Υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνας: Μέτρα προφύλαξης και αντιμετώπισης για τις ζεστές ημέρες
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες υψηλές θερμοκρασίες και επαναλαμβανόμενα κύματα καύσωνα, ενώ έχουν καταρριφθεί ιστορικά ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών σχεδόν σε όλες τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Υψηλές, όμως, είναι οι θερμοκρασίες και στην Ελλάδα, που παραμένει μία από τις πλέον ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή περιοχές της Ευρώπης.
Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το θερμικό βιοκλίμα της Μεσογείου υπέστη σημαντική θέρμανση κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 ετών. Στην Ελλάδα, καταγράφεται στατιστικώς σημαντική αύξηση του αριθμού των «ζεστών ημέρων», με μέσο ρυθμό πέντε ημερών ανά δεκαετία και σημαντική μείωση του αριθμού των «κρύων νυχτών» (νύχτες που κάποιος αισθάνεται δροσιά/κρύο) με μέσο ρυθμό επτά νυχτών ανά δεκαετία.
Παθολογικές καταστάσεις
Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπεράσει ορισμένα όρια που είναι ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, όπως υγρασία, άπνοια κ.ά., δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε βαριά νόσηση έως και στον θάνατο.
Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία.
Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40,5οC ), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμοί, απώλεια συνείδησης ή κώμα.
Πρώτες βοήθειες
Όπως επισημαίνεται από το υπουργείο Υγείας, η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα, προκειμένου να μειωθεί η θερμοκρασία του σώματος, όπως:
✱ Μεταφορά του θερμόπληκτου άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό και κατά προτίμηση κλιματιζόμενο.
✱ Πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή.
✱ Εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό ή ντους ή ψεκασμό με κρύο νερό, παροχή μικρών γουλιών δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένου χυμού φρούτων, ένα μέρος χυμού σε τέσσερα μέρη νερού) αν μπορεί να καταπιεί κ.λπ.
Από τις υψηλές θερμοκρασίες κινδυνεύουν:
✱ ηλικιωμένοι
✱ μωρά και μικρά παιδιά
✱ εγκύους και θηλάζουσες γυναίκες
✱ άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
✱ άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον
✱ άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λπ.)
✱ άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή/και έμετο)
✱ άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένων της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.
Γενικές οδηγίες προφύλαξης1. Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται. 2. Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα. 3. Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού. 4. Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία. 5. Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ιδίως για τα βρέφη και τους ηλικιωμένους. 6. Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας. 7. Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δεν διαθέτουν κλιματισμό. 8. Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι και στον λαιμό. 9. Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών. 10. Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων), ιδιαίτερα από τα βρέφη και τους ηλικιωμένους και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού. 11. Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής. 12. Οι ηλικιωμένοι να μην εγκαταλείπονται μόνοι τους αλλά να εξασφαλίζεται άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα. |