H ποσότητα και το είδος των θρεπτικών στοιχείων που απαιτείται να προστεθούν μέσω της λίπανσης σε μια καλλιέργεια, προκειμένου να έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα, καθορίζονται από την επιδιωκόμενη απόδοση σε συνδυασμό με την επιθυμητή ποιότητα και τη χρήση του παραγόμενου προϊόντος, καθώς και τις εδαφικές ιδιότητες και τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή καλλιέργειας.

Ο βέλτιστος χρόνος εφαρμογής της λίπανσης, ώστε τα θρεπτικά στοιχεία να είναι διαθέσιμα για να καλύψουν τις ανάγκες της καλλιέργειας σε όλα τα στάδια ανάπτυξής της, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα επιτυχίας της παραγωγικής διαδικασίας. Παράλληλα, η προσθήκη της κατάλληλης ποσότητας λιπάσματος και των απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων, τόσο στα αρχικά στάδια της καλλιέργειας όσο και κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των φυτών, εξασφαλίζει αυξημένη παραγωγή ποιοτικών προϊόντων.

Πρώτα η εδαφολογική ανάλυση

Ο προσδιορισμός των εδαφικών ιδιοτήτων και των διαθέσιμων θρεπτικών στοιχείων και η γνώση της θρεπτικής κατάστασης των καλλιεργειών συνιστούν πολύτιμα εργαλεία για τον παραγωγό προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του, δηλαδή μεγάλη παραγωγή και υψηλή ποιότητα. Για τον λόγο αυτόν, συνιστάται πριν από τη λίπανση να πραγματοποιείται εδαφολογική ανάλυση και, όπου απαιτείται, φυλλοδιαγνωστική ανάλυση, ώστε να προσδιορίζονται τα διαθέσιμα θρεπτικά  στοιχεία και να  προγραμματίζεται με ακρίβεια το σχέδιο ορθολογικής λίπανσης.

Ο ΣΠΕΛ επεξεργάζεται στοιχεία από διεθνείς έρευνες, αποτελέσματα από πολυετή πειράματα και βέλτιστες καλλιεργητικές πρακτικές, προκειμένου να παρέχει συγκεκριμένες οδηγίες ανά καλλιέργεια για την εφαρμογή της ορθολογικής λίπανσης στη χώρα και τον ρόλο των θρεπτικών στην παραγωγή προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας.

Αξιοποιώντας τα στοιχεία αυτά, αλλά και την πολύτιμη εμπειρική γνώση των στελεχών του, ο Σύνδεσμος δίνει ορισμένες πρακτικές συμβουλές για τη λίπανση συγκεκριμένων καλλιεργειών, προκειμένου οι παραγωγοί να αποκομίσουν τα μέγιστα δυνατά οφέλη, τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και ποιότητας της συγκομιδής τους.

Ξεφύλισε την ειδική έκδοση «λίπανση & φυτοπροστασία»

Σιτάρι: Kομβική για την ποιότητα του σπόρου η επιφανειακή λίπανση σε δύο δόσεις

Άζωτο για υψηλές αποδόσεις και φώσφορος για αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες και πλάγιασμα

Η ορθή εφαρμογή της λίπανσης είναι κομβικής σημασίας για την αύξηση των αποδόσεων στο σιτάρι. Αντίστοιχα, επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι η περιεκτικότητα του σιταριού σε πρωτεΐνη –στοιχείο που παίζει σημαντικό ρόλο και στην εξασφάλιση καλύτερης τιμής– εξαρτάται από την επάρκεια των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους και αυξάνεται σημαντικά όταν ακολουθούνται προγράμματα ορθολογικής λίπανσης.

Αναμενόμενη στρεμματική απόδοση σιταριού και ανάγκες σε άζωτο

Κιλά/ στρέμμα Μονάδες αζώτου / στρέμμα
300 9
400 12
500 15
600 18

 

Σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Θρέψης Φυτών, η σχέση μεταξύ της αναμενόμενης παραγωγής κόκκων στο σιτάρι και της περιεκτικότητάς του σε πρωτεΐνη συνδέεται με την επάρκεια και την υψηλότερη παροχή αζώτου (Διάγραμμα 1).

Ανταπόκριση της παραγωγής και της περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη των κόκκων σιταριού στην προσθήκη Αζώτου
Ανταπόκριση της παραγωγής και της περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη των κόκκων σιταριού στην προσθήκη Αζώτου

Το σιτάρι έχει υψηλές απαιτήσεις σε άζωτο (Ν) και κάλιο (Κ), ενώ για τη βέλτιστη ανάπτυξή του χρειάζεται ικανοποιητικές ποσότητες φωσφόρου, ασβεστίου, θείου και μαγνησίου.

Άζωτο: Είναι απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο για τα σιτηρά, εξασφαλίζοντας τόσο την επίτευξη υψηλών αποδόσεων (οι οποίες αποδίδονται στην αύξηση των στάχεων ανά μονάδα επιφανείας, του αριθμού των κόκκων ανά στάχυ και του ειδικού βάρους των κόκκων), όσο και την αυξημένη περιεκτικότητα των κόκκων σε πρωτεΐνη, που αποτελεί δείκτη υψηλής ποιότητας.

Η επάρκεια και η διαθεσιμότητα του αζώτου στα σιτηρά είναι αναγκαία:

  • Από τη σπορά έως την έναρξη του αδελφώματος.
  • Στο στάδιο του αδελφώματος.
  • Στο στάδιο του καλαμώματος.
  • Στο στάδιο του ξεσταχυάσματος.

Φώσφορος: Επηρεάζει καθοριστικά την ευρωστία των φυτών, την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και την καλή κατανομή του στο έδαφος, καθώς και την αύξηση της αντοχής των φυτών στις χαμηλές θερμοκρασίες και στο πλάγιασμα.

Κομβική για το σιτάρι η επιφανειακή λίπανση σε δύοο δόσεις
Κομβική για το σιτάρι η επιφανειακή λίπανση σε δύο δόσεις

Κάλιο: Συμμετέχει στη μεταφορά των προϊόντων φωτοσύνθεσης και στην αύξηση της αντοχής των φυτών σε βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες.

Εποχή εφαρμογής / Συνιστώμενες δοσολογίες

Στο σιτάρι, η λίπανση γίνεται συνήθως το φθινόπωρο κατά τη σπορά (βασική λίπανση) και την άνοιξη την περίοδο που παρατηρείται μέγιστη ανάγκη της καλλιέργειας (επιφανειακή λίπανση) (Διάγραμμα 2). Επιπλέον, πέρα από την αύξηση της παραγωγής στο σκληρό σιτάρι, η χορήγηση της επιφανειακής λίπανσης σε δύο δόσεις παίζει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας του σπόρου.

Ενδεικτικά, στο σιτάρι συνιστάται λίπανση 16-18 μονάδων Ν για αποδόσεις μεγαλύτερες από 500 κιλά ανά στρέμμα, 6-8 μονάδων Ρ και 6-8 μονάδων Κ (σε περίπτωση έλλειψης).

 

Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων από το σιτάρι κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων από το σιτάρι κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας
Διαβάστε σχετικά: Ολοκληρωμένη λίπανση στα χειμερινά σιτηρά: Βασικό εργαλείο για την επιτυχία της καλλιέργειας

Βαμβάκι: Κρίσιμες οι πρώτες δύο εβδομάδες μετά την καρποφορία για εφαρμοζές αζώτου

Ευαίσθητη στην έλλειψη καλίου η καλλιέργεια, απαραίτητος ο φώσφορος για την πρωίμιση της παραγωγής

Η λίπανση του βαμβακιού είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες που συντελούν στην αύξηση των στρεμματικών αποδόσεων και στην ποιοτική βελτίωση των προϊόντων του βαμβακιού.

Ο ρυθμός πρόσληψης του αζώτου και του φωσφόρου ακολουθεί την πορεία συσσώρευσης της ξηράς ουσίας στα διάφορα τμήματα του φυτού. Αντίθετα, το κάλιο προσλαμβάνεται ταχύτερα και η μέγιστη συγκέντρωσή του στο φυτό επιτυγχάνεται πριν από το στάδιο της μέγιστης συγκέντρωσης της ξηράς ουσίας.

Στις πρώτες δύο εβδομάδες απο την ανθοφορία χρειάζεται άζωτο το βαμβάκι
Στις πρώτες δύο εβδομάδες απο την ανθοφορία χρειάζεται άζωτο το βαμβάκι

Η μεγαλύτερη ποσότητα αζώτου συγκεντρώνεται στους σπόρους. Κατά το άνοιγμα των καρυδιών πάνω από το 90% του αζώτου των καρυδιών βρίσκεται στον σπόρο. Οι ίνες συγκεντρώνουν θρεπτικά στοιχεία κατά τη διάρκεια των πρώτων πέντε εβδομάδων ανάπτυξης. Το πλέον άφθονο στοιχείο στην ίνα είναι το κάλιο. Μετά την έναρξη της άνθισης, το επίπεδο του καλίου στα φύλλα μειώνεται ραγδαία, καθώς η μεγαλύτερη ποσότητα μεταφέρεται στις ίνες.

Στο βαμβάκι ο λόγος του βάρους των καρυδιών προς το βάρος των βλαστών και φύλλων αναφέρεται ως δείκτης καρποφορίας. Τα βασικά θρεπτικά στοιχεία, ανάλογα με την επίδρασή τους στον δείκτη αυτόν, μπορούν να καταταγούν σε δύο ομάδες. Η έλλειψη των στοιχείων της πρώτης ομάδας (P, K, Ca, Mg, B, Zn) περιορίζει την καρποφορία σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι τη βλαστική ανάπτυξη, ενώ η έλλειψη των στοιχείων της δεύτερης ομάδας (N, S, Mo, Mn) επηρεάζει στον ίδιο βαθμό τη βλαστική ανάπτυξη και την καρποφορία.

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Αυξάνει τη βλαστική ανάπτυξη, τον δείκτη φυλλικής επιφάνειας και την περιεκτικότητα των φύλλων σε χλωροφύλλη, ενισχύει την ανάπτυξη των φυτών, την παραγωγή περισσότερων ανθοφόρων κλάδων, ανθέων και καρυδιών, καθώς και τον αριθμό, το βάρος και το μέγεθος του καρυδιού, του σπόρου και των ινών, αυξάνει την ένταση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας των φυτών και αποτελεί αναπόσπαστο συστατικό των πρωτεϊνών.

Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο βαμβάκι
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο βαμβάκι

Φώσφορος: Συμβάλλει στη μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα και είναι απαραίτητος για τη φυσιολογική ανάπτυξη του βαμβακόφυτου, συντελεί στην πρωίμιση της παραγωγής, ευνοεί την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και συχνά αυξάνει τη στρεμματική απόδοση.

Κάλιο: Αυξάνει την ανθοφορία, το μήκος της ίνας, το βάρος του σπόρου και την περιεκτικότητα του σπόρου σε λάδι, βοηθά τη φωτοσύνθεση, συντελεί στην πληρέστερη αξιοποίηση του νερού (μειώνει τη διαπνοή), αυξάνει την αντοχή των φυτών και συμμετέχει στις μεταβολικές τους διεργασίες του φυτού, ενώ αποτελεί ενεργοποιητή των ενζύμων. Η καλλιέργεια του βαμβακιού είναι ευαίσθητη στην έλλειψη καλίου.

Εποχή εφαρμογής / συνιστώμενες δοσολογίες

Οι μεγα­λύτερες ανάγκες σε άζωτο είναι περίπου δύο εβδομάδες μετά την έναρξη ανθοφορίας. Σε γενικές γραμμές, οι ανάγκες του βαμβακιού σε άζωτο (Ν), φώσφορο (Ρ) και κάλιο (Κ) είναι: 12-16 μονάδες Ν ανά στρέμμα, 8-12 μονάδες Ρ ανά στρέμμα, 6-8 μονάδες Κ ανά στρέμμα.

Βιομηχανική ντομάτα: Άζωτο για την αύξηση της απόδοσης της καλλιέργειας

Η μη επαρκής περιεκτικότητα των φυτών σε ασβέστιο περιορίζει την ανάπτυξη του ριζικού τους συστήματος

Η ορθολογική λίπανση της ντομάτας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες καλλιεργητικές φροντίδες από μέρους των παραγωγών για την ανάπτυξη των φυτών, την ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των αποδόσεων τους, καθώς και για τη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους. Παρακάτω, παρουσιάζονται τα θρεπτικά στοιχεία που προσφέρουν όλα αυτά τα οφέλη.

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Αυξάνει τη βλάστηση, το ύψος των φυτών, καθώς και τον αριθμό των ανθέων και καρπών και αυξάνει την απόδοση της καλλιέργειας.

Φώσφορος: Επιταχύνει την αύξηση του ριζικού συστήματος και το φούσκωμα των καρπών (αύξηση μεγέθους).

Κάλιο: Αυξάνει την ολική οξύτητα του χυμού και τα σάκχαρα των καρπών, μειώνει το ποσοστό των καρπών με ανομοιόμορφο χρωματισμό και ενισχύει το σχήμα και τη συνεκτικότητα τους.

Ασβέστιο: Η μη επαρκής περιεκτικότητα των φυτών σε ασβέστιο έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται η ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, καθώς και να μειώνεται το ύψος τους και ο αριθμός των φύλλων. Επιπλέον, η έλλειψη ασβεστίου προκαλεί ποιοτική υποβάθμιση των καρπών, λόγω της εμφάνισης της ξηρής σήψης της κορυφής.

Εποχή εφαρμογής και συνιστώμενες δοσολογίες

Το άζωτο χορηγείται από την αρχή της ανάπτυξης του φυλλώματος μέχρι και την ανθοφορία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μισή ή το 60% της συνολικής ποσότητας του αζώτου (Ν) τοποθετείται σε βασική μορφή, 20 ημέρες πριν την εγκατάσταση της φυτείας, και το υπόλοιπο επιφανειακά. Μεγαλύτερες ανάγκες φωσφόρου (Ρ) έχουν τα φυτά στο πρώτο στάδιο της ανάπτυξής τους. Το 50% – 60% της συνολικής ποσότητας χορηγείται με τη βασική λίπανση και το υπόλοιπο με την επιφανειακή.

Η ντομάτα είναι καλιόφιλο φυτό. Μαζί με το άζωτο (Ν), είναι το στοιχείο που χορηγείται στις μεγαλύτερες ποσότητες κατά τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου του φυτού. Οι εφαρμογές του καλίου, εκτός από τη βασική λίπανση, ξεκινούν με μικρές ποσότητες στην καρπόδεση, οι οποίες αυξάνουν όσο ο καρπός προχωρά προς την ωρίμανση. Η ορθή αναλογία αζώτου και καλίου στην ντομάτα βελτιώνει τη γεύση των καρπών. Έλλειψη καλίου (Κ) δημιουργεί καρπούς υδαρείς, κούφιους, με κακή γεύση και μικρή αντοχή.

Ρυθμός πρόσληψης θρεπτικών στην ντομάτα
Ρυθμός πρόσληψης θρεπτικών στην ντομάτα

Καλαμπόκι: Μεταξύ φόβης και μεταξώματος οι υψηλότερες ανάγκες σε φώσφορο

H έλλειψη αζώτου κατά το γέμισμα του σπόρου οδηγεί σε μείωση παραγωγής

Το καλαμπόκι, εξαιτίας της υψηλής παραγωγικότητάς του τόσο σε βιομάζα όσο και σε καρπό, απομακρύνει σημαντικές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος, οι οποίες είναι αναγκαίο να αντικατασταθούν μέσω λιπασματικών εισροών σε κάθε καλλιεργητικό κύκλο. Η καμπύλη της συσσώρευσης ξηρής ουσίας στο καλαμπόκι σε σχέση με τον χρόνο από τη σπορά είναι σχεδόν ίδια με την καμπύλη απορρόφησης αζώτου από την καλλιέργεια, γι’ αυτό και απαιτείται να υπάρχει διαθεσιμότητα αζώτου από την αρχή της καλλιέργειας και σε όλα τα στάδια ανάπτυξής της.

Εποχιακές ανάγκες Ν, Ρ, Κ κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του καλαμποκιού
Εποχιακές ανάγκες Ν, Ρ, Κ κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του καλαμποκιού

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Αποτελεί το σπουδαιότερο θρεπτικό στοιχείο για το καλαμπόκι, καθώς ρυθμίζει την ανάπτυξη, την απόδοση και την ποιότητα. Πρόκειται για βασικό συστατικό για τη σύνθεση των πρωτεϊνών και των νουκλεϊκών οξέων.

Φώσφορος: Είναι απαραίτητος για τη φωτοσύνθεση, την αναπνοή, τη σύνθεση υδατανθράκων, την κυτταρική διαίρεση, την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, τη μεταφορά ενέργειας, τον σχηματισμό των κόκκων, ενώ αυξάνει την απόδοση και την ωρίμανση της καλλιέργειας.

Κάλιο: Απαιτείται για την ενεργοποίηση πολλών ενζύμων, συμβάλλει σημαντικά στην υδατική ισορροπία των φυτών, ρυθμίζει έναν μεγάλο αριθμό φυσιολογικών λειτουργιών και αυξάνει την αντοχή των φυτών σε αβιοτικούς παράγοντες.

Ψευδάργυρος: Ευνοεί την ανάπτυξη και την αύξηση της ξηράς ουσίας (βιομάζας). Το καλαμπόκι έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε ψευδάργυρο και, γενικά, είναι ευαίσθητο στην έλλειψή του. Μάλιστα, θεωρείται ως φυτό «δείκτης» του ψευδαργύρου.

Εποχή εφαρμογής/Συνιστώμενες δοσολογίες

Οι μέγιστες ανάγκες του καλαμποκιού σε άζωτο είναι από την 75η έως την 90ή ημέρα από τη βλάστηση, στο χρονικό διάστημα δηλαδή μεταξύ της άνθισης της φόβης και των στυλών, το οποίο συμπίπτει με τον μέγιστο ρυθμό αύξησης του ξηρού βάρους των φυτών. Σε αυτό το διάστημα, προσλαμβάνεται το 60%-65% της συνολικής ποσότητας αζώτου. Ωστόσο, η πρόσληψη του αζώτου συνεχίζει και μετά την 90ή ημέρα. Ειδικότερα, υψηλές ανάγκες σε άζωτο παρατηρούνται στο στάδιο γεμίσματος του σπόρου και η έλλειψη αζώτου σε αυτή την περίοδο οδηγεί σε σημαντική μείωση της παραγωγής.

Το σύνολο σχεδόν του αζώτου αποθηκεύεται στον καρπό, συνεπώς με τη συγκομιδή απομακρύνεται το άζωτο που έχει προστεθεί στην καλλιέργεια. Είναι, λοιπόν, αναγκαία η εφαρμογή του σε κάθε καλλιεργητικό κύκλο. Η συνολική ποσότητα αζώτου που θα προστεθεί για όλη την καλλιεργητική περίοδο συνιστάται να εφαρμόζεται 1/2 – 2/3 με τη βασική λίπανση, ενώ το υπόλοιπο άζωτο εφαρμόζεται επιφανειακά, όταν τα φυτά έχουν ύψος 50-60 εκατοστά. Το καλαμπόκι εμφανίζει υψηλότερες ανάγκες σε φώσφορο στο στάδιο μεταξύ εμφάνισης της φόβης και του μεταξώματος και στην αρχή γεμίσματος του κόκκου. Επίσης, έχει υψηλές απαιτήσεις σε κάλιο, ιδιαίτερα μεταξύ της 50ής και 80ής ημέρας από τη σπορά, όπου προσλαμβάνεται το 75% των συνολικών αναγκών της καλλιέργειας.

Για την παραγωγή 1.500 κιλών καρπού συνιστώνται 27-30 μονάδες Ν, 4-5 μονάδες Ρ, 18-22 μονάδες Κ, γύρω στις 4 μονάδες Ca και γύρω στις 2,5 μονάδες Mg.

Διαβάστε σχετικά: Η ορθολογική λίπανση του καλαµποκιού αυξάνει την παραγωγή και την ποιότητα

Ελιά: Άζωτο για αύξηση της καρποφορίας

Προωθεί τη φυσιολογική ωρίμαση των ανθέων της ελιάς, βελτιώνει τα επίπεδα καρπόδεσης και μειώνει την ένταση του φαινομένου της παρενιαυτοφορίας

Η διαθεσιμότητα συγκεκριμένων θρεπτικών στοιχείων στην καλλιέργεια της ελιάς επηρεάζει την επιτυχία της. Έχει αποδειχτεί ότι η καλλιέργεια της ελιάς έχει υψηλές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία, κυρίως αζώτου, καλίου, μαγνησίου και βορίου.

Ερευνητικά δεδομένα έχουν δείξει ότι για έναν ελαιώνα 1000 τ.μ., η ποσότητα των θρεπτικών στοιχείων που προσλαμβάνεται ετήσια ανά δέντρο είναι 1,5-3,5 κιλά Ν, 0,4-0,8 κιλά P, 1-5 κιλά K και 2-5 κιλά Ca. Οι ποσότητες θρεπτικών (N, P, K, Ca) που απαιτούνται για την παραγωγή 100 κιλών καρπού, 50 κιλών φύλλων και 50 κιλών ξύλου, παρουσιάζονται στον Πίνακα:

Θρεπτικά στοιχεία

Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά τα οφέλη των θρεπτικών στοιχείων στην καλλιέργεια της ελιάς:

Άζωτο: Η ελιά είναι απαιτητική σε άζωτο, ώστε να αντιδρά σχεδόν πάντα στην αζωτούχο λίπανση με έντονη βλάστηση. Το άζωτο είναι το σπουδαιότερο θρεπτικό στοιχείο όσον αφορά τη βλάστηση και την παραγωγή της. Ενισχύει το ποσοστό τέλειων ανθέων, την υψηλή καρπόδεση, αυξάνει την καρποφορία, τον αριθμό και το βάρος των καρπών. Προάγει, επίσης, τη γρήγορη ανάπτυξη της ανοιξιάτικης βλάστησης, βοηθώντας στην ευδοκίμηση της καλλιέργειας με ξηροθερμικό κλίμα. Επιπλέον, προωθεί τη φυσιολογική ωρίμαση των ανθέων της ελιάς, βελτιώνει τα επίπεδα καρπόδεσης και μειώνει την ένταση του φαινομένου της παρενιαυτοφορίας.

Φώσφορος: Είναι το δομικό στοιχείο πολλών ενώσεων (ATP, ADP, DNA, RNA), συμβάλλει στην άνθηση, στην καρπόδεση, στην ωρίμανση και γενικότερα στην ποιότητα των προϊόντων.

Κάλιο: Αυξάνει την παραγωγή, το βάρος και το μέγεθός του καρπού και την περιεκτικότητά του σε ελαιόλαδο. Το κάλιο είναι η πιο συχνή τροφοπενία (έλλειψη) που συναντάται στην καλλιέργεια ελιάς.

Βόριο: Αυξάνει την ανθοφορία, την καρπόδεση, την παραγωγή και την ποιότητα του καρπού.

Ρυθμός πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων στην ελιά
Ρυθμός πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων στην ελιά

Εποχή εφαρμογής και συνιστώμενες δοσολογίες

Οι ανάγκες της ελιάς σε άζωτο είναι ιδιαίτερα αυξημένες στα στάδια της διαφοροποίησης των οφθαλμών και της καρπόδεσης. Οι εφαρμογές αζώτου προς το τέλος του χειμώνα, πριν τη διαφοροποίηση των ανθοφόρων οφθαλμών και πριν την έναρξη της νέας βλάστησης, εξασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα του αζώτου στα στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας.

Η ελιά εμφανίζει, επίσης, υψηλές απαιτήσεις σε άζωτο και κατά τη διάρκεια της ανθικής περιόδου και κυρίως μετά την ολοκλήρωση της καρπόδεσης, καθώς και την περίοδο της ταχείας αύξησης των καρπών. Για αυτό συνίσταται και στα στάδια αυτά να υπάρχει επάρκεια αζώτου. Ανάλογα με τις εδαφικές ιδιότητες, την εδαφική υγρασία, τις καλλιεργητικές τεχνικές, την ηλικία και την παραγωγή του δέντρου, συνιστάται η ετήσια χορήγηση αζώτου να είναι 1–1,5 κιλά ανά δέντρο.

Επίσης, συνιστάται η αναλογία φωσφόρου προς άζωτο (Ρ:Ν), όταν προστίθενται φωσφορικά λιπάσματα, να είναι 1:3. Το ύψος της καλιούχου λίπανσης καθορίζεται με βάση το ύψος της αζωτούχου λίπανσης. Σε ελαιώνες που στο παρελθόν δεν έχει γίνει καλιούχος λίπανση, καλό είναι για μερικά χρόνια να προστεθεί κάλιο σε διπλάσια ποσότητα από το χορηγούμενο άζωτο. Στη συνέχεια μπορεί να ακολουθηθεί λίπανση συντήρησης, η οποία είναι ίση με τη δόση του αζώτου. Για την κάλυψη των υψηλών απαιτήσεων της καλλιέργειας σε κάλιο, συνίσταται οι εφαρμογές να γίνονται τον χειμώνα ή στο τέλος του χειμώνα, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του νερού στην περιοχή εφαρμογής και, στις χρονιές με υψηλή παραγωγικότητα, είναι αναγκαίο να υπάρχει διαθεσιμότητα καλίου την περίοδο της ταχείας αύξησης των καρπών (μέσα καλοκαιριού).

Μηλιά: Από νωρίς την άνοιξη αναγκαίες οι εφαρμογές του ασβεστίου

Υψηλές οι απαιτήσεις σε φώσφορο στην αρχή της βλαστικής περιόδου, μίνιμουμ 10 μονάδες ανά στρέμμα η συνιστώμενη ποσότητα καλίου

Η περιεκτικότητα του καρπού σε θρεπτικά στοιχεία καθορίζει τη θρεπτική αξία των παραγόμενων προϊόντων και τη μετασυλεκτική τους διάρκεια, εξασφαλίζοντας στον παραγωγό μεγαλύτερες δυνατότητες διείσδυσης σε ξένες αγορές και αύξησης της ανταγωνιστικότητάς τους.

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Επηρεάζει σημαντικά την ποσότητα της βλάστησης και την επιτυχία της καρπόδεσης, αποτελεί βασικό συστατικό των πρωτεϊνών, των νουκλεϊκών οξέων, της χλωροφύλλης και συμμετέχει στο σύνολο των φυσιολογικών λειτουργιών των φυτών.

Φώσφορος: Αυξάνει το ριζικό σύστημα των φυτών, την παραγωγή και την ποιότητα των καρπών, την ανθοφορίας, την καρπόδεση, τη μεριστωματική δράση και τη συγκέντρωση των ανθοκυανίνων.

Κάλιο: Βελτιώνει την ποιότητα των καρπών, ενισχύει τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του καρπού (υφή, άρωμα, γεύση και χρώμα), αυξάνει την περιεκτικότητα των καρπών σε διαλυτά στερεά, σε οργανικά οξέα, σε βιταμίνη C και την οξύτητα. Επίσης, συμμετέχει σε ένα σύνολο λειτουργιών, όπως στη σύνθεση του αμύλου, στην ενεργοποίηση των ενζύμων, στον μεταβολισμό και στη μεταφορά υδατανθράκων, καθώς και στην αύξηση της αντοχής σε αβιοτικούς και βιοτικούς παράγοντες παράγοντες.

Αναγκαίες οι εφαρμογές του ασβεστίου για τη μηλιά απο νωρίς την άνοιξη
Αναγκαίες οι εφαρμογές του ασβεστίου για τη μηλιά απο νωρίς την άνοιξη

Ασβέστιο: Βελτιώνει την ποιότητα, το χρώμα των καρπών και την ικανότητα συντήρησης των καρπών. H έλλειψη των καρπών σε ασβέστιο συνδέεται έμμεσα με την εμφάνιση συμπτωμάτων της πικρής κηλίδωσης (bitter pit), με την εσωτερική υποβάθμιση (internal breakdown) και με τη μείωση της μετασυλλεκτικής αντοχής των καρπών.

Εποχή εφαρμογής/Συνιστώμενες δοσολογίες

Η ποσότητα της αζωτούχου λίπανσης μεταβάλλεται ανάλογα με την ηλικία, το μήκος της ετήσιας βλάστησης, την ποικιλία και τις εδαφικές ιδιότητες. Μια ποσότητα 15-20 μονάδων αζώτου ανά στρέμμα είναι μια ενδεικτική ποσότητα για μηλιές. Συνιστάται να υπάρχει άζωτο στο στάδιο του λήθαργου, μετά την καρπόδεση και μετασυλλεκτικά. Η κατανομή μπορεί να γίνει ως εξής: 6-7 μονάδες τον Φεβρουάριο, 6-7 μονάδες κατά τους μήνες Μάρτιο – Απρίλιο, 2-3 μονάδες κατά τους μήνες Μάιο – Ιούνιο και 1-3 μονάδες μετά τη συγκομιδή και όχι σε όψιμες ποικιλίες. Οι ανάγκες της μηλιάς σε φώσφορο είναι υψηλές στην αρχή της βλαστικής περιόδου και η ενδεικτική ποσότητα που συνιστάται είναι 6-15 μονάδες P2O5, ανάλογα με τη διαθέσιμη ποσότητα Ρ στο έδαφος και την περιεκτικότητα των φύλλων σε φώσφορο.

Συνιστάται ενδεικτικά προσθήκη 10-30 μονάδων καλίου ανά στρέμμα, ανάλογα με τα αποτελέσματα των αναλύσεων των εδαφικών δειγμάτων και των φύλλων, στο στάδιο του λήθαργου (Δεκέμβριος – Ιανουάριος) και κατά την ανάπτυξη του καρπού (Ιούνιος – Ιούλιος). Για την αντιμετώπιση της έλλειψης ασβεστίου συνιστάται προσθήκη ασβεστίου στα εδάφη ή/και διαφυλλικοί ψεκασμοί με ασβέστιο. Το ασβέστιο πρέπει να είναι διαθέσιμο στη μηλιά από το στάδιο του μικρού καρπιδίου από νωρίς την άνοιξη με την πτώση των πετάλων, μέχρι και τη συγκομιδή. Εφαρμογές μπορούν να πραγματοποιηθούν και μετασυλλεκτικά.

Εποχικές ανάγκες ανόργανων θρεπτικών στοιχείων, όπως προσδιορίζονται στα φύλλα της ποικιλίας Delicious της μηλιάς
Εποχικές ανάγκες ανόργανων θρεπτικών στοιχείων, όπως προσδιορίζονται στα φύλλα της ποικιλίας Delicious της μηλιάς

ΑμπέλιΦώσφορος για την ανθοφορία και την ωρίμανση των σταφυλιών

Η έλλειψη αζώτου επηρεάζει το μέγεθος των καρπών

Το αμπέλι προσλαμβάνει θρεπτικά στοιχεία από το εδαφικό διάλυμα σε όλη τη διάρκεια του ετήσιου κύκλου του, δηλαδή από τις αρχές Μαρτίου έως τα τέλη Οκτωβρίου. Η καλλιέργεια έχει σημαντικές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία κυρίως αζώτου, καλίου και μαγνησίου, αλλά και σε ιχνοστοιχεία, των οποίων η διαθεσιμότητα επηρεάζει σημαντικά την επιτυχία της καλλιέργειας.

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Συμβάλλει στην καλύτερη ανάπτυξη της βλάστησης και των ριζών, ευνοεί την αύξηση της ποσότητας και της ποιότητας παραγωγής και συντελεί στην αύξηση του μεγέθους των καρπών, ενώ σε συνθήκες έλλειψης αζώτου το μέγεθος των καρπών μειώνεται.

Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο αμπέλι
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο αμπέλι

Φώσφορος: Είναι το στοιχείο που επιδρά στην ποιότητα της παραγωγής, ευνοώντας την ανθοφορία και την ωρίμανση των σταφυλιών, ενισχύει την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, αυξάνει την αντοχή των κληματίδων και βοηθάει στην ταχύτερη ωρίμανσή τους (διαφοροποίηση και ξυλοποίηση).

Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο αμπέλι
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο αμπέλι

Κάλιο: Συμβάλλει στη βελτίωση της ανάπτυξης και της ποιότητας των σταφυλιών, αυξάνοντας τα σάκχαρα και βελτιώνοντας το χρώμα των ραγών. Ευνοεί, επίσης, την πρώιμη ωρίμανση των σταφυλιών, καθώς και την ωρίμανση των κληματίδων, ελέγχει τη διαχείριση του νερού και την ενζυμική δραστηριότητα και αυξάνει την αντοχή τους σε αβιοτικούς παράγοντες.

Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο αμπέλι
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στο αμπέλι

Βόριο: Είναι το στοιχείο που μετέχει στην ανάπτυξη του γυρεοσωλήνα, των ανθέων και των καρπών, καθώς και στη μεταφορά των σακχάρων στα κύτταρα.

Μαγνήσιο: Επιδρά στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της καλλιέργειας, αυξάνοντας τις συγκεντρώσεις των σακχάρων και βελτιώνοντας τα αρώματα.

Εποχή εφαρμογής και συνιστώμενες δοσολογίες

Τα στάδια της ανθοφορίας, της ταχείας αύξησης των βλαστών και των ραγών (Μάιος – Ιούνιος) είναι αυτά με τις μεγαλύτερες απαιτήσεις σε άζωτο, γι’ αυτό στις περιόδους αυτές θα πρέπει να υπάρχει διαθέσιμο άζωτο στο έδαφος.

Έχει υπολογιστεί ότι οι μέσες ετήσιες ανάγκες των πρέμνων σε άζωτο είναι 73gr/πρέμνο. Ο φώσφορος είναι απαραίτητο στοιχείο κατά τα νεαρά στάδια των πρέμνων και πιο συγκεκριμένα από την έναρξη της βλάστησης έως την πλήρη άνθιση. Στα ανεπτυγμένα πρέμνα γίνεται ενσωμάτωση στο έδαφος με τα φωσφορούχα λιπάσματα, κατά τη χειμέρια ανάπαυσή τους. Τα πρέμνα απορροφούν το 65%-75% της συνολικής ποσότητας του καλίου αμέσως μετά την άνθιση και για χρονικό διάστημα τριών εβδομάδων, ενώ μέγιστες ανάγκες προσδιορίζονται κατά το στάδιο της ανάπτυξης των ραγών. Έχει υπολογιστεί ότι οι μέσες ετήσιες ανάγκες των πρέμνων σε κάλιο είναι 83gr/πρέμνο.

Ροδακινιά: Κάλιο για αύξηση του μεγέθους και του βάρους των καρπών

Η έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ακαρπία

Η ορθολογική λίπανση της ροδακινιάς αυξάνει την παραγωγή και την ποιότητα των καρπών. Τα θρεπτικά συστατικά που είναι υπεύθυνα για την αύξηση της βλάστησης, της απόδοσης και της ποιότητας των καρπών είναι το άζωτο, το κάλιο, το ασβέστιο και ψευδάργυρος. Παρουσιάζονται, επίσης, και τα αρνητικά αποτελέσματα της έλλειψης των συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών.

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Αυξάνει τη βλάστηση, τον αριθμό των ανθοφόρων οφθαλμών, το μέ­γεθος των καρπών, αναστέλλει την καρπόπτωση, αυξάνει την αντοχή του ξύλου και των οφθαλμών στις χαμηλές θερμοκρασίες και επηρεάζει σημαντικά την απόδοση των δέντρων. Σε περίπτωση έλλειψης αζώτου, οι καρποί γίνονται μικρότεροι σε μέγεθος, στεγνοί, υπόξινοι, έχουν έντονο ερυθρό χρώμα και η ποιότητά τους υποβαθμίζεται.

Κάλιο: Εξασφαλίζει περισσότερα καρποφόρα μάτια και καλύτερη καρπόδεση, επηρεάζει την ανάπτυ­ξη του πυρήνα και ευνοεί τον σχηματισμό χρωστικών ουσιών, ανθοκυανών (που δίνουν χρώμα στον καρπό). Επίσης, αυξάνει την αντοχή του δέντρου σε αβιοτικούς παράγοντες, μειώνει την πρόωρη καρπόπτωση, ενώ συντελεί στην αύξηση του με­γέθους και του βάρους των καρπών και αυξάνει την οξύτητά τους, βελτιώνοντας συνολικά τη γεύση τους και την ποσότητα της παραγωγής.

Ασβέστιο: Επηρεάζει την ποιότητα και τον χρόνο συντήρησης των καρπών της ροδακινιάς.

Ψευδάργυρος: Είναι το συστατικό ορισμένων ενζύμων και επηρεάζει τη σύνθεση της χλωροφύλλης και την παρουσία αυξίνης στο φυτό. Μεγάλη έλλειψη του στοιχείου μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ακαρπία.

Κάλιο, το στοιχείο-κλειδί για την καρπόδευση και την αντοχή σε αβιοτικούς παράγοντες
Κάλιο, το στοιχείο-κλειδί για την καρπόδευση και την αντοχή σε αβιοτικούς παράγοντες

Εποχή εφαρμογής και συνιστώμενες δοσολογίες

Συνήθως οι συνιστώμενες ποσότητες αζώτου κυμαίνονται σε 15-20 κιλά ανά στρέμμα. Οι ανάγκες σε άζωτο των συμπύρηνων βιομηχανικών ποικιλιών είναι υψηλότερες, δεδομένου ότι το αραίωμα γίνεται πολύ αργά (δύο και πλέον μήνες μετά την άνθιση) και η αύ­ξηση της βλάστησης εμφανίζεται καθυστερημένη.

Συνή­θως 15-25 κιλά καλίου ανά στρέμμα ικανοποιούν τις ανάγκες της καλλιέργειας. Πολύ καθοριστική σχέση, όσον αφορά τη βέλτιστη καρποφορία των δέντρων, είναι ο λόγος αζώτου/καλίου στα φύλλα. Στη ροδακινιά οι βέλτιστες τιμές αυτού του λόγου κυμαίνονται μεταξύ 1,50/1 και 1,70/1. Αναφορικά με το μαγνήσιο, συνιστάται η χορήγηση 4-6 μονάδων ανά στρέμμα, κυρίως σε όξινα εδάφη.

Καλλιέργεια Κερασιάς: Άζωτο για αύξηση της παραγωγής

Το θρεπτικό αυτό στοιχείο ευνοεί τη μεγάλη βλαστική ανάπτυξη του φυτού και συμβάλει στη διαφοροποίηση των ανθοφόρων οφθαλμών

Τόσο η περιοχή όσο και οι τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες επηρεάζουν τα προγράμματα λίπανσης στην καλλιέργεια της κερασιάς. Παρακάτω παρουσιάζονται τα θρεπτικά συστατικά που είναι υπεύθυνα για την αύξηση της παραγωγής, την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και την αντοχή των κερασιών.

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Η κερασιά είναι δέντρο με μεγάλες απαιτήσεις σε άζωτο (Ν). Το θρεπτικό αυτό στοιχείο ευνοεί τη βλαστική ανάπτυξη του φυτού, συμβάλει στη διαφοροποίηση των ανθοφόρων οφθαλμών και ενισχύει και την παραγωγή.

Φώσφορος: Ο φώσφορος είναι το θρεπτικό συστατικό που συντελεί στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος.

Κάλιο: Το κάλιο (Κ) αυξάνει την περιεκτικότητα των αδιάλυτων στο νερό πηκτινικών ουσιών, ενώ σε συνδυασμό με το ασβέστο, αυξάνει την αντοχή των καρπών στο σχίσιμο λόγω βροχής κατά τη συγκομιδή.

Ασβέστιο: Το ασβέστιο καθορίζει την αντοχή ή ευαισθησία των κερασιών στο σχίσιμο του καρπού, λόγω βροχής κατά τη συγκομιδή.

Εποχή εφαρμογής και συνιστώμενες δοσολογίες

Για ικανοποίηση των αναγκών της κερασιάς σε Ν χρειάζονται ετήσιες προσθήκες αζωτούχων λιπασμάτων για μέγιστη βλάστηση και απόδοση. Τα δέντρα με μικρή συγκέντρωση Ν έχουν μικρή ζωηρότητα και παραγωγικότητα, η ετήσια βλάστηση είναι περιορισμένη, τα φύλλα γίνονται κίτρινα ή κιτρινοπράσινα και τα δέντρα δημιουργούν πολλές ανθοδέσμες.

Τα ώριμης ηλικίας δέντρα κερασιάς χρειάζονται 5-13 κιλά Ν ανά στρέμμα, ενώ οι φθινοπωρινές λιπάνσεις ή ο συνδυασμός φθινοπωρινής και ανοιξιάτικης λίπανσης είναι εξίσου αποτελεσματικές. Για τη διόρθωση της έλλειψης Κ χρειάζεται χορήγηση στα δέντρα της κερασιάς 10-20 κιλά Κ ανά στρέμμα.

Πατάτα: Φώσφορος για πρώιμη βλάστηση, κάλιο για υψηλότερες αποδόσεις

Το μαγνήσιο είναι το στοιχείο που αυξάνει τη φωτοσυνθετική ικανότητα του φυτού

Η πατάτα είναι ένα φυτό που επηρεάζεται άμεσα, ως προς τις αποδόσεις της, από τις εδαφοκλιματικές συνθήκες και τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων κατά τη διάρκεια του βιολογικού της κύκλου. Η αναλογία της φυλλικής επιφάνειας σε σχέση με τον αριθμό και την ανάπτυξη των κονδύλων είναι καθοριστική για την επίτευξη μεγάλων αποδόσεων.

Κάλιο για αύξηση της απόδοσης και βελτίωσης των ποιοτικών χαρακτηριστικών της καλλιέργειας
Κάλιο για αύξηση της απόδοσης και βελτίωσης των ποιοτικών χαρακτηριστικών της καλλιέργειας

Θρεπτικά στοιχεία

Άζωτο: Προάγει τη βλαστική ανάπτυξη των φυτών, επιταχύνει τον ρυθμό ανάπτυξης των βλαστών και του φυλλώματος, αυξάνει τη φυλλική επιφάνεια του φυτού και την παραγωγή (κυρίως την πρώιμη) και βελτιώνει την περιεκτικότητα της πρωτεΐνης στους κονδύλους.

Φώσφορος: Ενισχύει την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, πρωιμίζει τη βλαστική φάση, αυξάνει τον αριθμό και το μέγεθος των κονδύλων ανά φυτό, καθώς και το πάχος της φλούδας, επιμηκύνει τη μετασυλλεκτική διάρκεια ζωής και αυξάνει την αντοχή στις ακραίες θερμοκρασίες (κρύο, ξηρασία).

Κάλιο: Η πατάτα είναι καλιόφιλο φυτό. Το κάλιο αυξάνει την απόδοση και βελτιώνει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της καλλιέργειας, παίρνει μέρος στην παραγωγή υδατανθράκων και συμβάλλει στη μεταφορά τους από τα φύλλα στους κονδύλους. Αυξάνει, επίσης, το βάρος των κονδύλων, ενώ αποτελεί σκελετικό στοιχείο. Μειώνει τη διαπνοή και αυξάνει την αντοχή σε βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες.

Μαγνήσιο: Είναι το στοιχείο που αυξάνει τη φωτοσυνθετική ικανότητα του φυτού, παράγοντας αποθησαυριστικές ουσίες για τους κονδύλους, και βοηθά τη μεταφορά σακχάρων από τα φύλλα στους κονδύλους.

Εποχή εφαρμογής και συνιστώμενες δοσολογίες

Για μια παραγωγή 4-5 τόνων ανά στρέμμα πατάτας απαιτείται η προσθήκη  20-30 κιλά αζώτου, 10-15 κιλά φωσφόρου, 30-40 κιλά καλίου και 2-3 κιλά μαγνησίου ανά στρέμμα.

Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στην πατάτα
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στην πατάτα
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στην πατάτα
Πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων στην πατάτα

Ορθολογική χρήση των λιπασμάτων: Πως με λιγότερα παράγονται περισσότερα

Η αειφορική διαχείριση των γεωργικών οικοσυστημάτων επιβάλλει την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης, με στόχο την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων σε ικανοποιητικές αποδόσεις και, ταυτόχρονα, την προστασία του περιβάλλοντος. Η προσέγγιση που ακολουθείται σήμερα από τον κλάδο των λιπασμάτων και προωθείται από τον ΣΠΕΛ είναι με λιγότερα να παράγονται περισσότερα.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΠΕΛ συνιστά στους παραγωγούς την ορθολογική χρήση των λιπασμάτων, η οποία πρέπει να στηρίζεται στις ακόλουθες αρχές:

  • Εκτίμηση της απαιτούμενης ποσότητας θρεπτικών στοιχείων για την κάλυψη του στόχου παραγωγής: ΠΟΣΟ.
  • Επιλογή του πιο κατάλληλου για τις απαιτήσεις της καλλιέργειας λιπάσματος και τις ιδιότητες του εδάφους: ΠΟΙΟ.
  • Εφαρμογή των λιπασμάτων εκείνη την εποχή που παρατηρείται ο μεγαλύτερος ρυθμός αύξησης και ανάπτυξης, ώστε να καλύπτονται οι απαιτήσεις θρέψης της καλλιέργειας: ΠΟΤΕ.
  • Μέθοδος εφαρμογής στο έδαφος, ώστε να βελτιστοποιείται η αξιοποίηση των θρεπτικών και να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες: ΠΩΣ.

Συνεπώς, είναι αναγκαία η εφαρμογή του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής με την προώθηση των αρχών της ορθολογικής λίπανσης, που αποτυπώνονται με την εφαρμογή των «Tέσσερα Κ (4Κ)»:

  1. Κατάλληλη ποσότητα λιπάσματος
  2. Κατάλληλος τύπος λιπάσματος
  3. Κατάλληλος χρόνος εφαρμογής
  4. Κατάλληλος τρόπος εφαρμογής

Επιλογή της κατάλληλης ποσότητας λιπάσματος

Η εκτίμηση της απαιτούμενης ποσότητας θρεπτικών αναφέρεται στην ποσότητα των θρεπτικών που προσλαμβάνει η καλλιέργεια μέχρι το στάδιο της ωρίμανσης και θα απομακρυνθεί με τη συγκομιδή με βάση την αναμενόμενη απόδοση. Βασικό εργαλείο για την εκτίμηση των απαιτούμενων ποσοτήτων θρεπτικών είναι η ανάλυση του εδάφους για τις βασικές του ιδιότητες (π.χ. κοκκομετρική σύσταση, pH, οργανική ουσία κ.λπ.).

Βασικό εργαλείο για την εκτίμηση των απαιτούμενων ποσοτήτων θρεπτικών είναι η ανάλυση εδάφους
Βασικό εργαλείο για την εκτίμηση των απαιτούμενων ποσοτήτων θρεπτικών είναι η ανάλυση εδάφους

Η ανάλυση εδάφους πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε έτος για την εκτίμηση του αζώτου, ενώ για τα άλλα θρεπτικά σε χρονικά διαστήματα ανάλογα με τα επίπεδά τους. Για τις πολυετείς καλλιέργειες, η ανάλυση φύλλων είναι πολύτιμο εργαλείο για τη λίπανση και χρησιμοποιείται συμπληρωματικά με την ανάλυση εδάφους. Εκτός από τις ιδιότητες του εδάφους, για τον προσδιορισμό της κατάλληλης ποσότητας είναι αναγκαίο να λαμβάνονται υπόψη και άλλες παράμετροι, όπως οι κλιματικές συνθήκες, οι καλλιεργητικές τεχνικές, η αναμενόμενη απόδοση, το είδος της καλλιέργειας και το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας.

Επιλογή του κατάλληλου τύπου λιπάσματος

Η επιλογή του κατάλληλου λιπάσματος πρέπει να λαμβάνει υπόψη το κόστος ανά μονάδα θρεπτικού στο λίπασμα, τις τεχνολογικές εξελίξεις και την προστασία του περιβάλλοντος. Εκτός από τις ιδιότητες του εδάφους, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η αλληλεπίδραση μεταξύ των θρεπτικών, καθώς και ο τρόπος άρδευσης.

πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η αλληλεπίδραση μεταξύ των θρεπτικών, καθώς και ο τρόπος άρδευσης.Επιλογή του κατάλληλου χρόνου εφαρμογής

Ο χρόνος εφαρμογής των λιπασμάτων, η ποσότητα και ο τύπος που επιλέχθηκαν, με βάση όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, πρέπει να εναρμονίζεται με τις εποχικές απαιτήσεις της καλλιέργειας. Η αναγνώριση των σταδίων ανάπτυξης των φυτών με τις μεγαλύτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εναρμόνιση της εφαρμογής των λιπασμάτων και των απαιτήσεων της καλλιέργειας.

Επιλογή του κατάλληλου τρόπου εφαρμογής

Η τοποθέτηση του λιπάσματος πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά του ριζικού συστήματος της καλλιέργειας: επιφανειακό, βαθύριζο, θυσανώδες ή πασαλώδες ριζικό σύστημα όπως και την ανάπτυξή του. Δύο είναι οι βασικές μέθοδοι εφαρμογής των λιπασμάτων στο έδαφος: η διασπορά σε όλη την επιφάνεια και στη συνέχεια ενσωμάτωση και η εφαρμογή σε λωρίδες, είτε επιφανειακά είτε υποεπιφανειακά σε κάποιο βάθος. Πολλές φορές, οι δύο μέθοδοι εφαρμογής συνδυάζονται στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά για τα μικροθρεπτικά, η λίπανση από το έδαφος δεν μπορεί να καλύψει τις απαιτήσεις των καλλιεργειών λόγω της ισχυρής δέσμευσής τους από συστατικά του εδάφους, όπως η οργανική ουσία, οπότε στην περίπτωση αυτή η διαφυλλική λίπανση είναι η ενδεδειγμένη λύση.

Η τοποθέτηση του λιπάσματος πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά του ριζικού συστήματος της καλλιέργειας
Η τοποθέτηση του λιπάσματος πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά του ριζικού συστήματος της καλλιέργειας

Είναι προφανές ότι η απάντηση στο ΠΟΣΟ, ΠΟΙΟ, ΠΟΤΕ και ΠΩΣ δεν τόσο απλή όσο υποδηλώνουν οι λέξεις. Οι εταιρείες-μέλη του ΣΠΕΛ παρέχουν στον παραγωγό εξειδικευμένα προϊόντα συνδεδεμένα με τις ανάγκες θρέψης του φυτού, τα οποία ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες και εστιάζουν στις ανάγκες και τη φυσιολογία του φυτού, καθώς και στην προστασία των εδαφοϋδατικών πόρων, έχοντας συγκεκριμένες λύσεις για κάθε καλλιέργεια. Αντίστοιχα, ο ΣΠΕΛ επεξεργάζεται στοιχεία από διεθνείς έρευνες, αποτελέσματα από πολυετή πειράματα και βέλτιστες καλλιεργητικές πρακτικές και δημοσιεύει πρακτικούς οδηγούς λίπανσης με συγκεκριμένες οδηγίες ανά καλλιέργεια για την εφαρμογή της ορθολογικής λίπανσης στη χώρα.

Ωστόσο, στην Ελλάδα, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια σημαντική μείωση της κατανάλωσης λιπασμάτων, γεγονός που έχει σημαντική επίδραση τόσο στην παραγωγή και στην ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, όσο και στη γονιμότητα των εδαφών. Η υιοθέτηση των αρχών της ορθολογικής λίπανσης, δηλαδή τα «Τέσσερα Κ» είναι αναγκαία για την αύξηση της αποδοτικότητας των λιπασμάτων, την εξασφάλιση της ποιότητας και της ποσότητας της παραγωγής και, συνεπώς, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και του εισοδήματος του Έλληνα παραγωγού.

Διαβάστε σχετικά: Ορθολογική λίπανση: Μεγαλύτερη παραγωγή, καλύτερη γεύση, μεγαλύτερο εισόδημα

Γράφουν: Δρ. Φωτεινή Γιαννακοπούλου, γεν. διευθύντρια ΣΠΕΛ
Συνεργάτιδες: Αγάπη – Γεωργία Κατσουλιέρη, Σπυριδούλα Χαβαλίνα

-Διαφήμιση-
gaia-sense