Γνώση, συμβουλευτική και εκπαίδευση είναι, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Νέων Αγροτών (CEJA), τα χαρακτηριστικά που θα βοηθήσουν τους νέους αγρότες να εντάξουν στις αγροτικές τους εκμεταλλεύσεις τις σύγχρονες τεχνολογίες.
Όπως παρουσιάστηκε στο σεμινάριο της EIP-AGRI για τα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ και τον ρόλο του Συστήματος Γνώσης και Καινοτομίας στα κράτη-μέλη, η παροχή της γνώσης και της εκπαίδευσης στους νέους αγρότες μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη του αγροτικού τομέα, να ισχυροποιήσει τη θέση των αγροτών, να οδηγήσει στην ψηφιοποίηση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην έρευνα και στο χωράφι.
Σύμφωνα με την EIP-AGRI, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ρουμανία είναι οι τρεις χώρες ανάμεσα στα κράτη-μέλη με τα πιο αδύναμα και κατακερματισμένα Συστήματα Γνώσης και Καινοτομίας. Η Ελλάδα χρειάζεται να δώσει έμφαση στην κατάλληλη εκπαίδευση και συμβουλευτική για την προώθηση πιο φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών, αλλά και της τεχνολογίας.
Αντίστοιχα, η Πορτογαλία δεν έχει καταφέρει να συνδέσει την επιστημονική έρευνα με την πρωτογενή παραγωγή και οι σύμβουλοι του δημόσιου τομέα έχουν ιδιαίτερα περιορισμένο ρόλο.
Αντίθετα, η Ολλανδία διαθέτει το πιο δυνατό Σύστημα AKIS, ενώ της Ιρλανδίας εκτός από δυνατό είναι και το καλύτερα αφομοιωμένο στον αγροτικό τομέα. Τα δεδομένα αυτά δεν είναι τυχαία, καθώς η Ιρλανδία είναι η χώρα που έχει καταφέρει να εκσυγχρονίσει την παραγωγή της, εστιάζοντας στη μεταφορά της γνώσης και της καινοτομίας. Από την άλλη πλευρά, η Ολλανδία έχει ενσωματώσει πλήρως τις σύγχρονες τεχνολογίες στον αγροδιατροφικό της τομέα, με αποτέλεσμα να θεωρείται πρωτοπόρος στην Ευρώπη.
Προτάσεις για την πρόσβαση των νέων στη γνώση
Έτσι, λοιπόν, προσπαθώντας να ισχυροποιήσει τα Συστήματα Γνώσης και Καινοτομίας, η CEJA έδωσε πρακτικές συμβουλές για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ενισχυθεί η πρόσβαση των νέων αγροτών στην εκπαίδευση και στη γνώση:
1. Παροχή εξατομικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών.
2. Διευκόλυνση και προώθηση της συμμετοχής των νέων αγροτών σε δίκτυα ανταλλαγής γνώσης.
3. Καλύτερη ένταξη των νέων αγροτών στις κοινοπραξίες του Horizon Europe για να μετατρέψουν τις ανάγκες τους σε έρευνα.
4. Υποστήριξη της σύστασης οργανώσεων νέων αγροτών.
5. Πολλαπλασιασμός των επιλογών των αγροτών για επισκέψεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε άλλα κράτη-μέλη.
Τα στοιχεία ενός λειτουργικού Συστήματος Γνώσης και Καινοτομίας
Οι αγρότες είναι οι βασικοί συμμετέχοντες σε ένα Σύστημα Γνώσης και Καινοτομίας, καθώς είναι οι τελικοί χρήστες της καινοτομίας στο χωράφι. Εκτός από τους αγρότες, σε ένα ισχυρό Σύστημα συμμετέχουν γεωργικοί σύμβουλοι, ερευνητές, αγροτικές οργανώσεις, εκπαιδευτικά ιδρύματα, αρμόδια υπουργεία και μέσα ενημέρωσης. Σκοπός τους θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός εθνικού οικοσυστήματος καινοτομίας, που θα ενισχύσει τη ροή της γνώσης ανάμεσα στους συμμετέχοντες.
Καινοτόμα παραδείγματα
Παραδείγματα νέων στην Ελλάδα που ανέπτυξαν τις αγροτικές τους εκμεταλλεύσεις μέσω της γνώσης, εφαρμόζοντας την καινοτομία, παρουσιάζει η «ΥΧ». Ο Αχμέτ Χουσεΐν από την περιοχή της Γλυφάδας στη Ροδόπη, που χρησιμοποιεί τηλεμετρικούς σταθμούς και αυτόματα συστήματα καθοδήγησης των μηχανημάτων του, αναφέρει στην «ΥΧ» ότι «από μικρή ηλικία έβλεπα βίντεο από την Αμερική και την Ευρώπη και διάβαζα για τις νέες τεχνολογίες και τους αγρότες που χρησιμοποιούν τέτοιου είδους εκμεταλλεύσεις.
Άρχισε έτσι να μου μπαίνει η ιδέα ότι πρέπει και εμείς να κάνουμε κάτι για να βελτιώσουμε την καλλιέργεια βαμβακιού που διαθέτουμε. Οι κατάλληλες συμβουλές που μας δόθηκαν, από την εφαρμογή της ευφυούς γεωργίας, μας βοήθησαν να γνωρίζουμε τις ακριβείς ανάγκες της καλλιέργειάς μας».
Ακόμα ένα παράδειγμα είναι ο Κώστας Αδάμος από το Σωληνάρι Βοιωτίας, ο οποίος για να καλλιεργήσει βαμβάκι, καλαμπόκι, σιτάρι και τριφύλλι χρησιμοποιεί σύγχρονες τεχνολογίες, όπως το GPS στο τρακτέρ του.
Όπως αναφέρει στην «ΥΧ», «η πρώτη επιλογή για να εξελίξω την καλλιέργειά μου ήταν η απόκτηση γνώσης σχετικά με τον αγροτικό τομέα. Σπούδασα στο Πανεπιστήμιο Θράκης στο τμήμα Φυτικής Παραγωγής. Θεωρώ ότι ήταν η πιο σωστή επιλογή για να εκτιμήσω κάποια πράγματα στην καλλιέργειά μου, ενώ κατάφερα να μάθω για τις εξελίξεις στο αντικείμενο, αλλά και πιο σύγχρονες πρακτικές στο χωράφι. Από τότε που επέστρεψα στο χωριό μου, μετά τις σπουδές μου, πήραμε την απόφαση να μπούμε στην έξυπνη γεωργία».
