Με επιτυχία και ευρεία συμμετοχή (πάνω από 1.200 εγγεγραμμένοι συμμετέχοντες, περίπου 3.000 online θεατές και περίπου 100 σύνεδροι με φυσική παρουσία) ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας που διοργάνωσε η GAIA EΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, στο gaiasense HUB στον Πειραιά, τη Δευτέρα 17/7, με θέμα «Η ελληνική γεωργία προς το 2030: κερδίζοντας το στοίχημα της βιωσιμότητας με τη συνδρομή της ΚΑΠ».

Η εκδήλωση – θεσμός, η οποία μετράει αισίως εννέα συναπτά έτη, συνολικά χιλιάδες συμμετέχοντες και εκατοντάδες σημαίνοντες ομιλητές, είχε και φέτος την τιμητική της, με σημείο αναφοράς το στοίχημα της βιωσιμότητας στη νέα ΚΑΠ και συζητήσεις γύρω από τα θέματα της τεχνολογίας, του κόστους παραγωγής, της μετάδοσης της γνώσης και των επενδύσεων για την πράσινη μετάβαση του αγροτικού τομέα κατά τη νέα προγραμματική περίοδο της ΚΑΠ.

των Αντώνη Ανδρονικάκη, Νίκου Γαργαλάκου

Χρ. Αντωνιάδης
«Το στοίχημα της βιωσιμότητας πρέπει να κερδηθεί»

Την έναρξη του συνεδρίου κήρυξε ο Πρόεδρος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Χριστόδουλος Αντωνιάδης, ο οποίος δήλωσε συγκινημένος για την αδιάλειπτη παρουσία του θεσμού στα τεκταινόμενα της αγροδιατροφής εδώ και μία σχεδόν δεκαετία. Όπως τόνισε, το συνέδριο έχει συμβάλει τα μέγιστα στο να αναχθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα σε εγχώρια και ευρωπαϊκή προτεραιότητα.

O Πρόεδρος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ προσδιόρισε ως μεγαλύτερες προκλήσεις την κλιματική αλλαγή, το διεθνές ενεργειακό και γεωπολιτικό μέτωπο και την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, την επείγουσα ανάγκη να προστατευθούν οι πολύτιμοι για τη γεωργική δραστηριότητα φυσικοί πόροι, τη μεγαλύτερη και ποιοτικότερη παραγωγή με λιγότερο ρυπογόνα μέσα και, τέλος, την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων.

«Το μέλλον είναι ήδη εδώ και το στοίχημα της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας της ελληνικής γεωργίας είναι απαραίτητο να κερδηθεί, με αρωγό την πολύτιμη εργαλειοθήκη της ΚΑΠ. Εάν δεν αναζητήσουμε τις λύσεις άμεσα, κάθε ημέρα που θα αφήνουμε να κυλά θα μετράει εις βάρος μας», υπογράμμισε.

Xρ. Καλογήρου
«Ευκαιρία αναζήτησης λύσεων ευφυούς γεωργίας»

Εκπροσωπώντας το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και μεταφέροντας τον χαιρετισμό του Υπουργού ΑΑΤ, Λευτέρη Αυγενάκη, η Γενική Γραμματέας του ΥΠΑΑΤ, Χριστιάνα Καλογήρου, χαιρέτισε και η ίδια τις εργασίες του συνεδρίου. Απευθυνόμενη στο κοινό του 9ου Συνεδρίου, μίλησε για έναν θεσμό, ο οποίος συμβάλλει στον δημόσιο διάλογο, με συμμετέχοντες υψηλής επιστημονικής εμπειρίας που διαδραματίζουν ρόλο αρωγού για τη μετάβαση στη νέα εποχή. Στάθηκε επίσης στην ευκαιρία που δίνει η διοργάνωση ώστε να παρουσιαστούν οι λύσεις καινοτομίας και ευφυούς γεωργίας, χάρη στις οποίες τα προϊόντα μπορούν να ανταποκρίνονται στα πιο απαιτητικά πρότυπα με λιγότερο κόστος και με όρους βιωσιμότητας. Όπως εξήγησε, το κεντρικό εργαλείο για να πετύχουμε τα παραπάνω θα είναι η νέα ΚΑΠ. «Το σημερινό 9ο Συνέδριο έρχεται ακριβώς σε μια χρονική περίοδο όπου χρειάζεται περισσότερο από ποτέ η τετραπλή έλικα, κράτος – τοπική αυτοδιοίκηση – ιδιωτικός τομέας – πανεπιστημιακή κοινότητα, να ενώσει τις δυνάμεις της για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα», δήλωσε χαρακτηριστικά η κα Καλογήρου.

Αλ. Χαρίτσης
«Η βιωσιμότητα της γεωργίας αποκτά νέο περιεχόμενο»

Στη συνέχεια, απηύθυνε χαιρετισμό ο τ. Υπουργός Εσωτερικών και Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Αλέξης Χαρίτσης. Αφού εξήρε τον χώρο διεξαγωγής του συνεδρίου, ο ίδιος σημείωσε ότι «η έννοια της βιωσιμότητας αποτελεί τον κεντρικό στόχο της ατζέντας του ΟΗΕ, αλλά και της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η ελληνική γεωργία τοποθετείται στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης. Η βιωσιμότητα βρίσκεται στην καρδιά της νέας ΚΑΠ, που ξεκίνησε να εφαρμόζεται στις αρχές της τρέχουσας χρονιάς», ανέφερε ο κ. Χαρίτσης για να τονίσει ότι «βιώσιμος πρωτογενής τομέας σημαίνει ένας τομέας παραγωγικός και ανταγωνιστικός, που διασφαλίζει δίκαιο εισόδημα για τους αγρότες, δυναμικά συλλογικά σχήματα, αλλά και επαρκή, ποιοτικά, υγιεινά και ασφαλή τρόφιμα για τους καταναλωτές, ενώ διαφυλάσσει και προστατεύει τους φυσικούς πόρους. Σημαίνει επίσης ένας τομέας ανθεκτικός σε μεταβάσεις όπως είναι η κλιματική αλλαγή, ένας τομέας που θα προσελκύει νέους αγρότες και θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της υπαίθρου, κάτι που καθίσταται εθνικό ζητούμενο».

Γ. Πατούλης
«Σύμπραξη μεταξύ Περιφέρειας Αττικής και GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ»

Εκπροσωπώντας το δεύτερο σκέλος της προαναφερθείσας τετραπλής έλικας, ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, έδωσε το «παρών» στην εκδήλωση. «Το συνέδριο της GAIA αποτελεί πλέον θεσμό στον δημόσιο διάλογο για την ενημέρωση του παραγωγικού κόσμου αναφορικά με τις προκλήσεις για την ανθεκτικότητα, την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση του πρωτογενούς τομέα», ανέφερε αρχικά.

Στη συνέχεια, ανακοίνωσε μια νέα στρατηγική συνεργασία μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ. Ο λόγος για την ίδρυση της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Αττικής, η οποία βρίσκεται στην τελική ευθεία και στην οποία η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ πρόκειται να συμμετέχει ως βασική μέτοχος. «Κύριοι σκοποί της σύμπραξης είναι να υποστηρίξει, να αναδείξει, αλλά και να προβάλει τα αγροδιατροφικά προϊόντα μέσω της ενίσχυσης τιμών, της ανάπτυξης ενιαίων μηχανισμών, αλλά και πρωτοβουλιών άλλων παραγόντων, όπως οι αγρότες, οι συλλογικοί και οι ιδιωτικοί φορείς.

Επιπλέον, να ενισχύσει την τοπική εφοδιαστική αλυσίδα αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που θα συντελέσουν στην άνοδο της ζήτησης τοπικά παραγόμενων προϊόντων από τους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιφέρειάς μας», σημείωσε ο κ. Πατούλης.

Γ. Πάζιος
«Χρειαζόμαστε ευρύτερες συναινέσεις»

Τη σκυτάλη παρέλαβε στη συνέχεια με την ιδιότητα του Γραμματέα Τομέα Ψηφιακής Πολιτικής του «ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής» ο Γιάννης Πάζιος, ο οποίος χαρακτήρισε το συνέδριο «γεγονός της χρονιάς», προσθέτοντας ότι η σύμπραξη που ξεκίνησε το 2014 έχει απτά αποτελέσματα, τόσο στη διαχείριση των πόρων της ΚΑΠ, όσο και της τεχνογνωσίας που παρέχει και τους προβληματισμούς που θέτει. Χρειαζόμαστε ευρύτερες συναινέσεις και είναι πολύ σημαντικό ότι μπορούμε ως κόμματα να αξιοποιήσουμε τα συμπεράσματα του συνεδρίου».

Σπ. Κίντζιος
«Θεσμός το συνέδριο»

Την ενότητα των χαιρετισμών έκλεισε ο Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπυρίδων Κίντζιος. Ξεκινώντας την τοποθέτησή του, ανέφερε ότι «ένας ιδιωτικός φορέας, η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, έχει κατορθώσει το συνέδριό της να αποτελεί θεσμό».

Οριοθετώντας τις προτεραιότητες του πρωτογενούς τομέα, ανέφερε τη μεγιστοποίηση της παραγωγής, την ενσωμάτωση των εγχώριων προϊόντων στις αλυσίδες αξίας για την κάλυψη των αναγκών της εγχώριας κατανάλωσης, αλλά και των επισκεπτών κατά την τουριστική περίοδο.

«Πρέπει να αναδείξουμε την ανώτερη ποιότητα των ελληνικών αγροδιατροφικών προϊόντων», ανέφερε, συνεχίζοντας: «Μαζί με την Περιφέρεια Αττικής, έχουμε αναπτύξει μια νέα πρωτοβουλία που αφορά τη δημιουργία ενός νέου προτύπου ισχυρισμών δύο λειτουργικών ιδιοτήτων και ελπίζουμε ότι θα αναδείξουμε την υπέρτερη αξία των ελληνικών προϊόντων διατροφής». Η τρίτη προτεραιότητα είναι, κατά τον Πρύτανη του ΓΠΑ, η ακρίβεια στα τρόφιμα και τέταρτη η στήριξη των παραγωγών.

ΚΑΠ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Την εναρκτήρια ενότητα, με θέμα «Πώς θα ενισχυθεί η βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής και της ελληνικής γεωργίας με τη συνδρομή της ΚΑΠ», συντόνισε η Διευθύνουσα Σύμβουλος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ Έλλη Τσιφόρου.

Εισάγοντας την ενότητα ανέφερε ότι έχουμε τέσσερα δεδομένα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στην πορεία προς τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα της γεωργίας: τη μετάβαση προς τη νέα ΚΑΠ 2023-2027, την προοδευτική ενσωμάτωση σε αυτήν όλων των νομοθετημάτων, που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και που έχουν τη δύναμη να αλλάξουν ριζικά το προφίλ της ελληνικής και της ευρωπαϊκής γεωργίας, την έναρξη των συζητήσεων για την ΚΑΠ μετά το 2027, καθώς και τις ευρωεκλογές, ενώ το σημαντικότερο δεδομένο ειναι οι ίδιοι οι αγρότες και οι παραγωγικοί τομείς που χρειάζονται υποστήριξη και κατεύθυνση σε ένα περιβάλλον μεγάλων προκλήσεων, ώστε να παραμείνουν βιώσιμοι και ανθεκτικοί.

Πρώτος ομιλητής, που χαιρέτισε με βιντεοσκοπημένο μήνυμα, ήταν ο Ευρωβουλευτής Paolo de Castro, τ. Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας & Ανάπτυξης της Υπαίθρου. Το μέλος του Ευρωκοινοβουλείου τοποθέτησε το ακροατήριο στην καρδιά των εξελίξεων που κορυφώθηκαν τις τελευταίες ημέρες στις Βρυξέλλες, κυρίως όσον αφορά τη νομοθετική πράξη για την αποκατάσταση της φύσης, από την οποία «αποσχίστηκε» η γεωργία.

Εν συνεχεία, ο Πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης «FARM EUROPE», Yves Madre, προχώρησε σε μια σημαντική παρέμβαση, θέτοντας επί τάπητος τον παράγοντα του προϋπολογισμού της ΚΑΠ, ο οποίος θα μειωθεί κατά 85 δισ. από το 2023 μέχρι το 2027. Όπως εξήγησε, είναι δύσκολο να υπάρξει αντιστάθμιση αυτών των απωλειών. Υπό την πίεση αυτών των συνθηκών, «βλέπουμε ένα διχασμένο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και διχασμό σε επίπεδο κρατών-μελών», σημείωσε.

Ο ίδιος έθεσε τρεις πυλώνες εστίασης, στους οποίους θα πρέπει να υπάρξει ενιαίος συντονισμός, «χωρίς απλοϊκές και διχαστικές λύσεις», όπως είπε: Την επισιτιστική ασφάλεια, τη βιωσιμότητα και τους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών. Ολοκληρώνοντας, έθεσε το ερώτημα αν θα μπορέσουμε να στοιχηματίσουμε με επιτυχία σε 30% περισσότερη παραγωγή στην Ευρώπη, με ταυτόχρονη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, «θα πρέπει να επενδύσουμε στην ευφυή γεωργία, την εκπαίδευση και τη γενετική», ξεκαθάρισε. Τέλος, ο κ. Madre χαρακτήρισε τη γεωργία ως «πρωταγωνίστρια και μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος».

Μια άλλη παράμετρο ενέταξε στη συζήτηση ο Τάσος Χανιώτης, Senior Guest Research Scholar στο Διεθνές Ινστιτούτο Ανάλυσης Εφαρμοσμένων Συστημάτων (IIASA) και τ. Διευθυντής στη ΓΔ Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σημειώνοντας ότι περιοχές όπως η Αφρική, οι οποίες αυξάνουν σε πληθυσμό χωρίς να ανεβάζουν το εισόδημά τους, συνιστούν «ωρολογιακή βόμβα» για την επισιτιστική ασφάλεια.

Πρόσθεσε επίσης ότι τα δεδομένα δείχνουν ότι η ΚΑΠ εξακολουθεί να υπολείπεται των στόχων για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και το στοίχημα θα είναι να το πετύχει χωρίς να επηρεάζει εκείνους τους δείκτες της Αγροτικής Ανάπτυξης, οι οποίοι είναι πιο υγιείς.
Ο κ. Χανιώτης ανέδειξε το πρόβλημα της ακρίβειας των τροφίμων, το οποίο όπως είπε αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, αλλά τόσο οι Έλληνες καταναλωτές, όσο και οι παραγωγοί, πλήττονται ιδιαίτερα, εξαιτίας εγχώριων δομικών αδυναμιών.

Όλοι ανεξαιρέτως οι ομιλητές του 9ου Συνεδρίου συμφώνησαν ότι το τρίπτυχο «καινοτομία – ψηφιοποίηση – συμβουλές» ισοδυναμεί με μια ολοκληρωμένη πράσινη μετάβαση, όπως αυτή στην οποία επιδιώκει να είναι αρωγός η ΚΑΠ. Ο Pierre Bascou, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής στη ΓΔ Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στάθηκε στη σημασία της αειφόρου μετάβασης από χρηματοοικονομική σκοπιά, τονίζοντας ότι η ΚΑΠ θα πρέπει να «μεταφραστεί» σε απτά μέτρα σε επίπεδο κρατών-μελών.

«Θα χρειαστεί ενίσχυση του προσανατολισμού του αγροτικού τομέα προς την αγορά, μέσω επενδύσεων και καινοτόμων νέων τεχνολογιών, ακόμη και της ρομποτικής και της άρδευσης ακριβείας» είπε, για να προσθέσει πως «οι ανάγκες αυτές θα πρέπει να σφυγμομετρηθούν και να κατανεμηθούν σωστά, ώστε να είναι πλήρως εξισορροπημένες με τα διαθέσιμα κεφάλαια. Τα ευρωπαϊκά επιχειρησιακά προγράμματα και η σωστή λειτουργία των οργανώσεων αγροτών μπορούν να συμβάλουν μεταξύ άλλων στην προνομιακή τοποθέτηση του τομέα στην αγορά, τη μεταλαμπάδευση γνώσεων και την καλύτερη ανταπόκριση των παραγωγών στην κλιματική αλλαγή».

Τις εργασίες της πρώτης θεματικής ενότητας έκλεισε ο Ιωάννης Χανιωτάκης, Senior Director Ανάπτυξης Εργασιών Αγροτικού Τομέα στον Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς, ο οποίος συνόψισε τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ευρωπαϊκός και παγκόσμιος πρωτογενής τομέας. Για την ελληνική γεωργία, όπως είπε, ο κ. Χανιωτάκης, «υπάρχουν ορισμένες πρόσθετες παράμετροι, οι οποίες έχουν σχέση με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας μας». Ο ίδιος στάθηκε στον «σημαντικό ρόλο της NEUROPUBLIC στη βελτίωση της πρόσβασης των Ελλήνων παραγωγών στις υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας, μέσω σημαντικών επενδύσεων που έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια».

Το στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς χαρακτήρισε την ΚΑΠ «μέσο διευκόλυνσης της χρηματοδότησης του αγροτικού τομέα που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξή του». Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στα δύο χρηματοδοτικά εργαλεία που βρίσκονται σε λειτουργία με επιτυχία και πολλαπλά οφέλη για τους παραγωγούς (Ταμείο Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης με διαχειριστή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και το νεοσύστατο Ταμείο Μικρών Δανείων Αγροτικής Επιχειρηματικότητας με διαχειριστή την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα). Ο κ. Χανιωτάκης τόνισε ότι η χρήση χρηματοδοτικών εργαλείων θα επεκταθεί τα επόμενα χρόνια.

ΟΣΔΕ ΚΑΙ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ

Η δεύτερη θεματική ενότητα ήταν αφιερωμένη στο ΟΣΔΕ και στα καινοτόμα εργαλεία για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, με συντονιστή τον Σύμβουλο Διοίκησης Μεγάλων Έργων της NEUROPUBLIC, Δημήτρη Καπνιά.

Η πρώτη τοποθέτηση πραγματοποιήθηκε από την Υπεύθυνη Ομάδας για την Ψηφιοποίηση στη Μονάδα Διακυβέρνησης των Δεδομένων της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ευαγγελία Μούρμουρα.

Η ίδια έδωσε στο ακροατήριο μια σφαιρική και εμπεριστατωμένη εικόνα για τις πρωτοβουλίες της ΕΕ στο θέμα της ψηφιοποίησης του πρωτογενούς τομέα, αλλά και σε άλλους τομείς, ενώ στάθηκε στις προκλήσεις της ψηφιακής μετάβασης, θέτοντας στο επίκεντρο το ζήτημα της εμπιστοσύνης των παραγωγών και τα εργαλεία της ΕΕ για τη στήριξη αυτής της μετάβασης.

Σημείωσε ότι η ΕΕ εργάζεται πάνω στην κεφαλαιοποίηση των δεδομένων που δημιουργούνται και συλλέγονται στο χωράφι, ώστε να καρπώνονται οι αγρότες τα οφέλη που τους αναλογούν. Αναφορικά με το ΟΣΔΕ, η ίδια δήλωσε ότι «αποτελεί μια τεράστια βάση δεδομένων όχι μόνο για συμμόρφωση σε κανόνες, αλλά και για τη χάραξη πολιτικής», ενώ τόνισε ότι «θα πρέπει να διασφαλίσουμε πως η ψηφιακή μετάβαση στον πρωτογενή τομέα θα είναι μια δίκαιη διαδικασία που δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο». Η κα Μούρμουρα ενημέρωσε το ακροατήριο ότι στα τέλη του 2023 αναμένονται νομοθετικές εξελίξεις για την ενδυνάμωση των αγροτών και γενικότερα των χρηστών που παράγουν ψηφιακά δεδομένα, καθώς και για την ανάπτυξη κοινού ευρυζωνικού χώρου για τη γεωργία.

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Εντεταλμένος Σύμβουλος της NEUROPUBLIC, Ιωάννης Μαυρουδής, ο οποίος μίλησε για «τεκτονικές» -όπως τις χαρακτήρισε- αλλαγές στο ΟΣΔΕ. Εξήγησε ότι στη νέα ΚΑΠ πλέον η ΕΕ επιδοτεί κινήσεις με θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενώ χαρακτήρισε ως μεγάλη πρόκληση την εφαρμογή των οικολογικών σχημάτων. Αναφερόμενος στο περιβάλλον στο οποίο δρουν οι παραγωγοί και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας και η ελληνική ύπαιθρος, σημείωσε ότι η κλιματική κρίση και η παγκοσμιοποιημένη αγορά έχουν φέρει νέα δεδομένα και συμπιεσμένο κόστος για τον Έλληνα παραγωγό, καθώς και την ανάγκη παραγωγής ασφαλέστερων και περισσότερων τροφίμων. Οι παραπάνω προκλήσεις, όπως είπε, μπορούν να αντιμετωπιστούν με την εισαγωγή τεχνολογιών με χαμηλό κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας.

Ακολούθως, αναφέρθηκε στις δράσεις της εταιρείας πληροφορικής και τεχνολογίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και ειδικότερα στο καινοτόμο σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense, το οποίο όπως είπε φέρνει μια ολιστική προσέγγιση στη διαχείριση των καλλιεργειών του παραγωγού και μια προσιτή από άποψη κόστους λύση, συμβάλλοντας στην κατεύθυνση της αύξησης της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και εντέλει της βιωσιμότητας της παραγωγής. «Ο παραγωγός πλέον μπορεί να βλέπει στο κινητό του πώς εξελίσσεται η παραγωγή στο χωράφι του και να μπορεί να διαχειριστεί ορθολογικά τις εισροές του, να βλέπει τις καιρικές συνθήκες κ.ά. Αυτά οδηγούν σε μείωση του κόστους παραγωγής και στην προστασία του περιβάλλοντος», τόνισε.

Ο κ. Μαυρουδής αναφέρθηκε στη συνέχεια στη διαχείριση κινδύνου των καλλιεργειών μέσω του συστήματος, με έγκαιρο εντοπισμό των ασθενειών των φυτών και πρόσβαση σε χάρτες εκτίμησης ζημιάς, οι οποίοι μπορούν να αποβούν ένα πολύτιμο εργαλείο σε συνδυασμό με τις αλλαγές και τον επικείμενο εκσυγχρονισμό του ΕΛΓΑ.

Ο Διευθυντής της εταιρείας γεωργικών συμβούλων NOVAPLAN, Μάνος Σδράκας, ξεκίνησε την τοποθέτησή του σημειώνοντας ότι στη νέα ΚΑΠ υπάρχουν φιλόδοξοι στόχοι και πάρα πολλές δυσκολίες. «Είναι σημαντικό, οι αγρότες να δουν ότι οι νέες πολιτικές της ΚΑΠ έχουν νόημα», ανέφερε, συμπληρώνοντας: «Είναι θετικό ότι η ίδια η αγορά οδηγεί προς την ίδια κατεύθυνση με την ΚΑΠ και όλο τον πρωτογενή τομέα προς τις αλλαγές». Πρόσθεσε ότι στη νέα προγραμματική περίοδο οι παραγωγοί θα χρειάζονται σύνθετες και αποτελεσματικές συμβουλές. Τέλος, ανέφερε ότι η ψηφιοποίηση θα προσφέρει λύσεις πριν διατεθούν τα προϊόντα, ενώ χαρακτήρισε «χρυσωρυχείο» τη δυνατότητα να υπάρχει καταγραφή των συνθηκών παραγωγής των προϊόντων ενός μεγάλου αριθμού παραγωγών.

Ο Γενικός Διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ένωση Μεσσηνίας», Γιάννης Πάζιος, ανέφερε ότι θα πρέπει να υπάρξουν εφαρμογές με ανοιχτά δεδομένα για τους παραγωγούς, ενώ δήλωσε ότι «δεν μπορούμε να ζητάμε από τους παραγωγούς πράγματα όταν δεν τους δίνουμε εργαλεία». Χαρακτήρισε «τομή» την πρωτοβουλία του ΟΠΕΚΕΠΕ να ανοίξει τη διαλειτουργικότητα της δήλωσης ΟΣΔΕ και υπενθύμισε ότι με τους χειρισμούς που είχαν πραγματοποιηθεί το 2022 «φτάσαμε στο σημείο οι παραγωγοί να πληρώνονται τον Ιούνιο αντί για τον Δεκέμβριο, ενώ φέτος είμαστε στον Ιούλιο και ακόμα δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει».

Πρόσθεσε, δε, ότι χρειάζεται εκπαίδευση και ενημέρωση των παραγωγών, συμπληρώνοντας ότι σε ένα εξελιγμένο ΟΣΔΕ θα «κουμπώσουν» επιπλέον υπηρεσίες και εφαρμογές που σχετίζονται με τη νέα ΚΑΠ. «Αρκεί το ΟΣΔΕ να χτίσει και να καταρτίσει τα δικά του μοντέλα και να κρίνουμε ότι δεν θέλουμε να επιστρέψουμε στις παλιές παθογένειες και στα πρόστιμα». Η ενότητα έκλεισε με το σχόλιο του κ. Μαυρουδή ότι χάρη στο όραμα και στις πρωτοβουλίες της NEUROBUBLIC, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ελληνικής γεωργίας έχει τροχοδρομήσει, ενώ ο κ. Καπνιάς, μετά και από ερώτηση που έθεσε προς την κα Μούρμουρα, ανέδειξε το μήνυμα ότι οι τεχνολογικές αλλαγές που βρίσκονται προ των πυλών στον πρωτογενή τομέα θα πρέπει να προχωρήσουν χωρίς φοβικότητα, αλλά με προσεκτική διαχείριση των δεδομένων.

ΤΟΜΕΑΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΞΩΣΤΡΕΦΗ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Η επόμενη ενότητα του συνεδρίου ήταν αφιερωμένη στις τομεακές στρατηγικές για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των εγχώριων αγροτικών προϊόντων και συγκεκριμένα για τα ελαιοκομικά προϊόντα, τα οπωροκηπευτικά, το βαμβάκι, το γάλα και τα γαλακτοκομικά.

Κατά τη διάρκειά της, κατατέθηκαν οι απόψεις στελεχών του χώρου από την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά και γεωπόνων – στελεχών της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, οι οποίοι σκιαγράφησαν την εικόνα, τις προκλήσεις, την πορεία και τα μακροοικονομικά δεδομένα για τους τέσσερις αυτούς κλάδους.

Επιπλέον, προσδιόρισαν τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι ανωτέρω κλάδοι στη νέα ΚΑΠ και προτάθηκαν στοχευμένες λύσεις για μια πιο ανθεκτική και βιώσιμη γεωργία, εμβαθύνοντας στη γνώση και στον διάλογο σε σχέση με την ΚΑΠ.

Κατά τη διάρκεια της ενότητας, τοποθετήθηκαν εκ μέρους των συλλογικών σχημάτων ο Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Καβάλας, Κλέαρχος Σαραντίδης, ο Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιοκομικών και λοιπών Αγροτικών Προϊόντων Εμπάρου, Γεώργιος Περογιαννάκης, ο Πρόεδρος της Οργάνωσης Παραγωγών OP Natura και Περιφερειακός Αντιπρόεδρος Καλαβρίας (Confcooperative), Enzo Filardo, καθώς και ο Γενικός Διευθυντής της ισπανικής συνεταιριστικής οργάνωσης Cooperativas Agro-Alimentarias de Espana, Gabriel Trenzado Falcon.

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), Τάκης Πεβερέτος, εκπροσώπησε τους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων. Επίσης, αναγνώστηκε μήνυμα από τον Πρόεδρο της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Κρέατος (ΕΔΟΤΟΚΚ), Ιωάννη Φασουλά.

Για το βαμβάκι, το «παρών» έδωσε ο Πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος (ΔΟΒ), Ευθύμης Φωτεινός, ενώ τον τομέα της μεταποίησης του κλάδου του ελαιολάδου εκπροσώπησε ο Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ, Γιώργος Οικονόμου.

«Παρότι πολλά προβλήματα χρήζουν οριζόντιας αντιμετώπισης σε επίπεδο ΕΕ, σε πάρα πολλές δράσεις η επιτυχία είναι αυξημένη όταν αναλύονται τομεακές πολιτικές. Τα παραδείγματα που επισημάναμε παρουσιάζουν σημαντικό ενδιαφέρον, καθώς το 70% της αξίας της αγροτικής μας παραγωγής απορρέει από αυτούς τους κλάδους», επεσήμανε ο συντονιστής της συζήτησης και Διευθυντής της «ΥΧ», Νίκος Λάππας.

«Η εξωστρέφεια προϋποθέτει επώνυμο προϊόν, ποιότητα, αναγνώριση και εμπιστοσύνη των αγορών», επεσήμανε ο πρόεδρος του ΣΕΚ, ο οποίος ζήτησε «ανασυγκρότηση της υπαίθρου -και- στο πλαίσιο των έξυπνων χωριών, ώστε οι νέοι να παραμείνουν στον τόπο τους και να παράγουν, αλλά και να περάσουν στους συνεταιρισμούς και στις ομάδες παραγωγών». Ο ίδιος ζήτησε επίσης από το ΥΠΑΑΤ περισσότερη ρευστότητα, ήτοι «160 εκατ. ευρώ από την ηγεσία του τόπου για να σταματήσει η κατάρρευση του κλάδου», προστασία των κτηνοτρόφων από τα «κόκκινα δάνεια», θωράκιση ενάντια στο NUTRISCORE και ένα νέο πακέτο γενετικής βελτίωσης.

Στο τραπέζι της συζήτησης της ενότητας μπήκε η επωφελής προοπτική συνεργασιών μεταξύ των οργανώσεων αγροτών της Ελλάδας και άλλων μεσογειακών χωρών για αποτελεσματικότερη εκατέρωθεν προώθηση και εξωστρέφεια των προϊόντων. Επίσης, υπογραμμίστηκε η κεφαλαιώδης σημασία της δικτύωσης σε συνεργατικά σχήματα. «Στο μέλλον, ο αγρότης που δεν θα θέλει να βρίσκεται σε συνεταιρισμό δεν θα μπορεί να λέγεται αγρότης», δήλωσε με νόημα ο κ. Falcon. Στις ερωτήσεις που ακολούθησαν στο τέλος της ενότητας, ο κ. Οικονόμου εξέφρασε τη θέση ότι οι μεγάλες αυξήσεις στο ελαιόλαδο ενέχουν τον κίνδυνο να χαθούν καταναλωτές αλλά και αγοραστές στο εξωτερικό. Ο κ. Φωτεινός εξέφρασε την αισιοδοξία ότι τα φετινά συμβόλαια βάμβακος θα είναι επικερδή για τους παραγωγούς, ενώ τόνισε ότι η ΕΔΟΒ βρίσκεται στην αιχμή των εξελίξεων για την προοπτική του προϊόντος και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας του.

Σημαντικές ήταν οι παρεμβάσεις τεσσάρων στελεχών της GAIA EΠIXEIΡEIN για τις αλλαγές που θα επιφέρει η νέα ΚΑΠ στους τέσσερις κλάδους που συζητήθηκαν. Πιο συγκεκριμένα, η Μαρία Γκούλτα μίλησε για τον κλάδο των ελαιοκομικών προϊόντων, η Αγγελική Λαγογιάννη για τα οπωροκηπευτικά, η Μαρία Κορρέ για το βαμβάκι και, τέλος, η Ειρήνη Προδρομίδου για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΣΤΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Μια πρώτη αποτίμηση των εργασιών του 9ου Συνεδρίου πραγματοποιήθηκε στην τελευταία θεματική ενότητα της Στρογγυλής Τράπεζας: «Ελληνική γεωργία 2030: Στρατηγικές παρεμβάσεις για τη βιωσιμότητα και την αναπτυξιακή προοπτική της ελληνικής γεωργίας», με συντονίστρια τη Διευθύνουσα Σύμβουλο της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Έλλη Τσιφόρου.

Ως επιθυμητές στρατηγικές για την καλύτερη αξιοποίηση της ΚΑΠ ορίστηκαν, από τους ομιλητές, η ενδυνάμωση του συνεταιριστικού κινήματος, η θωράκιση της γης από συμφέροντα εκτός κλάδου, η ενιαία προσέγγιση στη χάραξη πολιτικής και η ενίσχυση της εκπαίδευσης αγροτών.

Ο Σπυρίδων Κίντζιος, Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, δήλωσε ότι «υπάρχουν λύσεις που αφορούν τη βιοποικιλότητα, τον ψηφιακό μετασχηματισμό κ.ά., όμως τίποτα δεν θα επιτευχθεί εάν δεν σταματήσει ο κατακερματισμός στη χάραξη προτάσεων. Για παράδειγμα, παλαιότερα, η χάραξη των προγραμμάτων σπουδών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών γινόταν σε συνεργασία με την πολιτεία, με γνώμονα τις ανάγκες του τόπου. Αυτό που χρειάζεται είναι να καθίσουμε ξανά όλοι μαζί στο τραπέζι, από τον παραγωγό μέχρι την πολιτεία και τους πανεπιστημιακούς, και να καταρτίσουμε μια ενιαία και όχι κατακερματισμένη στρατηγική, έπειτα από συστηματική διαβούλευση».

«Από αυτά που ακούσαμε σήμερα για το ποια είναι η νέα ΚΑΠ, διαπιστώνουμε ότι πλέουμε σε άγνωστα νερά, σε μια νέα πραγματικότητα που χρειάζεται καινούργια εργαλεία αξιοποίησής της, χωρίς να είμαστε εξοικειωμένοι με αυτά. Μόνο η γνώση και η καινοτομία μπορούν να μας κάνουν να ανακτήσουμε τον χαμένο χρόνο», επεσήμανε ο Σπύρος Δανέλλης, συντονιστής του Τμήματος Ευρωπαϊκής Πολιτικής της Κεντρικής Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, εμβαθύνοντας στο τρίπτυχο «συνεργασία-καινοτομία-ψηφιακές υπηρεσίες» ενόψει του… γρίφου της επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «το πρώτο που χρειάζεται να δημιουργήσει η πολιτεία είναι είτε οικονομίες κλίμακας, είτε μοναδικότητα του παραγόμενου προϊόντος.

«Το κρίσιμο σε ένα νέο αγροτικό πρόγραμμα είναι πώς θα εκπαιδεύσουμε τους αγρότες. Όλα τα άλλα λύνονται, ακόμα και το συνεταιριστικό ζήτημα», τόνισε ο Ναπολέων Μαραβέγιας, τ. Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και, ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του πανεπιστημίου.

Ο Γιώργος Κατσούλης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Αγροτικών και Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΑΣΟΕΕ) τόνισε μεταξύ άλλων ότι «δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος να αντιμετωπιστεί η σημερινή πραγματικότητα του κλάδου παρά μόνο μέσα από σύγχρονα οργανωμένα συνεργατικά σχήματα», επικαλούμενος παραδείγματα χωρών που προσομοιάζουν στη δική μας παραγωγή, όπως η Ισπανία. «Εκεί, το δίχτυ προστασίας είναι πάντοτε οι συνεταιρισμοί και οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, και αυτό πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα», σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ συμπλήρωσε ότι «είναι μονόδρομος η ελληνική παραγωγή να συνδεθεί πιο στενά με τον έτερο σημαίνοντα κλάδο του τουρισμού».

Από την πλευρά του, ο Αθανάσιος Πετρόπουλος, Γραμματέας στον Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, στάθηκε στη σημασία και στα διαχρονικά οφέλη της χώρας μας από την ΚΑΠ, προσθέτοντας ωστόσο ότι αυτό έχει δημιουργήσει έναν εφησυχασμό στις εγχώριες αρχές. Έθεσε ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η λειτουργία του ΟΣΔΕ, η προστασία του περιβάλλοντος, η ενίσχυση του εισοδήματος των παραγωγών και η αντιμετώπιση του πληθωρισμού των τροφίμων. Ο ίδιος πρότεινε, μεταξύ άλλων, ως λύση τις «συνεργασίες γεωργίας ακριβείας» όπως τις χαρακτήρισε, ενώ τόνισε ότι χρειάζεται η ηλικιακή ανασύνθεση του γεωργικού πληθυσμού.

Κλείνοντας την ενότητα, η κα Τσιφόρου ανακοίνωσε ότι το επόμενο διάστημα, σε συνεργασία με τους κ.κ. Κίντζιο, Μαραβέγια, Δανέλλη, Κατσούλη, καθώς και με άλλες προσωπικότητες και εμπειρογνώμονες του χώρου, θα αναληφθούν πρωτοβουλίες ώστε τα ζητήματα της αγροτικής πολιτικής να ανέβουν πιο ψηλά στη δημόσια ατζέντα, ενόψει μάλιστα και των ευρωεκλογών τον Ιούνιο του 2024.

Την ολοκλήρωση των εργασιών του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας κήρυξε ο Πρόεδρος της GAIA EΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Χριστόδουλος Αντωνιάδης, ο οποίος, αφού ευχαρίστησε έναν προς έναν τους συντελεστές της εκδήλωσης, μετέφερε ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «χαίρομαι, γιατί την απαισιοδοξία κάποιων ομιλητών διαδέχθηκε ο αισιόδοξος τόνος της ακαδημαϊκής κοινότητας. Και εμείς στη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ είμαστε φύσει αισιόδοξοι και ποτέ δεν το βάλαμε κάτω, γιατί παρά τα πολλά εμπόδια, πάντοτε με σκληρή δουλειά και όραμα, στο τέλος δικαιωνόμαστε».