Φράκαραν από τη ζήτηση τα online σούπερ μάρκετ

Δυσκολεύονται να διαχειριστούν τον οκταπλασιασμό της πελατείας μέσα σε λίγες εβδομάδες

Στροφή στις ηλεκτρονικές αγορές, μέσω των οποίων επιχειρούν πλέον να καλύψουν και βασικές τους ανάγκες σε τρόφιμα και λοιπά είδη παντοπωλείου, έχουν πραγματοποιήσει τις τελευταίες εβδομάδες οι Έλληνες καταναλωτές.

Σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Ερευνών Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) και του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις τελευταίες δύο εβδομάδες το 8% του πληθυσμού έχει πραγματοποιήσει παραγγελία σε ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ, όταν το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι το ποσοστό αυτό ήταν κάτω του 1%.

Φαίνεται, ωστόσο, ότι η ψηφιακή στροφή έπιασε εξαπίνης τις αλυσίδες. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην κλαδική ανάλυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, «η αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρονικές αγορές ειδών σούπερ μάρκετ ήταν τόσο ραγδαία που οι αλυσίδες αδυνατούν να την εξυπηρετήσουν σε εύλογο χρονικό διάστημα, με την υφιστάμενη υποδομή». Αυτό εξηγεί και το σχετικά χαμηλό ποσοστό των καταναλωτών (35%) που δηλώνουν στην έρευνα των ΙΕΛΚΑ-ELTRUN ικανοποιημένοι από τις συνολικές υπηρεσίες των online σούπερ μάρκετ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις ένας στους πέντε αξιολογεί θετικά τον χρόνο παράδοσης (σ.σ. σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει πλέον τον… έναν μήνα) και ένας στους τρεις τη διαθεσιμότητα των προϊόντων.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, υψηλότερο βαθμό «παίρνουν» άλλοι παράγοντες, όπως οι τρόποι πληρωμής (68%), το προσεγμένο προσωπικό παράδοσης (49%), το σωστό πακετάρισμα των προϊόντων (47%), η ποικιλία προϊόντων (45%), καθώς και η καθαριότητα και η σωστή φύλαξη των φρέσκων προϊόντων (44%).

Κρατάνε τα καταστήματα της γειτονιάς

Πέρα από την ψηφιακή στροφή, η έρευνα των ΙΕΛΚΑ- ELTRUN καταγράφει και κατακόρυφη αύξηση στις αγορές τροφίμων από απόσταση από μικρότερα καταστήματα, καθώς το 10% των πολιτών δηλώνει ότι έχει παραγγείλει τηλεφωνικά από συνοικιακό κρεοπωλείο/οπωροπωλείο και το 5% αντίστοιχα από κοντινό/συνοικιακό κατάστημα σούπερ-μάρκετ.

Αν και τα ποσοστά των online παραγγελιών στα σούπερ μάρκετ αναμένεται να υποχωρήσουν τους μήνες που θα ακολουθήσουν την (καλώς εχόντων των πραγμάτων) αντιμετώπιση του Covid-19, στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι κάποιες τάσεις και συμπεριφορές των καταναλωτών θα παγιωθούν, γεγονός που θα αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του καναλιού των ηλεκτρονικών αγορών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα το σύνολο των μεγάλων αλυσίδων δεν διαθέτει ηλεκτρονικό κατάστημα, ενώ όσες έχουν το ανέπτυξαν την τελευταία μόλις τριετία (σ.σ. ενδεικτικά πριν από λίγες εβδομάδες ο Σκλαβενίτης, ισχυρότερος «παίκτης» του κλάδου ξεκίνησε μια πιλοτική συνεργασία με την πλατφόρμα e-food.gr, αφού στα τέλη Ιανουαρίου είχε εξαγοράσει την caremarket.gr).

Πάνω 37% o τζίρος το 2019

Το ηλεκτρονικό κανάλι πώλησης χαρακτηρίζεται ακόμα από πολύ μικρή συνεισφορά στις συνολικές πωλήσεις των σούπερ μάρκετ (σ.σ. αντιπροσωπεύει κάτω από το 1% του τζίρου του κλάδου), παρουσιάζει όμως ιδιαίτερα υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Convert Group που εξασφάλισε η «ΥΧ», το 2019 οι πωλήσεις των online σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν κατά 37% και διαμορφώθηκαν σε 46,7 εκατ. ευρώ (συμπ. ΦΠΑ) έναντι 34,1 εκατ. ευρώ το 2018.

Το 68% του συνόλου των online πωλήσεων προήλθε από κατηγορίες τροφίμων με κυρίαρχες τα φρέσκα τρόφιμα (28%) και τα συσκευασμένα τρόφιμα (20%), ενώ ακολούθησαν τα προϊόντα καθαρισμού (13%), τα αναψυκτικά και υγρά (11%), τα παιδικά και βρεφικά προϊόντα (9%), τα προϊόντα υγείας και ομορφιάς (4%), τα κατεψυγμένα προϊόντα (4%) και τα προϊόντα αρτοποιίας (3%).

Κερδίζουν έδαφος τα βιολογικά στο ηλεκτρονικό καλάθι

Μια κατηγορία που, επίσης, ξεχώρισε στις online αγορές το 2019 ήταν τα βιολογικά προϊόντα, με το 25% των καλαθιών να περιέχει τουλάχιστον ένα βιολογικό προϊόν. Μάλιστα, το μέσο καλάθι το 2019 περιείχε 39 προϊόντα αξίας 87,8 ευρώ, ενώ τα καλάθια με βιολογικά προϊόντα είχαν κατά μέσο όρο 52 προϊόντα και η μέση αξία τους διαμορφώθηκε στα 112,59 ευρώ. Όπως σχολιάζει η Convert Group, η ολοένα αυξανόμενη εμφάνιση βιολογικών προϊόντων στα καλάθια των καταναλωτών αποδεικνύει και τη γενικότερη στροφή του καταναλωτή σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, αφού στα συγκεκριμένα καλάθια αυξημένα ήταν και τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στις κατηγορίες healthy (προϊόντα vegan, χωρίς γλουτένη κ.ά.). Σε γενικές γραμμές, ο online καταναλωτής φαίνεται πως εμπιστεύεται και επιλέγει πια συνειδητά τα online super markets για να προμηθεύεται τα τρόφιμα που παλαιότερα θα ψώνιζε από φυσικά καταστήματα, όπως τυρί, γάλα, αβγά και φρέσκα φρούτα. Επιπλέον, οι ταχύτεροι χρόνοι παράδοσης (στην προ-Covid εποχή τουλάχιστον) και οι επενδύσεις των λιανεμπόρων σε βέλτιστα συστήματα logistics έχουν αναμφίβολα βοηθήσει σε αυτή την αλλαγή.