Η ποιότητα του ελληνικού βαμβακιού, σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφηκαν από το Εθνικό Κέντρο Βάμβακος για την περίοδο 2016-2019, δείχνει σημαντική βελτίωση, ειδικότερα σε ό,τι αφορά το μήκος, την αντοχή και το micronaire (λεπτότητα-ωριμότητα). Επίσης, το ελληνικό βαμβάκι έχει καλή ωριμότητα, ομοιομορφία του μήκους, χαμηλό ποσοστό κοντών ινών, μικρό αριθμό neps και χαμηλά επίπεδα μόλυνσης. Όμως, στερείται στο λευκό κυτίο χρώματος και στις ξένες ύλες. Ενδεχομένως να έχει αδυναμία στην τυποποίηση (ομοιομορφία δέματος), λόγω μικρού κλήρου, πολυτεμαχισμού και μεγάλου αριθμού ποικιλιών, που οδηγούν σε ανάμειξη διαφορετικών ποιοτήτων βαμβακιού. Συνεπώς, για την καλύτερη τοποθέτησή του στις διεθνείς αγορές θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση του κυτίου χρώματος και των ξένων υλών.

	Λεπτότητα ΙΝΑΣ MICRONAIRE ≥ 4,8	ΜΗΚΟΣ ΙΝΑΣ (mm) ≥ 2,9	ΑΝΤΟΧΗ ΙΝΑΣ (g/tex) ≥ 30
2016	40%	37%	33%
2017	33%	54%	49%
2018	16%	77%	65%
2019	9%	72%	61%

Κλειδί η ορθή διαχείριση

Η βελτίωση των δύο αυτών παραμέτρων απαιτεί καλύτερη διαχείριση του προϊόντος στο χωράφι, στη συλλογή, στην αποθήκευση και στο εκκοκκιστήριο. Πρέπει να περιοριστεί η υγρασία του σύσπορου στο κρίσιμο σημείο του 12%-13% για να παραχθεί καλύτερο κυτίο χρώματος και, σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό για κάποιους λόγους, πρέπει το υγρό σύσπορο να εκκοκκίζεται άμεσα. Για μείωση του επιπέδου των ξένων υλών απαιτείται η χρήση των κατάλληλων συλλεκτικών μηχανών, picker και όχι stripper, οι οποίες αυξάνουν την αναλογία των ξένων υλών, κυρίως την αόρατη σκόνη που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στα κλωστήρια. Επίσης, πρέπει να ληφθούν και άλλα μέτρα, όπως ο κατάλληλος έλεγχος των ζιζανίων, ο περιορισμός της υπερβολικής άρδευσης που προκαλεί υπερβολική βλάστηση ή αναβλάστηση και η χρήση κατάλληλων αποφυλλωτικών (όχι καυστικές ουσίες). Όπως δείχνουν τα δεδομένα της ποιότητας σε επίπεδο περιφέρειας, η Θεσσαλία συνεχίζει να έχει την καλύτερη ποιότητα σε σύγκριση με τις άλλες περιφέρειες, ενώ η Μακεδονία έχει μεγαλύτερο πρόβλημα στο κυτίο του χρώματος και στις ξένες ύλες.

 

Καθαρή πρωτιά στον κάμπο

Τα βαμβάκια που προκύπτουν από τη σποροπαραγωγή που γίνεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας έχουν τρεις φορές καλύτερο κυτίο χρώματος και πολύ χαμηλότερο επίπεδο ξένων υλών από το εμπορικό βαμβάκι στην ίδια περιφέρεια. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη δυνατότητα βελτίωσης του κυτίου του χρώματος και των ξένων υλών όταν γίνεται η σωστή διαχείριση του προϊόντος, όπως αυτό συμβαίνει στη σποροπαραγωγή, η οποία είναι μια ελεγχόμενη καλλιέργεια, όπου οι παραγωγοί ακολουθούν ορισμένες οδηγίες από την εταιρεία σποροπαραγωγής, δηλαδή όλη η παραγωγική διαδικασία λειτουργεί ως συλλογικό σχήμα (αποτελείται από παραγωγούς, στελέχη τεχνικής υποστήριξης-εταιρεία και εκκοκκιστική επιχείρηση).

Συνεπώς, η λύση για να ξεπεραστούν οι αδυναμίες στην ποιότητα και στην τυποποίηση βρίσκεται στα συλλογικά σχήματα παραγωγής, στα οποία οι παραγωγοί πρέπει να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Μέσα από τα συλλογικά σχήματα παραγωγής, μπορούμε να παράγουμε μετρήσιμες ποσότητες ίδιας ποιότητας για την αγορά (τυποποιημένο προϊόν), να μειώσουμε το κόστος παραγωγής, να ξεπεράσουμε την αδυναμία του μικρού και πολυτεμαχισμένου κλήρου, να έχουμε καλύτερη διαπραγματευτική δύναμη και συγχρόνως, έχουμε καλύτερη διαχείριση των πολυαρίθμων ποικιλιών, σε περίπτωση που η ομάδα παραγωγών επιλέγει μια ποικιλία ή ομάδα ποικιλιών με όμοια ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Συμπέρασμα: Τα συλλογικά σχήματα αποτελούν μονόδρομο για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού βαμβακιού.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΥΤΙΟΥ ΛΕΥΚΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ: ΣΠΟΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΒΑΜΒΑΚΙ	ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΥΤΙΟΥ ΞΕΝΩΝ ΥΛΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΔΥΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ: ΣΠΟΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΒΑΜΒΑΚΙ

Πηγή: Εθνικό Κέντρο Ταξινόμησης Βάμβακος – Δρ. Μωχάμεντ Νταράουσε

του Δρος Μωχάμεντ Νταράουσε, προϊστάμενου του Εθνικού Κέντρου Βάμβακος

Σπορές: Στα 3 εκατ. στρέμματα
οι εκτιμήσεις για το βαμβάκι

Σταθερές φαίνεται να κρατιούνται οι εκτάσεις της καλλιέργειας βαμβακιού, με μικρές τάσεις αυξομείωσης σε σύγκριση μετο σύνολο των στρεμμάτων που καταλαμβάνει σε εθνικό επίπεδο, όπως καταγράφεται από τις πρώτες εκτιμήσεις αναφορικά με τις προθέσεις των παραγωγών ενόψει των εαρινών σπορών.

Το διάστημα που μεσολαβεί έως το δεύτερο δεκαήμερο του Απριλίου, οπότε και ξεκινούν να σπέρνουν οι παραγωγοί, τους δίνει τη δυνατότητα να σκεφτούν σε ποιες καλλιέργειες θα δώσουν μεγαλύτερο βάρος, ανάλογα με τη ρευστότητα που διαθέτουν, τον προβληματισμό που προκάλεσε η περσινή μείωση της τιμής για το προϊόν σε αντίθεση με την αύξηση των στρεμματικών αποδόσεων σε διάφορες περιοχές της χώρας, αλλά και τη διαθεσιμότητα νερού.

Επιπλέον, καθοριστικός παράγοντας για την απόφαση των παραγωγών παραμένει η ύπαρξη ή όχι εναλλακτικών επιλογών καλλιέργειας, κατά το δυνατόν μικρότερων απαιτήσεων σε καλλιεργητικές φροντίδες, αλλά «εύκολης» εμπορίας, ανάλογης με αυτήν του βαμβακιού.

 

Σταθερές οι εκτάσεις με μικρές διαφοροποιήσεις, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις

«Παρά το γεγονός ότι έσπειραν περισσότεροι πέρσι και έπεσε η ειδική ενίσχυση βάμβακος ανά παραγωγό, φαίνεται ότι ως προϊόν το γνωρίζουν και το εμπιστεύονται οι παραγωγοί. Δεν αλλάζει εύκολα», σχολίασε στην «ΥΧ» ο Αλέξανδρος Διαμαντίδης, γενικός διευθυντής του ΣΕΠΥ. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι εκτάσεις του βαμβακιού εκτιμάται ότι θα παραμείνουν σταθερές στα 2,7-2,9 εκατ. στρέμματα σε εθνικό επίπεδο και κατά τη φετινή χρονιά, με λίγες μόνο εκτάσεις να φαίνεται ότι υποχωρούν υπέρ του ηλίανθου.

«Όπου υπάρχουν μικρές εναλλαγές και η προηγούμενη απόδοση του βαμβακιού δεν ήταν και η καλύτερη, ίσως υπάρξουν μικρές διαφοροποιήσεις», ανέφερε ο Θανάσης Τσούτσας, επικεφαλής του Τμήματος Σπόρων της BASF Ελλάς, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μικρά μόνο σημεία ανά την Ελλάδα.

«Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρξει ελαφρά μείωση των στρεμμάτων», σχολίασε ο Χρήστος Νικολαΐδης, γεωπόνος διευθυντής μάρκετινγκ και ανάπτυξης προϊόντων φυτοπροστασίας της Sipcam Ελλάς, εξηγώντας ότι αν οι τιμές ήταν καλύτερες θα μιλούσαμε για άνοδο, λόγω και των πολύ καλών αποδόσεων της περσινής χρονιάς.

Κατά τον ίδιο, οι περιοχές που ενδέχεται να παρουσιάσουν ελαφρά μείωση εντοπίζονται κυρίως στον Έβρο, προς όφελος μάλλον του ηλίανθου, και στη Λάρισα, προς όφελος του σκληρού σίτου.

Βαμβάκι και ηλίανθος φλερτάρουν τις εκτάσεις καλαμποκιού στη Βόρεια Ελλάδα

Η περσινή χαμηλή τιμή, που προσέγγιζε τα 40 λεπτά το κιλό, σε συνδυασμό με τη μείωση της ειδικής ενίσχυσης βάμβακος, αποτελεί μάλλον τον κυριότερο παράγοντα προβληματισμού για τους παραγωγούς, που είτε θα διατηρήσουν την καλλιέργεια, μην έχοντας ισάξια εναλλακτική, είτε θα διαθέσουν μέρος των εκτάσεών τους σε άλλες.

«Μέχρι τώρα το σκεφτόμαστε, δεν έχουμε κατασταλάξει», σχολίασε ο Βεργής Τσελέπης, καλλιεργητής στον Αγ. Αθανάσιο Θεσσαλονίκης, εκτιμώντας μάλλον μία άνοδο του ρυζιού σε βάρος του βαμβακιού και σταθερές τις εκτάσεις καλαμποκιού, λόγω της κτηνοτροφίας, στα χωριά του Δέλτα Αξιού, όπου κυριαρχεί βέβαια η ορυζοκαλλιέργεια.

Βαμβάκι και ηλίανθος φαίνεται ότι θα αντικαταστήσουν το έδαφος που χάνει το καλαμπόκι στην περιοχή της Δράμας, εκτίμησε ο γεωπόνος Κώστας Γουδούτσης. Αντίστοιχη εκτίμηση μετέφερε και για την Κεντρική Μακεδονία ο Τόλης Ιωαννίδης, γεωπόνος και συνιδρυτής της Euroagro.

Πάντως, σε περιοχές της Ροδόπης, σύμφωνα με τον βαμβακοκαλλιεργητή Ερτζάν Χουσεΐν, οι εκτάσεις του βαμβακιού θα διατηρηθούν σταθερές, παρά τα παράπονα των παραγωγών για τις τιμές. «Εγώ δεν θα βάλω ούτε ένα στρέμμα παραπάνω, ούτε παρακάτω» δήλωσε. Αντίστοιχα, χωρίς υποχώρηση βλέπει τις εκτάσεις που θα σπαρθούν σε βαμβάκι και ο Ηρακλής Ηρακλείδης, γεωπόνος της Ευρωφάρμ στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας.

Μικρή άνοδος και φέτος στον κάμπο

Η «εύκολη» πώληση του προϊόντος, σε συνδυασμό με την απουσία σημαντικών εναλλακτικών και τις καλές αποδόσεις, φαίνεται ότι διατηρεί τις εκτάσεις του βαμβακιού στη Θεσσαλία, με μικρές αποκλίσεις. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να κλέψει κάποιες από τις εκτάσεις του καλαμποκιού, το οποίο δείχνει να περιορίζεται πάνω από 10%, εκτίμησε ο Κωνσταντίνος Γιαννακός, της ΑΛΦΑ Γεωργικά Εφόδια.

Σταθερότητα και μικρή ανοδική τάση ανέφερε ως προς τις προθέσεις των βαμβακοπαραγωγών στην περιοχή της Καρδίτσας ο Αθανάσιος Μπαλτάς, γεωπόνος της Praton, εταιρείας συμβουλευτικών υπηρεσιών, έχοντας συγκεντρώσει ένα στατιστικό δείγμα για λογαριασμό της «ΥΧ». Η κακή πορεία της μηδικής αφήνει κάποιους αγρούς να μπορούν να καλυφθούν με βαμβάκι, εκτίμησε ο ίδιος.

«Γενικά, υπολογίζαμε να βάλουμε βαμβάκι για τελευταία φορά, γιατί από 54 λεπτά ανά κιλό πήγε στα 42, αλλά τώρα λένε ότι θα πάει στα 50», σχολίασε ο Βισάρης Κυριαζόπουλος από τα Φάρσαλα, ο οποίος σκοπεύει να αυξήσει κατά 20% τις εκτάσεις του στην καλλιέργεια. Αντιθέτως, σταθερές θα κρατηθούν οι εκτάσεις των 15.000-20.000 στρεμμάτων της ομάδας βαμβακοπαραγωγών Θεσσαλιώτιδας, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού Συν Αγρός, Χρήστο Πετρόπουλο.

Κλέβουν στρέμματα τα εσπεριδοειδή στο Μεσολόγγι

Μείωση της τάξεως του 10%-15% στον αριθμό των στρεμμάτων εκτίμησε ο Απόστολος Ευθυμίου, από την Ένωση Μεσολογγίου-Ναυπακτίας, στην περιοχή που καλλιεργούσε σταθερά την τελευταία πενταετία περίπου 18.000-20.000 στρέμματα.

Ο συνδυασμός των πιεσμένων τιμών και της μειωμένης ειδικής ενίσχυσης βάμβακος φαίνεται τελικά ότι θα επηρεάσει τους παραγωγούς στην περιοχή, κάνοντας ελκυστική τη δενδροκαλλιέργεια και ειδικά των όψιμων ποικιλιών εσπεριδοειδών. «Πιστεύω ότι μπορεί να έχει μία απόκλιση 2.000 στρεμμάτων» εκτίμησε ο κ. Ευθυμίου, «εκ των οποίων τα μισά μπορεί να απορροφηθούν σε εσπεριδοειδή και τα υπόλοιπα να μείνουν ακαλλιέργητα».

 

Ευφυής γεωργία (και) στο βαμβάκι
στην Ελλάδα

Το βαμβάκι αποτελεί μία από τις σημαντικότερες καλλιέργειες στην Ελλάδα, η οποία είναι ο κύριος (80% της συνολικής παραγωγής) παραγωγός στην ΕΕ. Ταυτόχρονα, το ελληνικό βαμβάκι είναι προϊόν υψηλής ποιότητας, αναγνωρισμένο παγκοσμίως. Για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού βαμβακιού στις διεθνείς αγορές, είναι σημαντικό να μειωθεί το κόστος παραγωγής και ταυτόχρονα να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα τόσο ο όγκος όσο και η ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος. Με γνώμονα την υποστήριξη της παραγωγής βαμβακιού στην Ελλάδα, η NEUROPUBLIC έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη συμβουλευτικών υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας σε συνεργασία με εξειδικευμένους ερευνητές και γεωπόνους. Οι υπηρεσίες βασίζονται στο σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense και είναι προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής στην οποία εφαρμόζονται.

Συνεργασία με τα Θρακικά Εκκοκκιστήρια

Η συνεργασία με τα Θρακικά Εκκοκκιστήρια ξεκίνησε το 2017, αποσκοπώντας στη βελτιστοποίηση της άρδευσης και της φυτοπροστασίας που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του κόστους παραγωγής, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζουν άμεσα την παραγωγή. Αρχικά το δίκτυο του gaiasense κάλυπτε έκταση 5.500 στρεμμάτων στη Ροδόπη, ενώ χάρη στα θετικά αποτελέσματα της εφαρμογής των υπηρεσιών, το δίκτυο επεκτείνεται συνεχώς, με αυξημένη συμμετοχή των βαμβακοπαραγωγών της περιοχής.

Ευφυής βαμβακοκαλλιέργεια στον Έβρο και στη Λάρισα

Οι υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας του gaiasense για την καλλιέργεια του βαμβακιού εφαρμόζονται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου LIFE GAIA Sense (www.lifegaiasense.eu), οι υπηρεσίες βρίσκουν εφαρμογή στην περιοχή της Ορεστιάδας, σε συνεργασία με την ΕΑΣ Ορεστιάδας, καθώς και στη Λάρισα, σε συνεργασία με τον Συνεταιρισμό Αγροτών Θεσσαλίας «ΘΕΣΓΗ».

H συνεργασία και στις δύο περιπτώσεις αποσκοπεί στην παραγωγή υψηλής ποιότητας βαμβακιού με μειωμένες εισροές και κατά συνέπεια με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Μια νέα συνεργασία: Κωπαΐδα

Σε εξέλιξη βρίσκεται ένα ακόμη πρόγραμμα ευφυούς γεωργίας που αφορά τις καλλιέργειες βαμβακιού και βιομηχανικής ντομάτας, στην περιοχή της Κωπαΐδας. Στο πλαίσιο του προγράμματος, έχουν εγκατασταθεί 31 αγρομετεωρολογικοί σταθμοί του gaiasense για τη συλλογή ατμοσφαιρικών και εδαφικών δεδομένων, που θα αξιοποιηθούν για την παροχή συμβουλών ευφυούς γεωργίας.

Στόχος του προγράμματος είναι η βελτιστοποίηση των εισροών όπως το αρδευτικό νερό και τα λιπάσματα, καθώς και η ορθολογική χρήση φυτοπροστατευτικών μέσων, με οικονομικά αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη.

 

EUCOTTON: Με ισχυρό brand name λανσάρεται
το ελληνικό βαμβάκι στην παγκόσμια αγορά

Με Ελληνική πρωτοβουλία το Φεβρουάριο του 2019 ιδρύθηκε το «European Cotton Alliance», ένας Ευρωπαϊκός Όμιλος Οικονομικού Σκοπού, στον οποίο συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι παραγωγικοί φορείς του τομέα βάμβακος της Ευρώπης (καλλιεργητές, εκκοκκιστές, έμποροι και κλωστοϋφαντουργοί).

Βασικός σκοπός και επιδίωξη

Βασικός στόχος του νέου φορέα είναι η δημιουργία, η κατοχύρωση και η προώθηση προς τις αγορές ενδιαφέροντος ενός ευρωπαϊκού εμπορικού σήματος του EUCOTTON™ το οποίο θα ενσωματώνει τις αξίες που φέρει το βαμβάκι.

Ένα brand name στηριγμένο σε:

Υψηλή ποιότητα

Το ελληνικό-ευρωπαϊκό βαμβάκι διακρίνεται για:

Α) Την υψηλή του κλωσιμότητα όπως αυτή αξιολογείται με τον συνδυασμένο δείκτη μήκους, αντοχής και micronaire απόρροια του εξελιγμένου γενετικού υλικού που χρησιμοποιείται.

Β) Τη μεγάλη του ομοιομορφία λόγω της ομαδοποίησης των χρησιμοποιούμενων ποικιλιών,

Γ) Την καθαρότητά του από προσμείξεις πλαστικών υλών και κολλώδεις ουσίες, contamination free (θέμα ιδιαίτερα σημαντικό για την κλωστοβιομηχανία που συναντάται σε άλλες προελεύσεις), λόγω της μηχανοσυλλογής με αδράχτια και της μεγάλης αυτοματοποίησης στην καλλιέργεια και τη βιομηχανοποίηση του προϊόντος.

Δ) Τα ιδιαίτερα αποτελεσματικά και αξιόπιστα logistics που εξασφαλίζουν γρήγορες παραδόσεις ακόμη και στους πιο απαιτητικούς προορισμούς.

Υπεύθυνη παραγωγή

Όσον αφορά τον τρόπο παραγωγής του αξίζει να σημειωθεί ότι:

Α) Συμβαίνει με απόλυτη χρήση μη γενετικά τροποποιημένων σπόρων σε αντίθεση με την πρακτική των περισσοτέρων χωρών του κόσμου.

Β) Επιτυγχάνεται με τους κανόνες που επιβάλλει η Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ, την πολλαπλή συμμόρφωση και το πρασίνισμα, σύμφωνα με τους οποίους ενισχύονται οι αειφόρες καλλιεργητικές πρακτικές ευεργετικές για το κλίμα και το περιβάλλον, η βιοποικιλότητα, η υποχρεωτική εναλλαγή καλλιεργειών και αμειψισπορά, η ελεγχόμενη χρήση νερού και η ελεγχόμενη χρήση φαρμάκων και δραστικών. Παράλληλα, διασφαλίζεται η δημόσια υγεία των παραγωγών και των καταναλωτών.

Γ) Επιπρόσθετα των υποχρεωτικών διατάξεων της ΚΑΠ υπάρχει το πλαίσιο ολοκληρωμένης διαχείρισης, ώστε τελικά ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής να πραγματοποιείται με την εφαρμογή του προτύπου AGRO, σύμφωνα με το οποίο υιοθετούνται ακόμη αυστηρότεροι περιβαλλοντικοί κανόνες, γίνονται εργαστηριακοί έλεγχοι, εξασφαλίζεται η ορθολογική χρήση εισροών (λίπανση, άρδευση κ.λπ.) γίνεται έλεγχος ψεκασμών και εξασφαλίζεται η ιχνηλασιμότητα στα παραγόμενα προϊόντα.

AGRO – BCI

Προς την κατεύθυνση αυτή η ΔΟΒ σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» έχει προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό και στην απλοποίηση του προτύπου ποιότητας και ολοκληρωμένης διαχείρισης AGRO 2.1 – & AGRO 2.2, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΕ.

Παράλληλα, σε συνεργασία με τους φορείς του υπουργείου εξετάζεται το ενδεχόμενο να εξοικονομηθούν πόροι από μέτρο του ΠΑΑ για τους καλλιεργητές που υιοθετούν την πιστοποιημένη παραγωγή, με στόχο την επέκτασή της σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση στη χώρα.