ερευνητικού προγράμματος που εφαρμόστηκε σε 10 ευρωπαϊκές χώρες, με συντονιστή τον Δημόκριτο για 3,5 χρόνια, και ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο. Δεν έχει κυκλοφορήσει ευρέως, εφόσον προς το παρόν δεν παράγεται βιομηχανικά, ωστόσο αποτελεί μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά στην ποιότητα και στην ασφάλεια των τροφίμων.
Τάνια Γεωργιοπούλου
