Μία πρώτη γεύση του σχεδίου (master plan) της ολλανδικής εταιρείας HVA Ιnternational σχετικά με την αντιπλημμυρική προστασία της Θεσσαλίας πήραν όσοι συμμετείχαν στην εκδήλωση που διοργάνωσε η κυβέρνηση με την ολλανδική εταιρεία στη Λάρισα, χωρίς ωστόσο να ξεκαθαρίσει πλήρως το τοπίο.
Το τελικό σχέδιο των Ολλανδών, όπως ειπώθηκε, θα κατατεθεί επίσημα στην ελληνική κυβέρνηση στα τέλη Φεβρουαρίου, ενώ όπως δήλωσε στην εκδήλωση ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, «η σημερινή συζήτηση έχει και τη μορφή διαβούλευσης».
Σύμφωνα με τον Έλληνα επικεφαλής της HVA, Μιλτιάδη Γκουζιούρη, «οι ειδικοί προκρίνουν δράσεις που χωρίζονται σε τρία επίπεδα: στην πρόληψη, στη διακυβέρνηση του νερού και στη διαχείριση των κρίσεων. Στην πρώτη κατηγορία, τα έργα που πρέπει να γίνουν σχετίζονται με τη διαπλάτυνση των ποταμών και την απομάκρυνση των επιχειρήσεων και των κατοικιών που βρίσκονται ανάντη, με την κατασκευή ακόμη και διπλών αναχωμάτων, μέσω της δημιουργίας φραγμάτων στα ορεινά, προκειμένου να συγκρατούν το νερό και να δίνεται ο απαραίτητος χρόνος αποστράγγισης των πεδινών περιοχών και η δημιουργία πλημμυρικών ζωνών.
Αυτό που ανησύχησε το ακροατήριο είναι ότι, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι Ολλανδοί δεν ξεκαθάρισαν τι πρόκειται να γίνει με την απομάκρυνση του νερού από τις παρακάρλιες περιοχές, όπου περίπου 180.000 στρέμματα παραμένουν κάτω από το νερό. «Είναι ένα υδατολογικό μοντέλο που θα μας δείξει τη φορά του νερού σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Το μοντέλο υπολογίζει πόσο νερό μπορεί να απορροφηθεί σε ενδεχόμενο πλημμύρας και πόσο μπορεί να διοχετεύσει ο ποταμός. Θα δούμε, λοιπόν, για παράδειγμα, πόσο νερό έχει συσσωρευθεί και πού μπορούμε να το διοχετεύσουμε, π.χ. σε μεγάλες δεξαμενές, και για πόσο καιρό μπορεί να μείνει εκεί προτού το επαναδιοχετεύσουμε με ομαλό τρόπο στην κοίτη του Πηνειού και έπειτα στη θάλασσα, μέσα από το “δέλτα”, για να μην πλημμυρίσουν οι περιοχές», σημείωσε ο κ. Γκουζιούρης.
Αντιδράσεις
Η αναφορά του τελευταίου, όμως, σε «καταβολή αποζημιώσεων στους πλημμυροπαθείς αγρότες» δεν άφησε ικανοποιημένους τους παραγωγούς. Ο Άγγελος Τζιαμαλής, από το Σωτήριο Δήμου Κιλελέρ, ανέφερε ότι «δεν ζητάμε ελεημοσύνες. Θέλουμε να απομακρυνθούν άμεσα τα νερά, ώστε να παραμείνουμε στα χωριά μας και να συνεχίσουμε να παράγουμε. Θέλουμε ένα σχέδιο fast track, να φτιαχτεί μία σήραγγα μέσω της οποίας θα απομακρυνθούν τα νερά από τα παρακάρλια προς το Αιγαίο.
Από την πλευρά του, ο απερχόμενος περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κώστας Αγοραστός, υποστήριξε ότι «αν δεν μπορεί να υλοποιηθεί αυτή η πρόταση, μπορεί να επιλεχθεί μία πιο γρήγορη και υλοποιήσιμη δράση, με την τοποθέτηση αντλιών, οι οποίες θα απομακρύνουν τα νερά από τα παρακάρλια προς τον Γκουσμπασανιώτη ποταμό».
Αυτό που ζητούν ουσιαστικά οι τοπικοί φορείς είναι να επιλεγεί από την κυβέρνηση ένας μόνιμος μηχανισμός απομάκρυνσης των νερών από τα παρακάρλια, ο οποίος θα έχει πολλαπλό σκοπό, τόσο την αντιπλημμυρική προστασία της περιοχής, όσο και την αποταμίευση νερού, είτε σε πλημμυρικές ζώνες είτε σε ταμιευτήρες, για την αντιμετώπιση και του προβλήματος της λειψυδρίας.
Αντιδράσεις υπήρξαν και από συνεταιριστές για τις αναφορές του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στη συζήτηση στη Βουλή περί αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών. «Αν η αναδιάρθρωση περιλαμβάνει στροφή προς τις ξηρικές καλλιέργειες, είμαστε αντίθετοι», δήλωσε ο κ. Τζιαμαλής, σημειώνοντας ότι «αυτή η επιλογή, χωρίς εμπεριστατωμένη μελέτη, θα οδηγήσει σε φτωχοποίηση της Θεσσαλίας. Εάν φύγουμε από το βαμβάκι και την ντομάτα και στραφούμε σε ξηρικές καλλιέργειες, όπως το σιτάρι, δεκάδες επαγγέλματα και εκατοντάδες επιχειρήσεις θα κλείσουν».
Το ζήτημα των μετεγκαταστάσεων
Διάχυτος είναι ο προβληματισμός και για την πιθανή μετεγκατάσταση των πλημμυρισμένων χωριών. Ο κ. Γκουζιούρης ανέφερε ότι «συστήνουμε να μην πάνε σε ξεχωριστούς οικισμούς και γίνουν δακτυλοδεικτούμενοι, αλλά να ενσωματωθούν στις κοινωνίες που θα πάνε σε πιο μεγάλα αστικά κέντρα, όπως π.χ. ο Παλαμάς».
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο ΕΚΠΑ, Ευθύμιος Λέκκας, έγινε πιο συγκεκριμένος στην ομιλία του, κάνοντας λόγο για 60 οικισμούς όπου μπορεί να αναπτυχθεί ένας τύπου «πολεοδομικός αναδασμός». «Υπάρχουν τμήματα περιοχών που πλημμυρίζουν και καλό θα ήταν να γίνει μια μετάθεση αυτών σε γειτονικούς χώρους, ώστε να είναι πιο ασφαλή. Να δημιουργήσουμε, λοιπόν, έναν ασφαλή και ανεκτικό ιστό για να αντιμετωπίσουμε μελλοντικά φαινόμενα», σημείωσε.
Τη συζήτηση συντόνιζε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρης Αυγενάκης, έχοντας στο πλευρό του τον υφυπουργό Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας, Χρ. Τριαντόπουλο, τον υφυπουργό Υποδομών, Νίκο Ταχιάο, και τους δύο γενικούς γραμματείς του ΥΠΑΑΤ, κ.κ. Δ. Παπαγιαννίδη και Γ. Στρατάκο.
