Ο Λεωνίδας Νασιάκος, για πολλά χρόνια ανεξάρτητος οινοπαραγωγός στη Μαντινεία, έχει πλέον αφοσιωθεί στην παραγωγή και στην οινοποίηση στη Σεμέλη. Μετά από δεκαετίες συνεργασίας με τους αμπελουργούς στη Νεμέα και τη Μαντινεία, εξηγεί ότι η δημιουργία υποζωνών στη Νεμέα θα φέρει μεγάλες αντιδράσεις και μιλά για «ενδιάμεση λύση» δημιουργίας τριών επιπέδων Νεμέας με συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Ξέροντας ότι θα προκαλέσει, προτείνει αμπελώνες στα πεδινά της Νεμέας να αναμπελωθούν με λευκές ποικιλίες, «γιατί αυτά τα αμπέλια έχουν δώσει το 110% του δυναμικού τους» και χαρακτηρίζει την επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης ΕΦΚ ως «παταγώδη αποτυχία» για το κρασί, αλλά και για τα κρατικά έσοδα. Τελευταίο του επίτευγμα αποτελεί το Thea Μαντινεία, που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο, σε περιορισμένο αριθμό φιαλών, ένα Μοσχοφίλερο που μπορεί να παλαιώσει.
Είχα την εντύπωση ότι το Μοσχοφίλερο είναι ένα κρασί που καταναλώνεται φρέσκο…
Αυτή είναι η αλήθεια για την πλειονότητα των Μοσχοφίλερων. Όμως, με αυτή την ποικιλία ασχολούμαστε ήδη πολλά χρόνια και ψάχνουμε να βρούμε και τι άλλες δυνατότητες έχει, να τη φτάσουμε «στο όριό της». Αυτό το Μοσχοφίλερο, λοιπόν, που είναι από ένα συγκεκριμένο παλαιό αμπελοτόπι, έχει γίνει πλούσιο και στρογγυλό και έχει βγάλει και έναν έντονο χαρακτήρα εσπεριδοειδών. Έχει γευστικό όγκο και αυτό του δίνει τη δυνατότητα να παλαιώσει για αρκετά περισσότερα χρόνια πέραν των δύο που είναι το σύνηθες για το Μοσχοφίλερο. Έχω την πεποίθηση ότι το συγκεκριμένο κρασί και μετά από μια πενταετία θα πίνεται και θα είναι εκπληκτικό. Αυτός είναι ο στόχος μας, να δείξουμε ότι αυτή η ποικιλία μπορεί να δώσει και κρασιά με βάθος.
Εκτός από την πρώτη ύλη που παίρνετε από τους ιδιόκτητους αμπελώνες, συνεργάζεστε και με αμπελουργούς. Πώς είναι η συνεργασία;
Το 20% των οινοστάφυλων είναι από τα δικά μας αμπέλια και τα υπόλοιπα προέρχονται από τους αμπελουργούς με τους οποίους συνεργαζόμαστε. Δεν μπορώ να σας περιγράψω μια συνολική εικόνα, η συνεργασία χτίζεται ανάλογα με τη συμπεριφορά και των δύο πλευρών. Από την πλευρά μας, φροντίζουμε ο αμπελουργός να είναι ικανοποιημένος, αλλά να έχει και την έγνοια ότι, αν δεν κάνει καλά τη δουλειά του, η Σεμέλη δεν θα πάρει το σταφύλι του. Υπάρχουν απαιτήσεις και προδιαγραφές που πρέπει να τηρούνται.
Πώς εξασφαλίζετε ότι τηρούνται οι προδιαγραφές; Πώς διαλέγετε με ποιον αμπελουργό θα συνεργαστείτε;
Ξεκινάμε από την περιοχή που μας αρέσει και μετά αξιολογούμε αμπελώνες και αμπελοτόπια, παίρνοντας δείγματα. Βέβαια, πάντα υπάρχει η πιθανότητα να κάνεις και λάθος επιλογές. Eίτε στο αμπελοτόπι είτε στον συνεργάτη. Όμως, μια τέτοια σχέση χτίζεται με τα χρόνια. Ακόμα και σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, έχουμε έναν πυρήνα αμπελουργών που μας δίνει το 70% της παραγωγής που αγοράζουμε, αλλά το υπόλοιπο 30% το παίρνουμε από άλλους, καθώς είναι κάποιοι που δεν είναι τόσο σταθεροί.
Για πολλά χρόνια οι αμπελουργοί της Νεμέας, αλλά και της Μαντινείας είχαν εστιάσει στην ποσότητα σε σχέση με την ποιότητα. Πόσο δύσκολο είναι να αλλάξει αυτό;
Για να δούμε τα πράγματα και από την ψυχρή πλευρά τους, όλα ξεκινούν και από το οικονομικό. Όταν ο αμπελουργός είναι ικανοποιημένος οικονομικά, τόσο από πλευράς τιμής όσο και από τον τρόπο πληρωμής, εκεί ο ίδιος επιδιώκει να μη φύγει από τη Σεμέλη. Μεταξύ τους οι παραγωγοί μιλούν, βλέπουν, συγκρίνουν. Έτσι, έχουμε πιστούς αμπελουργούς που δεν φεύγουν από εμάς, αλλά ούτε και εμείς θέλουμε να φύγουν.
Στη Νεμέα, οι αμπελώνες χρειάζονται αναμπέλωση;
Nαι, σε έναν βαθμό, ιδιαίτερα τα αμπέλια που βρίσκονται στον κάμπο. Εκεί ήταν ο κυρίως αμπελώνας της Νεμέας και αυτά τα αμπέλια έχουν δώσει το 110% των δυνατοτήτων τους λόγω υπερπαραγωγής. Τα περισσότερα από αυτά πρέπει να ανανεωθούν. Θα πρότεινα, μάλιστα, και κάτι πιο τολμηρό και ξέρω ότι μπορεί να δεχθώ βέλη: Κάποιες περιοχές της Νεμέας πρέπει να τις επαναπροσδιορίσουμε και να τις δούμε και ως άλλες ποικιλίες. Υπάρχουν περιοχές που όσο και να μειώσουμε τη στρεμματική απόδοση, γιατί αυτός είναι ένας παράγοντας ποιότητας, βλέπουμε ότι δεν μπορούν να δώσουν κρασιά υψηλών προδιαγραφών. Ένα μέρος του κάμπου της Νεμέας θα μπορούσε να φυτευτεί με μια λευκή ποικιλία. Όχι, φυσικά, Μοσχοφίλερο, αλλά θα μπορούσε να μπει Μαλαγουζιά ή Shauvignon Blanc, μια αρωματική ποικιλία σε κάθε περίπτωση.
Πάντως, έχει ανοίξει η συζήτηση για τη δημιουργία υποζωνών στη Νεμέα…
Βέβαια, το θέμα των υποζωνών είναι ένα άλλο θέμα. Όμως, πιστεύω ότι αν χωριστούν υποζώνες, θα δημιουργηθούν πολλά προβλήματα, γιατί κάποιοι θα θεωρήσουν ότι αποκλείονται. Οι Έλληνες αμπελουργοί και οινοποιοί απέχουν για να φτάσουν σε αυτόν τον βαθμό συνεννόησης. Όμως, υπάρχει θέμα.
Ο καταναλωτής βλέπει ένα κρασί που έχει την ετικέτα Νεμέα και κάνει 3 ευρώ και ένα άλλο πάλι Νεμέα με 7 ευρώ και μία Νεμέα που έχει 20 ευρώ. Δεν μπορεί να καταλάβει ποια είναι η διαφορά και το πιο πιθανό είναι βέβαια να αγοράσει το πιο φθηνό. Πρέπει, λοιπόν, στη Νεμέα να υπάρξουν κάποιες διαβαθμίσεις, η Νεμέα η απλή, η αναβαθμισμένη και η premium. Μπορούμε να βρούμε, λοιπόν, τα αμπελοτόπια και να κάνουμε δομικαστικές οινοποιήσεις.
Εννοείτε ο κάθε οινοποιός χωριστά ή σε συνεργασία κάποιοι οινοποιοί;
Όχι, μέσα από μια διεπαγγελματική που θα συσταθεί στη Νεμέα. Να πάμε σε αμπελοτόπια και να δούμε ποια μπορούν να δώσουν συγκεκριμένο χαρακτήρα που θα προσφέρει την αναβαθμισμένη Νεμέα ή την premium. Kαι αυτό να πιστοποιηθεί και να το γράφει και η ετικέτα του κάθε κρασιού. Αυτή την εξέλιξη νομίζω ότι μπορεί να τη δεχθούν όλοι οι οινοποιοί και οι αμπελουργοί της Νεμέας.
Και δεν θα παίζει κάποιον ρόλο η επεξεργασία ή η παλαίωση, για παράδειγμα;
Βέβαια, όλα αυτά θα καθορίζονται στα αναγκαία χαρακτηριστικά. Αρχικά, αξιολογούμε το αμπελοτόπι, αν μπορεί να δώσει κρασιά αναβαθμισμένα ή premium. Μετά, βάζουμε κάποιες προδιαγραφές – δικλείδες που διαφοροποιούν αυτά τα κρασιά από την απλή Νεμέα. Για παράδειγμα: Πρώτον, αν η ζώνη ΠΟΠ Νεμέα έχει στρεμματική απόδοση 1.200 κιλά το στρέμμα, σε αυτό το αμπελοτόπι καθορίζουμε ότι η απόδοση θα είναι 800 κιλά. Δεύτερον, αν σε μια απλή Νεμέα ο αλκοολικός βαθμός πρέπει να είναι 12, καθορίζουμε ότι σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να είναι 13,5. Επίσης, κάποια οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, δηλαδή να δοκιμάζεται ο οίνος από την Επιτροπή που θα συστήσουμε για να πάρει το χαρακτηρισμό premium. Και, φυσικά, ένα τέτοιο κρασί πρέπει να είναι παλαιωμένο. Πάντως η απλή Νεμέα θα παραμείνει το 70% της παραγωγής.
Πιστεύετε ότι τα ελληνικά κρασιά είναι ακριβά;
Το ελληνικό κρασί στην πλειονότητά του σήμερα δεν είναι υπερτιμολογημένο. Αν μου θέτατε την ίδια ερώτηση πριν από οκτώ χρόνια, η απάντησή μου θα ήταν διαφορετική. Όμως, οι περισσότεροι οινοποιοί, που είχαν υπερτιμημένα προϊόντα, προσαρμόστηκαν στις συνθήκες τις εποχής. Τώρα, αν το ελληνικό κρασί βγαίνει ακριβό για τον καταναλωτή και ειδικά στο εξωτερικό, θα πω ότι μπορεί, αλλά γι’ αυτό δεν φταίει ο Έλληνας οινοποιός. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες, όπως ο κατακερματισμός της γης, η καλλιέργεια που σε πολλές περιπτώσεις, γίνεται με τα χέρια, αλλά και το μπουκάλι το οποίο εμείς εισάγουμε, ενώ ο Ιταλός και ο Γάλλος το παράγουν.
Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης απέδωσε, τελικά;
Πλήρης αποτυχία. Κατ’ αρχήν, δημιούργησε αρνητική εντύπωση για το κρασί. Οι καταναλωτές άκουσαν ότι φορολογήθηκε το κρασί και θεωρούν ότι έγινε ακριβό. Όμως, τελικά δεν είναι τόσο μεγάλη η διαφορά στην τελική τιμή. Ένα κρασί που έβγαινε στα πέντε ευρώ στο ράφι, τώρα φτάνει τα 5,20 ευρώ. Δεν είναι τόσο μεγάλη η διαφορά. Από την άλλη, γιγαντώθηκε το παραεμπόριο. Υπάρχουν οινοποιεία στην κατηγορία του ασκού, που δουλεύουν νόμιμα και έχουν χάσει το 20%-30% του τζίρου τους. Γιατί οι παράνομοι έχουν κερδίσει πολλά σημεία πώλησης πουλώντας φθηνότερα χωρίς παρασταστικά.
Η φετινή σοδειά πώς ήταν;
Για τη Νεμέα, είναι μια εξαιρετική χρονιά. Για τη Μαντινεία, είχαμε κάποιες βροχοπτώσεις, οπότε χρειάστηκε μεγάλη προσοχή στην επιλογή των σταφυλιών. Φέτος, συνολικά, παραλάβαμε 20% λιγότερα σταφύλια.
Επιμέλεια-Συντονισμός έκδοσης: Τάνια Γεωργιοπούλου
