Η αμπελοκαλλιέργεια αποτελεί μία από τις σημαντικότερες της χώρας μας. Παρόλα αυτά, οι έλληνες αμπελοκαλλιεργητές όχι μόνο δεν απολαμβάνουν ανάλογα εισοδήματα με αυτά των συναδέλφων τους στο εξωτερικό αλλά ολοένα και συχνότερα τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουν προβλήματα μειωμένης ανταγωνιστικότητας και διάθεσης των προίόντων τους τόσο στην εγχώρια όσο και στην διεθνή αγορά. Ως κύριος λόγος για αυτό φέρεται η αδυναμία μείωσης του κόστους παραγωγής, βελτίωσης της παραγωγικότητας και σταθερής διατήρησης του απαιτούμενου επιπέδου ποιότητας του προϊόντος. Αν οι Έλληνες καλλιεργητές μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν νέες καινοτόμες τεχνολογίες και πρακτικές ευφυούς γεωργίας στην αμπελοκαλλιέργεια θα μπορούσαν να έχουν σημαντική βελτίωση και στις τρεις αυτές αδυναμίες.
Τη δυνατότητα αυτή στο παραπάνω πρόβλημα έρχεται να δώσει η NEUROPUBLIC με τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ μέσω της μεγάλης ιδιωτικής επένδυσης που έχουν πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια και αναπτύσσουν την τεχνολογική υποδομή ευφυούς γεωργίας μεγάλης κλίμακας GAIA Sense, η οποία επεκτείνεται σταδιακά σε όλες τις αγροτικές περιοχές της χώρας και σε πολλές καλλιέργειας εθνικής σημασίας όπως είναι και η αμπελοκαλλιέργεια.
Η εν λόγω επένδυση, χωρίς να επιβαρύνει οικονομικά τον παραγωγό με το κόστος αγοράς ή ενοικίασης του απαραίτητου εξοπλισμού, κατορθώνει να παρέχει στους παραγωγούς επιστημονικά τεκμηριωμένη, αξιολογημένη και εξατομικευμένη συμβουλή όσον αφορά στις βασικότερες καλλιεργητικές εργασίες δηλαδή τη λίπανση, φυτοπροστασία και άρδευση.
Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται αφενός βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου προιόντος αφετέρου η σημαντική μείωση του κόστους παραγωγής ή και αύξηση της ποσότητας.
Στην αμπελοκαλλιέργεια το GAIA Sense εφαρμόσθηκε και σε αμπελώνες στο Κιάτο Κορινθίας καλύπτοντας περιοχή έκτασης 10.000 στρεμμάτων. Η διαδικασία εφαρμογής πραγματοποιήθηκε σε τρία σταδια.
Το πρώτο στάδιο περιελάμβανε την εγκατάσταση ενος σύγχρονου πλέγματος αισθητήρων προς συλλογή και καταγραφή τιμών μεγάλου αριθμού παραμέτρων σχετικά με την καλλιέργεια και την περιοχή όπως: εδαφικών και μικροκλιματικών παραμέτρων, περιεκτικότητας εδαφικής υγρασίας σε διαφορετικά βάθη, υδατικού δυναμικού εδάφους, απορρόφησης νερού από την καλλιέργεια, κινητικής θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος κ.α.
Το σύστημα αποτελείται από τηλεμετρικούς σταθμούς που φέρουν κατάλληλους αισθητήρες και επικοινωνούν με την διαδικτυακή υποδομή της NEUROPUBLIC για τη μετάδοση των συλλεγόμενων δεδομένων. Στη συνέχεια, τα δεδομένα με την συμβολή εξειδικευμένων επιστημόνων από διαφορετικά ερευνητικά ιδρύματα αναλύονται και μετατρέπονται σε μια εύχρηστη προς τους παραγωγούς συμβουλή για την βελτιστοποίηση της φυτοπροστασίας, της λίπανσης και της άρδευσης του αμπελιού. Το τρίτο στάδιο περιλαμβάνει την πειραματική αξιόλογηση και επαλήθευση της ωφελιμότητας και χρηστικότητας της συμβουλευτικής υπηρεσίας στην πράξη. Τα αποτελέσματα για κάθε μια απο τις παραχθείσες συμβουλευτικές υπηρεσίες στην αμπελοκαλλιέργεια έχουν ως ακολούθως,
Φυτοπροστασία: Σκοπός της συμβουλευτικής υπηρεσίας είναι η παροχή συμβουλών σχετικά με το βέλτιστο χρόνο εφαρμογής ψεκασμών, με σκοπό την αποφυγή περιττών ψεκασμών και την αύξηση της αποτελεσματικότητας αυτών που πραγματοποιούνται. Δημιουργήθηκαν και αξιολογήθηκαν συμβουλευτικές υπηρεσίες για τους κυριότερους εχθρούς (ευδεμίδα και ψευδόκοκκος) και ασθένειες (περονόσπορος, βοτρύτης και ωίδιο) του αμπελιού στην περιοχή. Η εφαρμογή της συμβουλής φυτοπροστασίας, απέδειξε ότι σημαντικός αριθμός ψεκασμών που πραγματοποιήθηκαν εμπειρικά ήταν είτε περιττός, είτε είχε μειωμένη αποτελεσματικότητα λόγω της μη κατάλληλης χρονικής στιγμής της εφαρμογής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τόσο την οικονομική επιβάρυνση των παραγωγών όσο και επιβάρυνση του προϊόντος αλλά και του περιβάλλοντος με αγροχημικά.
% ποσοστό εφαρμογών που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί
| Περιοχή 1 | Περιοχή 2 | Περιοχή 3 | Περιοχή 4 | Περιοχή 5 | Περιοχή 6 | |
| Ωΐδιο | 17% | 20% | 11% | 40% | 21% | 0% |
| Περονόσπορος | 40% | 67% | 50% | 33% | 63% | 47% |
| Βοτρύτης | 33% | 0% | 0% | 0% | 0% | 40% |
| Ευδεμίδα | 75% | 80% | 80% | – | 83% | 67% |
- %>33% σημειώνεται με κόκκινο
Λίπανση: H συγκεκριμένη υπηρεσία στοχεύει στον ακριβή προσδιορισμό και κάλυψη των αναγκών των πρέμνων σε θρεπτικά στοιχεία έτσι ώστε να επιτυγχάνεται βέλτιστη ανάπτυξη και καρποφορία των φυτών και κατά συνέπεια υψηλής ποιότητας και ποσότητας σταφυλές. Αξιοποιώντας δεδομένα εδαφολογικών αναλύσεων σε διαφορετικά βάθη, κινητικής θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος και αναλύσεων ιστών (φυλλοδιαγνωστική) εδόθησαν στους παραγωγούς συγκεκριμένες και σαφείς οδηγίες που αφορούσαν τον χρόνο εφαρμογής, το είδος (τύπο) του λιπάσματος και τον καταλληλότερο τρόπο εφαρμογής των λιπάνσεων. Τα αποτελέσματα έδειξαν οτι μόνο από την αλλαγή και βελτιστοποίηση του τρόπου εφαρμογής των λιπάνσεων επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση λιπασμάτων.
Άρδευση: Η εφαρμογής της συμβουλής άρδευσης (χρόνος και ποσότητα αρδευτικής δόσης) εξασφάλισε την διατήρηση αρίστων συνθηκών όσον αφορά τον εφοδιασμό των φυτών σε εδαφικό νερό. Αυτό θεωρείται ιδίατερα σημαντικό αν ληφθεί υπόψη η ιδιαιτερότητα της φετινής (2017) καλλιεργητικής περίοδου (υψηλή συχνότητα και διάρκεια περιόδων με ακραίες τιμές θερμοκρασιών). Τα πειραματικά δεδομένα έδειξαν οτι τα φυτά δεν εκτέθησαν σε συνθήκες υδατικής καταπόνησης με αποτέλεσμα την απουσία ζημιών από τον καύσωνα αλλά και την παραγωγή υψηλής ποσότητας και ποιότητας σταφυλών. Επιπλέον, επιτεύχθηκε μηδενική απώλεια αρδευτικού νερού νερού λόγω υπεράρδευσης. Παρά την σημαντική εμπειρία των παραγωγών εντούτοις διαπιστώθηκε ότι η μέχρι τώρα εφαρμοζόμενη εμπειρική πρακτική άρδευσης οδηγούσε σε σημαντικές απώλειες νερού λόγω υπεράρδευσης (19-27% κάθε αρδευτικής δόσης). Η συμβουλή άρδευσης σχεδόν εκμηδένισε αυτές τις απώλειες αυτές εξοικονομώντας σημαντικούς υδατικούς πόρους. Δεν θα πρέπει επίσης να παραβλεφθεί ότι η υιοθέτηση της συμβουλής άρδευσης από τους παραγωγούς μείωσε σημαντικά (περίπου 12%) τις απώλειες θρεπτικών στοιχείων (κυρίως Ν) μέσω έκπλυσης επιτυγχάνοντας έτσι μείωση του κόστους παραγωγής, καλύτερη θρέψη των φυτών και μείωση της μόλυνσης του περιβάλλοντος.
Τα παραπάνω αποτελέσματα αποδεικνύουν το πώς μπορούν να ωφεληθούν οι καλλιεργητές αμπελιού από τις νέες τεχνολογίες, βελτιώνοντας την παραγωγή τους και κατά συνέπεια το εισόδημά τους, χωρίς να χρειαστεί να επενδύσουν σε τεχνολογικό εξοπλισμό. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως χάρη στο σχεδιασμό της, η ίδια προσέγγιση μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγάλο αριθμό καλλιεργειών υψηλού ενδιαφέροντος για τον Ελληνικό πρωτογενή τομέα, και υπό διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες.
Γράφουν: Βασίλης Πρωτονοτάριος, διδάκτωρ Γεωπονίας, NEUROPUBLIC
