Η παραγωγή γαλοπούλας αποτελεί το 15% του κρέατος πουλερικών της ΕΕ. Το μεγάλο μέρος των εκτροφών συγκεντρώνεται στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Πολωνία, στην Ιταλία και, δευτερευόντως, στην Ισπανία και στη Βρετανία. Αντίθετα, στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό είναι σαφώς μικρότερο και κυμαίνεται στο 2% περίπου, κατατάσσοντας την Ελλάδα στη 19η θέση της Ευρώπης.

Η παραγωγή και η κατανάλωση γαλοπούλας κορυφώνεται την περίοδο των Χριστουγέννων. Την περίοδο αυτή, σφάζεται μεγάλο μέρος της ελληνικής παραγωγής, ενώ διεξάγονται πολλές εισαγωγές νωπού, συχνά ελληνοποιημένου, προϊόντος, αλλά και κατεψυγμένου. Το υπόλοιπο διάστημα, η αγορά τροφοδοτείται από εισαγωγές, τόσο για την παραγωγή αλλαντικών όσο και για νωπή κατανάλωση.

Η ταύτιση του κρέατος γαλοπούλας με την υγιεινή διατροφή και τις νέες διαιτητικές συνήθειες έχει δημιουργήσει και στην Ελλάδα μία σημαντική αγορά που τροφοδοτείται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Την περίοδο που διανύουμε, αυτή η εκτροφή αποτελεί μια σοβαρή εναλλακτική παραγωγική επιλογή, αρκεί, βέβαια, να ακολουθηθεί η ορθή διαδικασία, όπως αυτή περιγράφεται στα κείμενα που ακολουθούν. Δηλαδή, κατάλληλη εκπαίδευση, αναζήτηση αγοράς και, τέλος, σφαγείο με ειδική γραμμή παραγωγής.
Η ένταξη αυτού του εγχειρήματος σε κοινά επιχειρηματικά σχήματα παραγωγών θα ενίσχυε τη βιωσιμότητα και την προοπτική του, θα παρείχε οικονομίες κλίμακος.

Απαραίτητη η εκπαίδευση για επιτυχημένη εκτροφή γαλοπούλας

Τον «χάρτη» εκτροφής γαλοπούλας παρουσιάζει  ο Ευστάθιος Γιαννακάκης, υπεύθυνος του εκπαιδευτικού πτηνοτροφείου της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Μέσα από 15 ερωταπαντήσεις δημιουργείται ένα χρηστικός οδηγός για κάθε παραγωγό που ενδιαφέρεται να επενδύσει σε μια εναλλακτική εκτροφή που παραμένει στάσιμη επί σειρά ετών.

Ποσά χρόνια η Αμερικανική Γεωργική Σχολή ασχολείται με την εκτροφή της γαλοπούλας;

Η εκτροφή της γαλοπούλας από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960.

galopoula-diadikasia-ektrofis

Από πού γίνεται η προμήθεια των νεαρών πουλιών και σε ποια ηλικία;

Στην Ελλάδα δεν παράγονται υβρίδια γαλοπούλας. Όλα τα υβρίδια προέρχονται από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία και Σλοβακία. Τα πουλιά, μετά την εκκόλαψή τους, μεταφέρονται στη χώρα εκτροφής τους.

Τι ιδιαιτερότητες παρουσιάζει η εκτροφή γαλοπούλας;

Οι γαλοπούλες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες και οποιαδήποτε μεταβολή στις περιβαλλοντολογικές συνθήκες μπορεί να τις στρεσάρει.

Ποιες είναι οι ανάγκες θερμοκρασίας και φωτισμού;

Η θερμοκρασία στη διάρκεια εκτροφής ξεκινά από τους 35°C και μειώνεται σταδιακά 2°C/ βδομάδα μέχρι τη θερμοκρασία των 18°C, όπου και παραμένει μέχρι το τέλος της εκτροφής. Όσον αφορά τον τεχνητό φωτισμό του θαλάμου, ρυθμίζεται έτσι ώστε να υπάρχει φως από τις πρώτες πρωινές ώρες (4-5 π.μ.) μέχρι το απόγευμα (5-6 μ.μ.). Το φως χαμηλώνει στην υπόλοιπη διάρκεια της ημέρας, προκειμένου τα πτηνά να ηρεμήσουν. Ο φωτισμός δεν κλείνει τελείως για την αποφυγή στρεσαρίσματος.

Πού γίνεται η εκτροφή;

Σε κατάλληλους πτηνοθαλάμους, ενώ εφαρμόζεται η επί δαπέδου εκτροφή.

Πόσος χώρος χρειάζεται για την εκτροφή της γαλοπούλας;

Εξαρτάται από το επιδιωκόμενο επιθυμητό βάρος. Έτσι, για παράδειγμα, για πουλιά με ζων βάρος έξι κιλά, ο απαραίτητος χώρος θα είναι 1 m2 για 6-7 πουλιά. Αντίστοιχα, για ζων βάρος 20 κιλά το 1 m2 μπορεί να φιλοξενήσει δύο πουλιά.

Ποια είναι η ημερήσια κατανάλωση τροφής;

Εξαρτάται και πάλι από το επιθυμητό βάρος. Σε όλη τη διάρκεια εκτροφής, χρειάζονται περίπου 2,5 κιλά τροφής ανά κιλό ζώντος βάρους. Έτσι, για παράδειγμα, για ένα ζώο με έξι κιλά ζων βάρος θα χρειαστούν περίπου 14-15 κιλά τροφής σε όλη τη διάρκεια εκτροφής.

galopoula-diadikasia-ektrofis5

Τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει η διατροφή;

Τα σιτηρέσια πρέπει να είναι ισορροπημένα, σύμφωνα με τις ανάγκες των πτηνών. Γενικά, επιλέγεται στην αρχή της διατροφής ένα σιτηρέσιο με υψηλότερη πρωτεΐνη και μικρότερη ενέργεια, ενώ προς το τέλος της εκτροφής η σχέση αυτή αντιστρέφεται.

Πόσο είναι το επιθυμητό βάρος της γαλοπούλας για την ελληνική αγορά;

Στη δεκαετία του ’90, η γαλοπούλα πωλείτο γύρω στα 5 κιλά. Σήμερα, ο καταναλωτής ενδιαφέρεται για πιο ελαφριά γαλοπούλα, με βάρος περίπου στα 4 κιλά.

Ποια υβρίδια προτιμώνται για την εκτροφή, σύμφωνα με τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς;

Τα υβρίδια που επιλέγουμε είναι θηλυκά, ενώ το ποσοστό των αρσενικών μπορεί να φτάσει μέχρι το 2%. Επιπρόσθετα, το χρώμα του πτερώματος που επιλέγεται είναι το λευκό (λευκή γαλοπούλα), προκειμένου το σφάγιο να μην παρουσιάζει σκουρόχρωμους χρωματισμούς, οι οποίοι είναι ανεπιθύμητοι για τον καταναλωτή.

Πόσο χρόνο χρειάζεται για να φτάσει η γαλοπούλα στο επιθυμητό βάρος;

Το χρονικό διάστημα εκτροφής εξαρτάται από το επιθυμητό βάρος. Έτσι, οι γαλοπούλες για να φτάσουν τα 6,5-7 κιλά θα χρειαστούν περίπου 11 με 12 εβδομάδες.

Ποια είναι η απόδοση σε σφάγιο;

Η απόδοση σε σφάγιο (συμπεριλαμβανομένων και λαιμού, συκωτιού, καρδιάς και μυώδους στομάχου) είναι το 80% του ζώντος βάρους.

Ποια είναι το ποσοστό θνησιμότητας;

Το ποσοστό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Θα μπορούσαμε να πούμε έναν μέσο όρο γύρω στο 7%, με το μεγαλύτερο ποσοστό να παρουσιάζεται πάντα στην αρχή της διάρκειας εκτροφής.

amerikaniki-georgiki-sxoli-galopoula
Ο Ευστάθιος Γιαννακάκης, υπεύθυνος του εκαπιδευτικού πτηνοτροφείου της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής.

Υπάρχουν ασθένειες που σχετίζονται με την εκτροφή τους. Πώς αντιμετωπίζονται;

Ο καλύτερος τρόπος αποφυγής ασθενειών είναι η πρόληψη. Τα προληπτικά μέτρα αφορούν τα ζώα, το νερό, την τροφή, τις εγκαταστάσεις και το προσωπικό. Θα πρέπει να γίνεται σχολαστικός καθαρισμός, απολύμανση του θαλάμου πριν από την τοποθέτηση των πουλιών, πραγματοποίηση μυοκτονίας-εντομοκτονίας, οι απαραίτητοι εμβολιασμοί των πτηνών και απολύμανση του νερού. Προσοχή θα πρέπει να δίνεται στο προσωπικό και στην τήρηση κανόνων υγιεινής και απολύμανσης.

Η σφαγή τους πραγματοποιείται στον ίδιο χώρο με αυτόν των ορνίθων κρεατοπαραγωγής;

Για τη σφαγή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται στα κοτόπουλα και αυτό εξαιτίας του μεγέθους του πτηνού. Για τη σφαγή, επομένως, το σφαγείο θα πρέπει να είναι κατάλληλα διαμορφωμένο για γαλοπούλες.

Τι θα πρέπει να προσέξει κάποιος, εάν θελήσει να εμπλακεί στη διαδικασία εκτροφής της γαλοπούλας;

Εάν θελήσει κάποιος να ασχοληθεί με την εκτροφή, θα πρέπει να ξεκινήσει τη διαδικασία αντίστροφα. Θα πρέπει πρώτα να βρει την αγορά που θα προωθήσει το προϊόν του, στη συνέχεια να βρει το σφαγείο που μπορεί να χρησιμοποιήσει και, τέλος, να εμπλακεί στην εκτροφή. Όποιος είναι διατεθειμένος να μπει στην παραπάνω διαδικασία, θα πρέπει να γνωρίζει ότι η εκτροφή θα είναι πιο επιτυχημένη αν προηγηθεί η κατάλληλη εκπαίδευση και καθοδήγηση.

Αυξάνεται η κατανάλωση

Για πολλές δεκαετίες, ο μέσος Ευρωπαίος δεν ήξερε αν θα προτιμήσει αυτό το δημοφιλές στην Αμερική πτηνό για το κρέας ή τα αβγά του.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η εκτροφή γαλοπούλας στη χώρα μας ήταν συνυφασμένη με τη χριστουγεννιάτικη αγορά. Σήμερα, γίνονται προσπάθειες για εκτροφή όχι μόνο για νωπό κρέας, αλλά και για την παραγωγή αλλαντικών.

Για πολλές δεκαετίες, ο μέσος Ευρωπαίος δεν ήξερε αν θα προτιμήσει αυτό το δημοφιλές στην Αμερική πτηνό για το κρέας ή τα αβγά του. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), η παγκόσμια παραγωγή γαλοπούλας ανέρχεται στους 5,63 εκατομμύρια τόνους. Οι ΗΠΑ αποτελούν τη βασική χώρα παραγωγής, ακολουθούμενη από τη Βραζιλία, Καναδά, Χιλή, Αργεντινή και Μεξικό, αριθμώντας πάνω από το 50% της παγκόσμιας αγοράς.

pos-ektrefo-galopoula
Χωροταξικά, οι πιο παραγωγικές περιφέρειες είναι η Ήπειρος, µε 37,1%, η Θεσσαλία, µε 27,6%, και η Κεντρική Μακεδονία µε 11,40%

Η Γερμανία και η Γαλλία κρατούν τα σκήπτρα της ευρωπαϊκής αγοράς, ενώ ανερχόμενη δύναμη είναι η Ρωσία, καθώς την τελευταία τριετία έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις.

Η κατανάλωση γαλοπούλας αυξάνεται τόσο στις χώρες της αμερικάνικης ηπείρου, όσο και στις βόρειες χώρες της Αφρικής, την Αυστραλία και το Ιράν και το Ισραήλ. Το τελευταίο διάστημα, χιλιάδες γαλοπούλες σφαγιάστηκαν σε ευρωπαϊκές χώρες λόγω της γρίπης των πτηνών.

Ελλάδα

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Αγροτικής Στατιστικής και Τεκμηρίωσης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η ετήσια παραγωγή κρέατος γαλοπούλας το 2014 ανήλθε σε περίπου 2.500 τόνους.

Χωροταξικά οι πιο παραγωγικές περιφέρειες είναι η Ήπειρος, με 37,1%, ακολουθεί η Θεσσαλία, με 27,6%, και, στη συνέχεια, η Κεντρική Μακεδονία με 11,40%.

Οι εκτροφείς διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

  • Εκτροφείς που παράγουν νωπή γαλοπούλα, κάνοντας μια εκτροφή ετησίως και σφάζοντας όταν το βάρος της γαλοπούλας φτάσει τα 4,5-5 κιλά, δηλαδή εκτροφή περίπου 3,5 μηνών για αμερικανική (άσπρη) ή 5 μηνών (μαύρη). Το υβρίδιο που χρησιμοποιείται είναι η γαλοπούλα Bronze με μαύρο φτέρωμα ή γαλοπούλα BUT8 με άσπρο φτέρωμα και αργή ανάπτυξη. Οι εκτροφείς σφάζουν τη γαλοπούλα τα Χριστούγεννα.
  • Εκτροφείς που παράγουν γαλοπούλα, η οποία προορίζεται για κρεατοσκευάσματα. Συνήθως χρησιμοποιούν γαλοπούλα τύπου BIG6 της Aviagen με άσπρο φτέρωμα, μεγάλη μυϊκή μάζα και ταχεία ανάπτυξη. Πραγματοποιούν συνήθως 3-5 σφαγές τον χρόνο και οι γαλοπούλες σφάζονται όταν το βάρος τους φτάσει κοντά στα 8-12 κιλά. Στην Ελλάδα, υπάρχουν δύο σφαγεία ειδικά για γαλοπούλες της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής και της επιχείρησης Νιτσιάκος.

Συντονισμός: Αφροδίτη Χρυσοχόου
Γράφουν: Άννα Στεργίου

-Διαφήμιση-
gaia-sense