Με τη χώρα να βρίσκεται στην τελική ευθεία για τις δεύτερες κάλπες της 25ης Ιουνίου, η «ΥΧ» συνεχίζει τον διάλογο με υποψήφιους βουλευτές και πολιτικά στελέχη των κομμάτων, καλώντας τους να τοποθετηθούν σχετικά με τις κινήσεις που θα κάνουν, αν εκλεγούν, για να αναδείξουν τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα της περιοχής τους. Σε αυτό το άρθρο, ο Χαράλαμπος Κασίμης, ομότιμος καθηγητής ΓΠΑ, πρώην Γεν. Γραμματέας ΥΠΑΑΤ με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Τους περασμένους μήνες, είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ, ως καλεσμένος ομιλητής, πολλές περιοχές της χώρας, στο πλαίσιο εκδηλώσεων για τη νέα ΚΑΠ και τα προβλήματα του αγροτικού τομέα.
Κοινό χαρακτηριστικό, οι έντονες διαμαρτυρίες των αγροτών. Η εκτίναξη του κόστους παραγωγής τα δύο τελευταία χρόνια καθιστούσε την επιβίωση των νοικοκυριών τους αδύνατη.
Στις 17/5, η «Καθημερινή» επιβεβαίωνε σε ρεπορτάζ από τη Θεσσαλία: «Το κοστολόγιο είναι τεράστιο. Είμαστε πιστωμένοι όλοι στο λίπασμα, στο φάρμακο, στο πετρέλαιο».Αυτό που επίσης κατέγραψα ήταν η έντονη δυσαρέσκεια, αφενός για το έλλειμμα διαβούλευσης και ενημέρωσης για τη νέα ΚΑΠ, η οποία εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο του 2023 χωρίς να έχουν εκδοθεί όλες οι εφαρμοστικές αποφάσεις, αφετέρου λόγω της καθυστέρησης καταβολής των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ και των ενισχύσεων που συνδέονταν με την ουκρανική κρίση.
Παρ’ όλα αυτά, η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών, 47,5%, σύμφωνα με το exit poll, ψήφισε υπέρ της ΝΔ, έναντι 13% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Τι οδήγησε στην τελική επιλογή ψήφου και πόσο ασφαλής είναι αυτή για το μέλλον των αγροτών;
Η κυβέρνηση της ΝΔ ακολούθησε την «έξυπνη» πολιτική της καταβολής των ενισχύσεων και αποζημιώσεων στο παρά πέντε της εκλογικής αναμέτρησης. Οι αγρότες είδαν στους λογαριασμούς τους κοντά στα 300 εκατ. πληρωμές de minimis και μέτρα στήριξης λόγω ουκρανικής κρίσης, επιπλέον των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ, χρήματα απαραίτητα να «βολέψουν» κάποιες από τις άμεσες ανάγκες τους. Κι ας μην ήταν δίκαια κατανεμημένες, κι ας είχαν πελατειακή λογική. Μια στοιχειώδης ρευστότητα εκεί που δεν μπορούσαν καν να περάσουν έξω από την τράπεζα ή τον προμηθευτή τους.
Η επιβίωση, όση εξασφαλίστηκε προσωρινά, δεν επέτρεψε να ασχοληθεί κανείς ούτε με προγράμματα, ούτε με δεσμεύσεις κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Τώρα ας ξαναμιλήσουμε για προγράμματα και για την επόμενη μέρα.
Στο πρόγραμμά της, η ΝΔ δεν δεσμεύεται για τίποτα στρατηγικά ουσιαστικό
και μακροπρόθεσμο για την επιβίωση των αγροτών:
✱ Υπόσχεται την επιστροφή του ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο και για το 2023 και την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αορίστως «στα επόμενα χρόνια».
✱ Δεσμεύεται να αυξήσει την εμπορία τυποποιημένων αγροτικών προϊόντων διά μέσω αγροτικών συλλογικών σχημάτων από το 18% στο 27% το 2027, χωρίς να διευκρινίζει πώς θα διασφαλιστεί αυτό.
✱ Ονομάζει μέρος του προγράμματός της αυτό που αποτελεί δέσμευση στο πλαίσιο της πολιτικής της νέας ΚΑΠ: Εξαγγέλλει την αύξηση του αριθμού των κατ’ επάγγελμα νέων αγροτών κατά 60.000 μέχρι το 2027 και προβλέπει την αύξηση των εκτάσεων βιολογικής γεωργίας από το 9,1% στο 16,4% το 2027.
✱ Υπόσχεται τον εκσυγχρονισμό των αρδευτικών δικτύων με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), αδιαφορώντας για τα ενταγμένα από το 2019 δημόσια έργα αποκλειστικής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Στο πρόγραμμά του, το ΠΑΣΟΚ, αναφέρεται αορίστως:
✱ Στη μείωση του κόστους παραγωγής με επιδότηση των εφοδίων, ενέργειας και μεταφοράς των προϊόντων.
✱ Στην καθιέρωση του ακατάσχετου και αφορολόγητου των επιδοτήσεων, αποζημιώσεων και ενισχύσεων των αγροτών (αδιακρίτως ύψους ενισχύσεων μάλιστα, όταν το 70% περίπου των ενισχύσεων το εισπράττει το 20% των αγροτών).
✱ Στην επικαιροποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
✱ Στην αντιμετώπιση του ελλείμματος
εργατικών χεριών.
Πρόκειται για ατεκμηρίωτες και μη εξειδικευμένες θέσεις, χωρίς συνοχή και στρατηγική.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δόμησε και κοστολόγησε το πρόγραμμά του σε δύο άξονες, τον βραχυπρόθεσμο και τον μεσο-μακροπρόθεσμο:
Οι βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις στοχεύουν στο κόστος παραγωγής και αφορούν:
✱ Την επιδότηση των εφοδίων (λιπάσματα, ζωοτροφές, 210 εκατ. ευρώ άπαξ) και στη μόνιμη κατάργηση του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο στην αντλία (160 εκατ. ευρώ).
✱ Τη ρύθμιση των αγροτικών χρεών, την αποτελεσματική στήριξη της ρευστότητας με την αξιοποίηση των εργαλείων του Ταμείου Εγγυήσεων για τις επενδύσεις και των μικροπιστώσεων έως 25.000 ευρώ της Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Οι κύριες μεσο-μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις αφορούν:
✱ Την επικαιροποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ και τη θεσμοθέτηση της διμερούς ισόποσης χρηματοδότησης.
✱ Την ενίσχυση μέσω κινήτρων και αλλαγής του θεσμικού πλαισίου της συμμετοχής των αγροτών στα συλλογικά σχήματα.
✱ Τον σχεδιασμό εθνικών κλαδικών στρατηγικών.
✱ Τη δημιουργία Ενιαίας Αρχής Ελέγχων για την προστασία των ελληνικών προϊόντων.
✱ Την ανάπτυξη δημόσιων υποδομών αρδευτικών δικτύων και αντιπλημμυρικών έργων.
✱ Την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της γεωργίας και της παροχής γεωργικών συμβουλών που θα ενισχύουν την παραγωγικότητα.
✱ Τη διαμόρφωση ολοκληρωμένου σχεδίου για τη δημογραφική ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού και νομοθετική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικών χεριών.
✱ Την τροποποίηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, με κεντρικό στόχο την ανάπτυξη ενός παραγωγικού μοντέλου που θα στηρίζεται στην ποιότητα και στην ταυτότητα των αγροτικών προϊόντων, θα συμβάλει στην ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας της χώρας και θα διασφαλίζεται από μια αποτελεσματική διακυβέρνηση της αγροτικής πολιτικής.
Οι αγρότες οφείλουν να κρίνουν και να αποφασίσουν με ψυχραιμία και σωφροσύνη. Στις 25 Ιουνίου έχουν ακόμα μία ευκαιρία να επιλέξουν, είτε τις αοριστολογίες και τις υποσχέσεις, που στην πραγματικότητα έχουν φέρει τη ζωή τους ένα βήμα πριν το κενό, είτε με το βλέμμα στο μέλλον τη σοβαρότητα και τη σταθερότητα που τους προσφέρει το κοστολογημένο και εξειδικευμένο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
