Ηκαλλιέργειά της ντομάτας γίνεται σχεδόν καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, καλύπτοντας εκτάσεις από την Πρέβεζα και την Πελοπόννησο μέχρι την Κρήτη. Η ντομάτα θερμοκηπίου απαιτεί φροντίδα και συγκεκριμένες καλλιεργητικές πρακτικές, αλλά οι καιρικές συνθήκες είναι εκείνες που κατά κύριο λόγο επηρεάζουν τις αποδόσεις. Τα τελευταία χρόνια, το προϊόν δεν μπόρεσε να μείνει ανεπηρέαστο από την οικονομική κρίση, αφού οι Έλληνες παραγωγοί καταβάλλουν μεγαλύτερες ακόμη προσπάθειες για να διατηρήσουν το πλεονέκτημα της ελληνικής ντομάτας, αφενός βελτιώνοντας τις καλλιεργητικές πρακτικές και αφετέρου ενισχύοντας το εξαγωγικό πρόσημο του προϊόντος.

Σταθερά στην πρώτη πεντάδα της ευρωπαϊκής παραγωγής η ελληνική ντομάτα, ωστόσο φέτος δεν κατάφερε να κρατήσει μία σταθερή και καλή τιμή. Η εφαρμογή μιας ουσιαστικής πολιτικής, που θα θέσει σε λειτουργία όλους τους μηχανισμούς για την προστασία των προϊόντων, αποτελεί για όλους τους παραγωγούς την αιχμή του δόρατος. Εάν δεν λειτουργήσει ο κρατικός μηχανισμός και δεν ενταθούν οι έλεγχοι στην αγορά, επισημαίνουν, δεν μπορεί να προστατευτεί το ελληνικό προϊόν.

Παρά τις δυσκολίες, οι παραγωγοί επιμένουν, και μέσω των συνεταιρισμών και ομάδων τους, επιτυγχάνουν καλύτερες τιμές σε σχέση με τους μεμονωμένους συναδέλφους τους, και καταφέρνουν να βελτιώσουν την ποιότητα της παραγωγής τους (βιολογικές καλλιέργειες, ολοκληρωμένη διαχείριση, συμμετοχή σε εκπαιδευτικά σεμινάρια κ.ά.).

Ντομάτα Θερμοκηπίου: Ευρωπαϊκή υπερδύναμη παρά τα προβλήματα

Μεγάλη πρωταγωνίστρια στις καλλιέργειες θερμοκηπίου της χώρας, η ντομάτα εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παραγωγής. Από την Πρέβεζα μέχρι και την Κρήτη, οι Έλληνες αγρότες επενδύουν στην «στρογγυλή θεά» των κηπευτικών, καθώς όπως εξηγούν, πρόκειται για ένα προϊόν με μεγάλη διάρκεια παραγωγής, ξεχωρίζει για την ποιότητά του, και βρίσκει αγοραστική διέξοδο στο εξωτερικό. Οι δύσκολοι οικονομικοί συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν εξαιτίας της κρίσης τα τελευταία χρόνια δεν μπόρεσαν ωστόσο να αφήσουν ανεπηρέαστο το προϊόν.

Όπως εξηγούν οι Έλληνες παραγωγοί στην «ΥΧ», τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί το εξής οξύμωρο: Αύξηση του κόστους παραγωγής και των πάγιων εξόδων λόγω φοροεπιδρομής, μείωση της εγχώριας κατανάλωσης και της τιμής προϊόντος. Και σε όλα αυτά, προστέθηκαν απειλητικά οι εχθροί της θερμοκηπιακής ντομάτας, όπως το έντομο Tuta Absoluta.

Ο Γιώργος Ντισπυράκης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου δήμου Φαιστού, υπογραμμίζει στην «ΥΧ» ότι η κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί, πιέζει πλέον ασφυκτικά τον Έλληνα παραγωγό. «Πριν ένα μήνα η τιμή ήταν στα 40 λεπτά, όταν πρόπερσι διαμορφώθηκε κοντά στο 1 ευρώ», τονίζει εκτιμώντας πως «από δω και πέρα, όσο θα έχει περισσότερο κρύο, η τιμή της θερμοκηπιακής κρητικής ντομάτας θα ανεβαίνει».

«Τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι τιμές έχουν πάρει τον κατήφορο σε όλα τα προϊόντα», σημειώνει με έμφαση ο Γιώργος Χαλκιάς, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Κηπευτικών Κουντούρας Χανίων. Όπως εξηγεί, το 2014 η μέση τιμή διαμορφώθηκε στα 45 με 55 λεπτά, ενώ πέρσι έπεσε στα 30 με 35 λεπτά. Απογοητευμένοι φέτος από τις τιμές και οι παραγωγοί στην Πρέβεζα. Ο πρόεδρος του Κηπευτικού Συνεταιρισμού της περιοχής, Δημήτρης Καββαδάς σημειώνει ότι η μέση τιμή πέρσι ήταν στα 52 λεπτά, ενώ φέτος διαμορφώθηκε στα 45 – 47 λεπτά/κιλό.

Ο Γ. Ντισπυράκης υπογραμμίζει ότι το κόστος για τον παραγωγό έχει ανέβει πάρα πολύ. «Έχουν αυξηθεί ο ΦΠΑ, τα μεταφορικά». Όπως τονίζει ο κ. Χαλκιάς, «οι θερμοκηπιακές είναι οι πιο δαπανηρές καλλιέργειες». Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με τον Γιώργο Αλεξανδρόπουλο, πρόεδρο του Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών, πως «με το που φυτευτεί ένα στρέμμα ντομάτας, τα έξοδα φτάνουν τα 1.500 ευρώ/στρέμμα». Μόνο για την σπορά, το κόστος μπορεί να φτάσει τα 750 ευρώ/στρέμμα, επισημαίνει στην «ΥΧ» ο Αχιλλέας Λογοθέτης, γεωπόνος στον Κηπευτικό Συνεταιρισμό Πρέβεζας.

Χαρακτηριστικό της οικονομικής στενότητας που υφίστανται οι Έλληνες παραγωγοί αποτελεί το γεγονός ότι όλο και λιγότεροι ασφαλίζουν πλέον την παραγωγή τους. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΑΣ Ιεράπετρας, από το 2011 καταγράφεται τάση μείωσης των εκτάσεων με ασφάλιση. Φέτος στην περιοχή, 7.994 στρέμματα με θερμοκηπιακή ντομάτα εξαιρούνται ασφάλισης, έναντι μόλις 80 περίπου στρεμμάτων που έχουν ασφαλιστεί.

Εξαγωγές

Με τις πιέσεις που ασκούνται στις τιμές και την μείωση της εγχώριας κατανάλωσης –η οποία είναι ιδιαίτερα έντονη το δεύτερο δεκαπενθήμερο κάθε μηνός, όπως εξηγεί ο κ. Χαλκιάς– οι εξαγωγές αποτελούν και τη μοναδική διέξοδο. Νούμερο 1 προορισμός της ελληνικής θερμοκηπιακής ντομάτας είναι η Βουλγαρία και ακολουθεί η Ρουμανία, η Σερβία, η Αλβανία και η Σαουδική Αραβία.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT-HELLAS, κατά την εμπορική περίοδο από 1/10/2015 έως 30/9/2016, οι εξαγωγές ντομάτας έφτασαν τους 41.881 τόνους (δηλαδή 4.213 τόνους από 1/10/2015 – 31/12/2015 + 37.668 τόνους το πρώτο 9μηνο του 2016). Εξ αυτών, περίπου οι 28.000 τόνοι ήταν θερμοκηπιακής καλλιέργειας. Φέτος (το πρώτο 9μηνο του 2016) εκτιμάται ότι έχουν εξαχθεί περίπου 25.000 τόνοι θερμοκηπιακής ντομάτας.

Οι μεγαλύτερες ποσότητες έχουν ως προορισμό τη Βουλγαρία (υπολογίζεται στους 35.286 τόνους την ίδια περίοδο), με την αξία των εξαγωγών όμως να είναι χαμηλή, αφού όπως μας εξηγεί ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου, Γιώργος Πολυχρονάκης, η τιμή κυμαίνεται στα 23 περίπου λεπτά/κιλό. «Αντίθετα, στις ΗΠΑ για παράδειγμα, όπου οι εξαγωγές είναι στους 200 τόνους, η αξία φτάνει τις 450.000 ευρώ, που μας δίνει έναν μέσο όρο περίπου 2 ευρώ/ κιλό. Ακόμη και προς τη Σερβία, που οι εξαγωγές φτάνουν τους 1.260 τόνους, η αξία είναι τέτοια, που κυμαίνεται γύρω στα 70 λεπτά/κιλό», εξηγώντας πως το προϊόν υποτιμάται όταν είναι ατυποποίητο. «Πρέπει να διαφυλάξουμε τη φήμη της ποιότητας των ελληνικών προϊόντων, και να ενταθούν οι έλεγχοι», σημειώνει.

Ντομάτα Θερμοκηπίου: Ευρωπαϊκή υπερδύναμη παρά τα προβλήματα
Χαρακτηριστικό της οικονοµικής στενότητας που υφίστανται οι Έλληνες παραγωγοί αποτελεί το γεγονός ότι όλο και λιγότεροι ασφαλίζουν πλέον την παραγωγή τους.

Η Ελλάδα παραμένει στην πρώτη πεντάδα των ευρωπαϊκών χωρών που παράγουν ντομάτα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η συνολική παραγωγή ντομάτας στα κράτη-μέλη της ΕΕ κυμάνθηκε το 2015 στους 17,6 εκατ. τόνους, με την Ιταλία και την Ισπανία να αποτελούν τις κύριες χώρες παραγωγής (καλύπτουν το 64% της παραγωγής των «28»).

Βέβαια, όπως μας εξηγεί ο κ. Αποστολόπουλος, στη ΒΔ Ευρώπη διατίθενται και μεγάλες ποσότητες από το Μαρόκο (σ.σ. εμπορική συμφωνία Μαρόκου-ΕΕ, 2012). Πράγματι, το Μαρόκο είναι η πρώτη μη ευρωπαϊκή χώρα που προμηθεύει με λαχανικά την ΕΕ, γεγονός που έχει προκαλέσει τους τελευταίους μήνες αντιδράσεις από τους Ισπανούς και Ιταλούς ντοματοπαραγωγούς.

Την ίδια ώρα, όπως μας εξηγούν άλλοι Έλληνες παραγωγοί, το κόστος για τη μεταφορά του ελληνικού προϊόντος σε αγορές της δυτικής Ευρώπης είναι υψηλό, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταγωνιστεί η ελληνική ντομάτα τις φθηνές τιμές ομοειδών προϊόντων. Από την πλευρά του, ο κ. Ντισπυράκης σημειώνει πως τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον από τη Δύση για τις ελληνικές πιπεριές, ενώ το αγγούρι προτιμάται σταθερά από τις πιο κρύες χώρες, πιάνοντας πολύ καλές τιμές.

Καθοριστικός ο ρόλος και η συμβολή των συνεταιρισμών

Μείωση του κόστους παραγωγής, καλύτερες τιμές στην θερμοκηπιακή ντομάτα, αλλά και την προώθησή της στις αγορές έχουν πετύχει με την δράση τους οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί «Νότος» και «Ανατολή» στην Ιεράπετρα. Ο ρόλος και η συμβολή τους καθοριστικοί, έτσι ώστε η καλλιέργεια της θερμοκηπιακής ντομάτας να συνεχιστεί αλλά και ο συνεταιρισμένος παραγωγός να αποκομίζει οφέλη. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην περίπτωση του ΑΣ «Νότος», έχουν καταφέρει να διακινούν το προϊόν χωρίς μεσάζοντες, ενώ στον ΑΣ «Ανατολή» να αξιοποιούν επιχειρησιακά προγράμματα προς όφελος του παραγωγού.

Πολλαπλά τα οφέλη του παραγωγού

Με 180 μέλη και 400 στρέμματα θερμοκηπιακής ντομάτας, από το 2000 λειτουργεί η ομάδα παραγωγών του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ανατολή» στην Ιεράπετρα, αξιοποιώντας επιχειρησιακά προγράμματα.

Όπως μας λέει ο πρόεδρος, Μιχάλης Αγγελάκης, «ο Συνεταιρισμός βοηθά τον παραγωγό, δίνει κατεύθυνση στην καλλιέργεια, ενημερώνει για την περίοδο φυτεύσεων, για το τι θέλει η αγορά, του παρέχει πιστοποιήσεις, ενώ τα χρήματά του είναι εξασφαλισμένα. Επίσης, με χαμηλότερο κόστος ο παραγωγός αγοράζει εφόδια από το γεωπονικό κατάστημα του Συνεταιρισμού και στο τέλος της σεζόν γίνεται μια επιστροφή της τάξης του 5%. Με τον τρόπο αυτό ο παραγωγός κερδίζει ως και 1.000 ευρώ/στρέμμα ανά σεζόν. Επίσης παρέχουμε και προγράμματα ώστε για παράδειγμα να καλύψει τα νάιλον της οροφής ή της απολύμανσης και να επιδοτηθεί γι’ αυτά κατά 60%».

Ο Συνεταιρισμός διακινεί περίπου 20.000 τόνους ντομάτας, ενώ η τιμή αυτή την στιγμή που απολαμβάνει ο παραγωγός είναι από 0,25 – 0,37 ευρώ. «Με αυτή την τιμή ο παραγωγός δεν βγάζει τα έξοδά του. Για να τα βγάλει και να μείνει ένα κέρδος πρέπει να πουλήσει στα 0,60 ευρώ», λέει ο Μιχάλης Αγγελάκης.

Η καλλιέργεια, τα τελευταία χρόνια, όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, «με τη δυσβάσταχτη φορολογία και το ασφαλιστικό, δημιουργεί προβλήματα και αν δεν αλλάξει κάτι τότε ο αγρότης θα πάψει να καλλιεργεί στην Ιεράπετρα. Ήδη υπάρχουν παραγωγοί που πουλάνε μεμονωμένα, κόβοντας μισά τιμολόγια προκειμένου να γλυτώσουν από την φορολογία. Επίσης, έξοδα όπως τα εργατικά, ειδικά αν ο εργάτης είναι ξένος χωρίς χαρτιά, δεν μπορεί να τα δικαιολογήσει».

Το κοστολόγιο, όπως τόνισε, με απολύμανση, αγορά φυτών, τοποθέτηση, βασικές λιπάνσεις φτάνει τα 2.000 ευρώ το στρέμμα. Αντίστοιχα, ο τζίρος ανά στρέμμα κυμαίνεται από 7.000-8.000 ευρώ ως 12.000 ευρώ, με τον μέσο όρο να φτάνει στα 9.000 – 10.0000 ευρώ/στρέμμα τη σεζόν. Για τον παραγωγό που κάνει δύο καλλιέργειες τον χρόνο, το κόστος ανεβαίνει, φτάνοντας στα 3.500 με 5.000 ευρώ.

Το κόστος εγκατάστασης για ένα μέσο θερμοκήπιο φτάνει περίπου τα 25.000 ευρώ/στρέμμα, ενώ η αγορά ενός στρέμματος γης αγγίζει τα 30.000 ευρώ.

Χωρίς μεσάζοντες και καλύτερες τιμές

Με οδηγό το τρίπτυχο καλλιέργεια – τυποποίηση – εμπορία, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός «Νότος» στην Ιεράπετρα, στα 10 χρόνια λειτουργίας του, έχει καταφέρει να εξασφαλίσει για τους παραγωγούς θερμοκηπιακής ντομάτας τσαμπί καλύτερες τιμές αλλά και να μειωθεί το κόστος παραγωγής. Αυτό έχει επιτευχθεί τόσο με την καθετοποίηση της παραγωγής όσο και με την διάθεση της ντομάτας χωρίς μεσάζοντες.

Ειδικότερα, τα 3 τελευταία χρόνια, το κόστος παραγωγής έχει μειωθεί κατά 10% με 15% στο κομμάτι της θρέψης, όπως μας λέει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, Αντώνης Πλεξουσάκης. Διαθέτοντας και την εμπορία, όπως εξηγεί, «δώσαμε προστιθέμενη αξία στο προϊόν και αυτό είναι το βασικό μας πλεονέκτημα. Έχουμε βγάλει από τη μέση τους μεσάζοντες και απευθυνόμαστε κατευθείαν στην αγορά. Η μέση τιμή για τη ντομάτα τσαμπί που απολαμβάνει ο παραγωγός του Συνεταιρισμού κυμαίνεται κοντά στο 1 ευρώ και είναι από τις καλύτερες που υπάρχουν στην αγορά. Η αντίστοιχη τιμή που απολαμβάνει ένας μεμονωμένος παραγωγός είναι περίπου στα 0,70 ευρώ».

Μέλη του Συνεταιρισμού είναι 30 παραγωγοί με περίπου 200 στρέμματα, ενώ στην ευρύτερη περιοχή της Ιεράπετρας είναι καταγεγραμμένοι περίπου 7.000 παραγωγοί με 16.000 στρέμματα. Οι ποσότητες που διακινεί ο Συνεταιρισμός είναι περίπου 3 εκατ. κιλά τον χρόνο.

«Η κερδοφορία σχετίζεται με την παραγωγή και την εμπορία. Υπάρχει χρονιά που ο παραγωγός ξοδεύει όσα εισέπραξε, ενώ αν πάθει ζημιά τα έσοδα είναι λιγότερα από τα έξοδα. Σε μια φυσιολογική χρονιά το κέρδος κυμαίνεται από 3.000 ευρώ, φτάνοντας ακόμα και τα 5.000 με 6.000 ευρώ το στρέμμα», τονίζει ο Αντώνης Πλεξουσάκης.

Το βασικό ατού, όπως χαρακτηριστικά λέει, είναι ότι παράγουν εκτός εποχής και περίοδο που δεν παράγουν αλλού. Και γι’ αυτό «πιάνει καλύτερες τιμές η ντομάτα. Επίσης, επειδή είναι μακράς διάρκειας καλλιέργεια, αγγίζοντας τους 9 μήνες, η συντήρηση του φυτού για όλο αυτό το διάστημα ανεβάζει το κόστος, αλλά ταυτόχρονα αυξάνεται και η παραγωγή. Το καλλιεργητικό κόστος αγγίζει τα 2.000 με 2.500 ευρώ το στρέμμα, μαζί με τα εργατικά, φυτοπροστασία, θρέψη», σημειώνει.

Σε ό,τι αφορά το κόστος εγκατάστασης ενός θερμοκηπίου ξύλινου, τύπου Ιεράπετρας, χωρίς σε αυτό να περιλαμβάνεται η γη, πλήρως εξοπλισμένο είναι στα 8.500 – 9.000 ευρώ το στρέμμα. Ένα πιο σύγχρονο θερμοκήπιο (μεταλλικό, ολλανδικού τύπου, με υδροπονική καλλιέργεια) κυμαίνεται στα 30.000 – 35.000 ευρώ.

«Έχουμε βγάλει στην αγορά ένα προϊόν επώνυμο. Δεν μένουμε μόνο εκεί. Προχωρήσαμε στη δημιουργία, μαζί με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό “Το Νησί”, την εταιρεία Grete, προωθώντας έτσι τα προϊόντα στο εξωτερικό. Αυτή την στιγμή εξάγουμε το 30% με 35% σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία και προσπαθούμε να το αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο», τονίζει.

Καλλιεργητικές πρακτικές για ασφαλή παραγωγή

Τι να προσέξετε στις εγκαταστάσεις, στις ποικιλίες και την λίπανση

Για την προετοιμασία της καλλιέργειας ντομάτας στο θερμοκήπιο, θα πρέπει να γίνουν οι παρακάτω ενέργειες ώστε η καλλιέργεια να εξελιχθεί κανονικά, χωρίς προβλήματα, με στόχο την αύξηση της παραγωγής και την βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος.

  1. Απομάκρυνση των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας μακριά από τον χώρο του θερμοκηπίου και καταστροφή με φυτοϋγειονομικό τρόπο. Εάν προγραμματίζεται νέα φύτευση σε θερμοκήπιο που παρέμεινε κενό για διάστημα μικρότερο από 20 μέρες από την προηγούμενη εγκατεστημένη καλλιέργεια κηπευτικών, θα πρέπει να προβλεφθεί εξάλειψη των εχθρών. Η διαδικασία θα συμπεριλαμβάνει καθαρισμό του χώρου από φυτικά υπολείμματα και ζιζάνια και καλό ψεκασμό των υποδομών με εγκεκριμένα εντομοκτόνα ευρέος φάσματος.
  2. Στεγανοποίηση του θερμοκηπίου ώστε να μην υπάρχουν στο υλικό κάλυψης ανοίγματα ή σκισίματα.
  3. Καταστροφή των ζιζανίων περιφερειακά της θερμοκηπιακής μονάδας και εντός του θερμοκηπίου. Διαχείριση των ζιζανίων, καθώς πολλά ζιζάνια είναι ξενιστές ωφελίμων εντόμων.
  4. Εγκατάσταση προθαλάμου στην είσοδο του θερμοκηπίου και τοποθέτηση εντομοστεγούς δικτύου στα ανοίγματά του, παρεμποδίζοντας τα έντομα να εισέλθουν. Οι πόρτες του προθαλάμου δεν θα πρέπει να είναι ανοικτές ταυτόχρονα. Μπορούν να τοποθετηθούν παγίδες για την παγίδευση των εγκλωβισμένων εχθρών εντός του προθαλάμου.
  5. Τοποθέτηση εντομοστεγών δικτύων στα ανοίγματα του θερμοκηπίου (οροφής και πλαϊνά παράθυρα). Τύποι δικτύων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν: 16×10 ή 20×10 (αριθμός νημάτων/cm).

Προσοχή: Τα δίκτυα παρεμποδίζουν τον αερισμό του θερμοκηπίου. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι η καλλιέργεια θα αερίζεται επαρκώς, ακόμα και με τροποποίηση της υφιστάμενης υποδομής. Διαφορετικά θα υπάρξουν προβλήματα από υψηλά επίπεδα υγρασίας, λόγω περιορισμένου αερισμού.

Ντομάτα Θερμοκηπίου: Ευρωπαϊκή υπερδύναμη παρά τα προβλήματα

  1. Σε περίπτωση που το έδαφος είναι ξηρό, γίνεται ελαφρό πότισμα για να έρθει στον ρώγο του. Ενσωματώνονται με τη φρέζα τα λιπάσματα για τη βασική λίπανση και χωνεμένη κοπριά σε ποσότητα 5-6 τόνων/στρ.
  2. Κάλυψη του εδάφους (τουλάχιστον κατά τη γραμμή φύτευσης) με μαύρο πλαστικό για την παρεμπόδιση της νύμφωσης των εχθρών που χρειάζονται για το έδαφος για την ολοκλήρωση του βιολογικού τους κύκλου (θρίπες, λυριόμυζες κ.ά).
  3. Χρησιμοποίηση υγιούς φυτωριακού υλικού συνοδευόμενο από το απαραίτητο φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
  4. Απολύμανση εδάφους και εργαλείων-μηχανημάτων και εφαρμογή εγκεκριμένων νηματωδοκτόνων πριν τη φύτευση.
  5. Χρησιμοποίηση ανεκτικών – ανθεκτικών ποικιλιών και υβριδίων.
  6. Χρησιμοποίηση εμβολιασμένων φυτών σε ανεκτικά – ανθεκτικά υποκείμενα.
  7. Επιλογή υβριδίων και ποικιλιών που είναι προσαρμοσμένες στις συνθήκες της περιοχής και είναι κατάλληλα για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο.

Η βασική λίπανση πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία εδάφους που να έχει τα κάτωθι χαρακτηριστικά, πριν από την μεταφύτευση:

  • Υψηλά επίπεδα οργανικής ουσίας
  • Ικανοποιητική ποσότητα φωσφόρου για ολόκληρη την καλλιεργητική περίοδο
  • Αρκετά αποθέματα καλίου, ώστε να ενθαρρύνεται η γρήγορη ανάπτυξη των καρπών και να προκαλείται ανάσχεση της ζωηρής βλάστησης των φυτών
  • Αρκετό άζωτο, αναγκαίο για την πρώτη ανάπτυξη των φυτών αλλά όχι τόσο πολύ που να προκαλεί ζωηρή βλάστηση στα φυτά
  • Οξύτητα εδάφους γύρω στο pH 5.8-6.5 (εκτός από ασβεστώδη εδάφη, όπου αυτό είναι αδύνατον)

Οι αναγκαίες ποσότητες σε θρεπτικά στοιχεία παρέχονται στην καλλιέργεια με τη βασική λίπανση. Οι ποσότητες των θρεπτικών στοιχείων που προστίθενται θα πρέπει να καθορίζονται με βάση:

  • Τα αποτελέσματα της εδαφολογικής ανάλυσης,
  • Τις ιδιαίτερες ανάγκες της ντομάτας σε θρεπτικά στοιχεία,
  • Τη διάρκεια της καλλιέργειας
  • Τα υβρίδια
  • Τον τρόπο και τη συχνότητα της επιφανειακής λίπανσης

Επιμέλεια-συντονισμός: Γεωργία Μπόχτη
Γράφουν: Ανθή Γεωργίου, Αντώνης Παρασκευόπουλος

-Διαφήμιση-
gaia-sense