«Nαι» υπό όρους στη συνεννόηση μεταξύ Ομάδων Παραγωγών για τις ποσότητες, αλλά κυρίως τις τιμές διάθεσης των προϊόντων τους στην αγορά, λέει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, απαλλάσσοντας τέτοιες πρακτικές από τη «στάμπα» του καρτέλ και τις πιθανές κυρώσεις που αυτή επισύρει.
Η απόφαση που εκδόθηκε την Τρίτη 14 Νοεμβρίου –και η οποία ήδη χαρακτηρίζεται «σταθμός» από πολλούς συνεταιριστικούς παράγοντες– μπορεί να αποδειχθεί σημαντικό εργαλείο στα χέρια των συλλογικών σχημάτων παραγωγών, σε μια στιγμή που η συζήτηση στην ΕΕ για την ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην εφοδιαστική αλυσίδα έχει ανάψει για τα καλά.
Εξαιρετικά σημαντικό είναι το σκεπτικό που τη συνοδεύει, σύμφωνα με το οποίο οι βασικοί στόχοι της ΚΑΠ, δηλαδή η σταθεροποίηση των τιμών παραγωγού, η μείωση του κόστους και ο προγραμματισμός της παραγωγής σε σχέση με τη ζήτηση υπερισχύουν του κοινοτικού δικαίου περί ανταγωνισμού. Υπό αυτή την έννοια, υπογραμμίζει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, πρακτικές οι οποίες σε διαφορετική περίπτωση θα θεωρούνταν ότι παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό, μπορούν να γίνονται αποδεκτές.
Το ιστορικό
Η υπόθεση έφτασε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μετά από πρωτοβουλία γαλλικών ομάδων και οργανώσεων παραγωγών, στις οποίες η Αρχή Ανταγωνισμού της χώρας τους είχε επιβάλει το 2012 πρόστιμο 4 εκατ. ευρώ για πρακτικές που αφορούσαν την παραγωγή και διάθεση στην αγορά ραδικιών αντίβ (σ.σ. ένα ιδιαίτερο λαχανικό που πωλείται ακριβά στη λιανική αλλά έχει και υψηλό κόστος παραγωγής). Οι ομάδες αντέδρασαν προσφεύγοντας στη γαλλική δικαιοσύνη, με το επιχείρημα ότι οι συντονισμένες ενέργειές τους (καθορισμός μίνιμουμ τιμής πώλησης στο εμπόριο, συμφωνία για συγκεκριμένων ποσοτήτων και ανταλλαγή στρατηγικών πληροφοριών) εμπίπτουν στις αρμοδιότητες και στον ρόλο που, βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας, έχουν αναλάβει, δηλαδή να προστατεύουν τις τιμές παραγωγού και να προσαρμόζουν την παραγωγή στη ζήτηση.
Οι Γάλλοι δικαστές ζήτησαν τη συνδρομή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το οποίο, συνεκτιμώντας όλα τα δεδομένα, αποφάνθηκε ότι, ιδίως στον κλάδο των οπωροκηπευτικών, η συνεννόηση μεταξύ Ομάδων Παραγωγών ή Οργανώσεων Ομάδων Παραγωγών για τον καθορισμό ελάχιστων τιμών ή ποσοτήτων διάθεσης των προϊόντων τους στην αγορά μπορεί να εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής της κοινοτικής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην απόφαση, «πρακτικές οι οποίες αφορούν συνεννόηση σχετικά με τις τιμές ή τις διατιθέμενες στην αγορά ποσότητες ή την ανταλλαγή στρατηγικών πληροφοριών, όπως οι επίμαχες στην κύρια δίκη, δύνανται να εξαιρούνται από την […] απαγόρευση των συμπράξεων, οσάκις συμφωνούνται μεταξύ μελών της ίδιας οργανώσεως παραγωγών ή της ίδιας ενώσεως οργανώσεων παραγωγών που έχει αναγνωριστεί από κράτος-μέλος και είναι απολύτως απαραίτητες για την επίτευξη του σκοπού ή των σκοπών που έχουν ανατεθεί στην οικεία οργάνωση παραγωγών ή την οικεία ένωση οργανώσεων παραγωγών σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Οι εξαιρέσεις
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σπεύδει, πάντως, να διευκρινίσει ότι οι ενέργειες των συλλογικών σχημάτων παραγωγών δεν εξαιρούνται πλήρως από τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι Ομάδες και οι Οργανώσεις Παραγωγών να είναι αναγνωρισμένες από το κράτος-μέλος. Επιπλέον, ο καθορισμός μιας ελάχιστης τιμής δεν μπορεί να απαγορεύει στους μεμονωμένους παραγωγούς να πωλούν σε χαμηλότερες τιμές τα προϊόντα τους, καθώς κάτι τέτοιο μειώνει τον ήδη περιορισμένο ανταγωνισμό στις αγορές αγροτικών προϊόντων και δεν θεωρείται συμβατό με το κοινοτικό δίκαιο.
