των Φωτεινής Μακρή*, Γιάννη Τσατσάκη
Νέο πλαίσιο για όλους τους εμπλεκόμενους στις συναλλαγές που αφορούν νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα δημιουργεί ο ν. 4587/2018, που ψηφίστηκε λίγο πριν από την εκπνοή της προηγούμενης χρονιάς.
Όπως έχει γράψει η «ΥΧ», με τον εν λόγω νόμο το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τροποποιεί συγκεκριμένες διατάξεις του ν. 4492/2017, ώστε να τον καταστήσει λειτουργικό, δεδομένου ότι, παρότι ψηφίστηκε το φθινόπωρο του 2017, στην πράξη δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Ο ευρύτερος στόχος είναι να προσαρμοστεί η ελληνική νομοθεσία στις διατάξεις της κοινοτικής οδηγίας 2011/7/ΕΕ, που προβλέπει ότι η πληρωμή των παραγωγών-προμηθευτών δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 60 ημερολογιακές ημέρες, εκτός και αν ρητά ορίζεται κάτι διαφορετικό στο κείμενο της σύμβασης και με την προϋπόθεση ότι η σύμβαση αυτή δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική για τους πρώτους. Nα σημειωθεί εδώ ότι το νέο ελληνικό πλαίσιο –φιλοδοξεί να– είναι πιο αυστηρό, καθώς μιλάει για εξόφληση του παραγωγού υποχρεωτικά εντός 60 ημερών από την έκδοση του τιμολογίου. «Κάθε συμφωνία μεταξύ των μερών, που είναι αντίθετη με τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, θεωρείται άκυρη», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η έκδοση του τιμολογίου πρέπει να γίνεται το αργότερο μέχρι τις 15 του επόμενου από την παράδοση ή την αποστολή των προϊόντων μήνα.
Η ισχύς του νόμου ξεκινά από 1/1/2018. Επομένως, από την ημερομηνία αυτή και μετά, ο έμπορος που προμηθεύεται νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα από παραγωγό αγρότη, ο οποίος έχει εκδώσει τιμολόγιο (ή έχει γίνει αυτοτιμολόγηση), οφείλει να εξοφλεί το τιμολόγιο, ανεξάρτητα από την αξία του, μέσα σε 60 ημέρες από την έκδοσή του.
Ο ορισμός του παραγωγού
Σύμφωνα με τον 4492/2017, στην έννοια του αγρότη/παραγωγού συμπεριλαμβάνονται:
- Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παράγει νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα και είναι εγγεγραμμένο στο ΜΑΑΕ (Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων).
- Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών, καθώς και οι αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών.
- Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων. Σημειωτέον εδώ ότι οι επιχειρήσεις αυτές θεωρούνται, εκτός από παραγωγοί, και έμποροι, όταν αγοράζουν/προμηθεύονται εγχώρια προϊόντα από παραγωγούς. Επομένως, ως έμποροι οφείλουν να εξοφλούν τους αγρότες εντός 60 ημερών από την έκδοση του τιμολογίου, ενώ ως παραγωγοί προϊόντων που συγκαταλέγονται στα νωπά και ευαλλοίωτα δικαιούνται να εξοφληθούν από τους επόμενους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. λιανεμπόριο) επίσης εντός 60 ημερών
Υπογραμμίζεται ότι οι αγρότες πρέπει να έχουν εγγραφεί στο Μητρώο εντός μηνός από την έναρξη δραστηριότητας ή την ένταξή τους σε καθεστώς ΦΠΑ.
Ο ορισμός του εμπόρουΩς έμπορος νοείται:
Στους εμπόρους συγκαταλέγεται π.χ. κι ένα μίνι μάρκετ, το οποίο πωλεί ντομάτες ή αβγά που έχει αγοράσει από ντόπιο παραγωγό, μια βιοτεχνία που επεξεργάζεται γάλα, τα μικρά και μεγάλα μανάβικα, οι έμποροι των λαϊκών αγορών και γενικά όσοι διενεργούν χονδρικές και λιανικές πωλήσεις εγχώριων αγροτικών προϊόντων. |
Πρόστιμο 5% για τους παραγωγούς που δεν αναρτούν τιμολόγιο
Αν ο παραγωγός δεν αναρτήσει τα ηλεκτρονικά στοιχεία που αναφέρονται στη νομοθεσία, τότε επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με 5% της αξίας του τιμολογίου. Για τον έμπορο, το πρόστιμο ανέρχεται σε 15% για την πρώτη φορά παράβασης και σε 30% και 50% για τη δεύτερη και την τρίτη φορά αντίστοιχα (4587/2018).
Έστω κι αν δεν έχει ακόμα εκδοθεί η υπουργική απόφαση που εκκρεμεί και με δεδομένο ότι η ισχύς του νόμου ξεκινά από 1/1/2018, εκτιμούμε ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να τηρούν εφεξής –αν δεν το κάνουν ήδη– την προθεσμία των 60 ημερών, είτε αφορά επιταγή, συναλλαγματική, μετρητά είτε κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό. Εξυπακούεται, επίσης, ότι τόσο οι αγρότες όσο και οι έμποροι οφείλουν να εγγραφούν ή να ανανεώνουν ανά έτος την εγγραφή τους στα αντίστοιχα Μητρώα.
Από τα κηπευτικά μέχρι το γιαούρτι πιάνει το νέο πλαίσιο
Σύμφωνα με τον Ν. 4492/2017 (παράρτημα Ι του Κεφαλαίου Α), η λίστα με τα νωπά και ευαλλοίωτα προϊόντα περιλαμβάνει μια μεγάλη γκάμα προϊόντων, από τα οπωροκηπευτικά (αγγούρια, ντομάτες, πατάτες μήλα, ροδάκινα, σταφύλια κ.ά.) μέχρι τα κρέατα, τα αλλαντικά, τα τυριά, το γιαούρτι και το γάλα, νωπό και παστεριωμένο.
Ειδικότερα, όσον αφορά τα γάλατα, σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, ως νωπό νοείται το γάλα που εκκρίνεται από τους μαστικούς αδένες μίας ή περισσότερων αγελάδων, αιγών ή βουβαλίδων, το οποίο δεν έχει θερμανθεί πέραν των 40Ο C ούτε έχει υποβληθεί σε επεξεργασία με ισοδύναμο αποτέλεσμα. Επίσης, τα διατηρημένα γάλατα, μερικώς ή ολικώς αφυδατωμένα, το αφρόγαλα, οι γαλακτικές λιπαρές ύλες, το κεφίρ, το ρυζόγαλο, το ξινόγαλο, οι κρέμες κ.ά.
