Το φραγκόσυκο που έκανε έναν γιατρό να γίνει αγρότης

Ο Λεωνίδας Μαμάς έκλεισε σε μια κάψουλα τις ιδιότητες της νέας αυτής υπερτροφής

Τις ευεργετικές ιδιότητες ενός φυτού που μέχρι πρόσφατα δεν καλλιεργούνταν συστηματικά στη χώρα μας όμως τις δύο τελευταίες δύο δεκαετίες προσελκύει ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον αποφάσισε να κλείσει μέσα σε μια κάψουλα ένας ανήσυχος γιατρός από την Κάρυστο Ευβοίας.

Ο λόγος για το φραγκόσυκο, το οποίο ο γυναικολόγος – μαιευτήρας Λεωνίδας Μαμάς έβρισκε, όπως λέει στην «ΥΧ», διαρκώς… μπροστά του τα τελευταία χρόνια: «Στα ουκ ολίγα συνέδρια που συμμετείχα ως γιατρός, διαπίστωνα ότι πολλά από τα νέα συμπληρώματα διατροφής που μας παρουσίαζαν περιείχαν ή βασίζονταν στο ρόδι και στο φραγκόσυκο. Κάποια στιγμή, λοιπόν, αναρωτήθηκα το εξής: Δεν θα μπορούσαμε να φτιάξουμε κι εμείς κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα;».

Κάθε αρχή και δύσκολη

Στο ερώτημα απάντησε ο ίδιος καταφατικά και βάλθηκε να το αποδείξει στην πράξη. «Πάντα αγαπούσα τη γη και όταν είδα το 2009 να πωλείται μια έκταση 20 στρεμμάτων σε έναν λοφίσκο στον επαρχιακό δρόμο Καρύστου – Μαρμαρίου, σκέφτηκα ότι ήρθε η ώρα να ασχοληθώ πιο σοβαρά», εξομολογείται. Η αγορά του κτήματος φάνταζε στα μάτια του. νομοτελειακή, όμως τα μπλεξίματα με τη γραφειοκρατία μόλις είχαν αρχίσει: «Πράγματι, στην αρχή ταλαιπωρηθήκαμε αρκετά, καθώς, παρά το γεγονός ότι το κτήμα ήταν σχεδόν πάνω στον δρόμο, μας το έβγαζαν… δασικό. Ευτυχώς, στην πορεία, και μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου, ο σκόπελος αυτός ξεπεράστηκε», σημειώνει ο κ. Μαμάς.

Το 2012, ξεκίνησαν οι φυτεύσεις με 4.000 φυτά και, παράλληλα, στήθηκαν οι πρώτες υποδομές. «Στην αρχή δεν είχαμε νερό, οπότε είχαμε τοποθετήσει δύο βυτία των 5 τόνων στο υψηλότερο σημείο του κτήματος. Από εκεί, γινόταν η στάγδην άρδευση», εξηγεί. Όμως, το 2016 μια πυρκαγιά που ξεκίνησε από τον τοπικό υποσταθμό της ΔΕΗ έκαψε 20.000 στρέμματα στον κάμπο της Καρύστου, μεταξύ αυτών και το κτήμα του κ. Μαμά.

Η επόμενη, όπως λέει ο ίδιος, ήταν η πρώτη πραγματικά δύσκολη χρονιά, ωστόσο το 2018 «οι φραγκοσυκιές ‘‘ξανάνιωσαν’’. Είναι τέτοια, βλέπετε, η δυναμική του φυτού», εξηγεί, προσθέτοντας ότι η παρθενική συγκομιδή έφτασε τους 5 τόνους. Κάπου εκεί άρχισε να κάνει και τα πρώτα του βήματα στη μεταποίηση: Η αρχή έγινε με τη μαρμελάδα, ένα «καταπληκτικό», όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος, προϊόν, πάνω στο οποίο όμως πολύ σύντομα κατάλαβε ότι δεν θα μπορούσε να στηρίξει οικονομικά το εγχείρημά του. «Αφενός κυκλοφορούσαν ήδη κάποια τέτοια προϊόντα στην αγορά, αφετέρου έχει πολύ μικρό περιθώριο κέρδους, δεδομένου του υψηλού κόστους συγκομιδής και επεξεργασίας», σημειώνει.

Ντεμπούτο στα φαρμακεία

Το επόμενο βήμα ήρθαν ουσιαστικά να το… υποδείξουν τα συνέδρια που προαναφέραμε και η βιβλιογραφία στο επιστημονικό αντικείμενο του γιατρού: «Είχε ξεκινήσει μια διαδικασία αξιολόγησης και αξιοποίησης των πολυφαινολών, ουσιών με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που βρίσκονται σε αφθονία στο φραγκόσυκο, για τη θεραπεία της ενδομητρίωσης και άλλων παθήσεων. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, να ‘‘παντρέψουμε’’ σε ένα προϊόν τις πολυφαινόλες, την ιντικαξανθίνη και την κερσικίνη του φραγκόσυκου, με τη ρεσβερατρόλη (σ.σ. εξίσου ισχυρό αντιοξειδωτικό που βγαίνει από το φλοιό των σταφυλιών) και το turmeric (κουρκουμάς) που έχει αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση», υπογραμμίζει ο κ. Μαμάς.

Αποτέλεσμα του «παντρέματος» αυτού ήταν το Endophol, ένα φυτικό συμπλήρωμα διατροφής για τη διαχείριση γυναικολογικών προβλημάτων, όπως η ενδομητρίωση, η δυσμηνόρροια και η υπογονιμότητα. Κάθε κάψουλα περιέχει ρεσβερατρόλη, πολυφαινόλες, turmeric, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε και φυλλικό οξύ. Η πρώτη παρτίδα 800 κουτιών, κάθε ένα εκ των οποίων περιέχει 60 κάψουλες, ξεκίνησε να διατίθεται πριν από λίγες εβδομάδες στα φαρμακεία όλης της χώρας. Είχαν προηγηθεί η κατοχύρωση της πατέντας και, φυσικά, η λήψη της σχετικής άδειας από τον ΕΟΦ.

Στον Αναπτυξιακό η επένδυση 1,5 εκατ. ευρώ

H πρώτη επεξεργασία του φραγκόσυκου γίνεται στη μονάδα που έχει ανεγερθεί εντός του κτήματος και αφορά την εξαγωγή της πούλπας, η οποία μεταφέρεται σε εργοστάσιο στη Λάρισα. Εκεί, με τη μέθοδο της κρυοξήρανσης παράγεται η σκόνη, η οποία εν συνεχεία, κλεισμένη αεροστεγώς σε αλουμινένιους φακέλους, παίρνει τον δρόμο για την Αθήνα και το εργοστάσιο της φαρμακευτικής Cana Labοratories, η οποία και παράγει το τελικό προϊόν.

Σύμφωνα με τον κ. Μαμά, για να παραχθούν 10 κιλά σκόνης απαιτούνται περίπου 50 κιλά πούλπας φραγκόσυκου. Στόχος της Divina Farm, εταιρείας που έχει δημιουργήσει ο γιατρός και υπό την ομπρέλα της οποίας «τρέχει» το όλο πρότζεκτ, είναι σύντομα να κάνει την κρυοξήρανση στις δικές της εγκαταστάσεις. Δεδομένου, άλλωστε, ότι πρόκειται για μια αρκετά ενεργοβόρα διαδικασία, έχει ήδη προχωρήσει σε εγκατάσταση φωτοβολταϊκού ισχύος 200 KW.

Μέχρι στιγμής, η συνολική επένδυση, η οποία το 2020 εντάχθηκε στον Αναπτυξιακό, αγγίζει το 1,5 εκατ. ευρώ – μόνο για την αγορά και τη διαμόρφωση του κτήματος δαπανήθηκαν περίπου 500.000 ευρώ.

Οι εξαγωγές και τα νέα προϊόντα που βρίσκονται στα σκαριά

Παρά το γεγονός ότι σχεδόν τα πάντα… περνούν από τα χέρια του και ο ίδιος συνεχίζει να ασκεί παράλληλα το ιατρικό του λειτούργημα, ο κ. Μαμάς δεν νιώθει κουρασμένος. «Σίγουρα προϋποθέτει πολλή προσωπική εργασία, όμως η ικανοποίηση είναι μεγάλη, όταν βλέπεις το προϊόν σου να γίνεται αποδεκτό και να συστήνεται από τους συναδέλφους», εξηγεί.

Τα μελλοντικά του σχέδια δεν περιορίζονται στις κάψουλες. «Το φραγκόσυκο είναι ένα εξαιρετικά ωφέλιμο φρούτο, με αντιδιαβητική, αντιφλεγμονώδη, αντιγηραντική και αντιυπερτασική δράση. Γι’ αυτό και σκεφτόμαστε να βγάλουμε και άλλα προϊόντα. Για παράδειγμα, το έλαιο του φραγκόσυκου έχει ανανεωτικές ιδιότητες και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ατροφία του κόλπου», τονίζει.

Σε έναν πιο κοντινό ορίζοντα, ο στόχος είναι η τοποθέτηση του Endophol στο εξωτερικό, όπου έχουν ήδη γίνει κάποια βήματα. «Βρισκόμαστε σε αναζήτηση συνεργατών και αντιπροσώπων σε αρκετές χώρες. Μας έχει βοηθήσει πολύ στην προσπάθεια αυτή η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας, μέσω του Ινστιτούτου της (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) και ο ίδιος ο πρόεδρος, Γιώργος Καββαθάς, τον οποίο θα ήθελα να ευχαριστήσω», καταλήγει ο κ. Μαμάς

.