Σχεδόν όλα τα χριστουγεννιάτικα έθιμα σε κάθε περιοχή της χώρας μας σχετίζονται με την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Οι εορταστικές προετοιμασίες, οι χοροί, τα τραγούδια, τα μηνύματα και οι ευχές από τα κάλαντα στις αγροτικές κοινωνίες περιστρέφονταν γύρω από αυτήν, αφού αποτελούσε παράγοντα ευμάρειας κάθε σπιτιού.
Στον κάμπο της Ημαθίας, αλλά και σε άλλες περιοχές της Μακεδονίας αναβιώνουν από τους πολιτιστικούς συλλόγους τα έθιμα Ρογκάτσια και Γουρουνοχαρά. Τα Ρογκάτσια είναι ομάδα φουστανελοφόρων και σπαθοφόρων, οι οποίοι γυρνούν στα σπίτια της περιοχής με τη συνοδεία ζουρνάδων και νταουλιού, χορεύοντας συγκεκριμένους χορούς και εύχονται καλή σοδειά, όπως σημειώνει ο Αχιλλέας Τσιάρας, μέλος του Λαογραφικού Συλλόγου Ντόπιων Μακροχωρίου.
Για την ετυμολογία της λέξης υπάρχουν αρκετές εκδοχές. Μία από αυτές σχετίζεται με τους στρατηγούς του θέματος της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, οι οποίοι δεν εισέπρατταν μισθό, αλλά οι σπαθοφόροι στρατιώτες τους εισέρχονταν στα χωριά του κάμπου και ζητούσαν την ετήσια «ρόγα» τους από τους καλλιεργητές. «Όλα τα χωριά ανήκαν σε τσιφλίκια πλούσιων οικογενειών από την Κωνσταντινούπολη και οι κάτοικοι που ήταν κολίγοι έδιναν ως πληρωμή μέρος της σοδειάς τους. Ακόμη και σήμερα, ηλικιωμένοι κάτοικοι δεν δίνουν χρήματα στα Ρογκάτσια, αλλά τενεκέδες με σιτάρι ή καλαμπόκι», τονίζει ο κ. Τσιάρας.
Στον κάμπο της Ημαθίας, παλαιότερα, επίσης, υπήρχαν πολλοί χοιροτρόφοι. Το έθιμο της Γουρουνοχαράς σχετίζεται με τη σφαγή του γουρουνιού, τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, τα προϊόντα του οποίου είχαν πολλές χρήσεις, πέραν της διατροφής. «Η σφαγή του χοίρου έφερνε χαρά στην οικογένεια, αφού όλα τα προϊόντα του χρησιμοποιούνταν. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούσαν λίπος αντί ελαιόλαδο, με το δέρμα έφτιαχναν τσαρούχια, με τα έντερα έφτιαχναν λουκάνικα, αλλά και μπάλες παιχνιδιού για τα παιδιά», καταλήγει ο κ. Τσιάρας.
