Ολοι θα προτιμούσαμε να υπήρχε μια μαγική συνταγή για την απώλεια πολλών κιλών άμεσα, τα οποία στη συνέχεια, όταν θα γυρίζαμε στις παλιές μας κακές συνήθειες, δεν θα επέστρεφαν ποτέ. Όμως, αφού τέτοιες λύσεις δεν υφίστανται, η μόνη επιλογή για να έχουμε το φυσιολογικό για τον οργανισμό μας βάρος είναι η σωστή διατροφή, σε συνδυασμό με τη σωματική άσκηση.
Όταν κάνουμε δίαιτα –ή «διατροφή», όπως συνηθίζεται να αποκαλούμε την προσπάθεια περιορισμού της ποσότητας και καλυτέρευσης της ποιότητας των τροφίμων που καταναλώνουμε–, ο οργανισμός μας στερείται θερμίδων. Δεν θα πρέπει, όμως, να στερείται και αναγκαίων θρεπτικών συστατικών. Αν, μάλιστα, επιχειρήσουμε να χάσουμε κιλά με δραστικές μεθόδους, σύντομα μπορεί να έχουμε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, καθότι θα απολέσουμε μυϊκό ιστό και θα απορρυθμιστεί ο μεταβολισμός μας, με αποτέλεσμα να παχαίνουμε ευκολότερα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κατά μέσο όρο «επιτρέπεται» να χάνουμε από 2 έως 4 κιλά ανά μήνα. Υπό την προϋπόθεση ότι ασκούμαστε παράλληλα με τη δίαιτα, θα χάσουμε κυρίως λίπος και όχι νερό ή μυϊκή μάζα. Η ξαφνική απώλεια πολλών κιλών σημαίνει, κατά κύριο λόγο, απώλεια μυϊκού ιστού, και αυτό μπορεί, εκτός των άλλων, να επιφέρει κατάπτωση, αναιμία, νευρικότητα, ακόμα και κατάθλιψη.
Επίσης, οι γυναίκες μπορεί να έχουν διαταραχές στην έμμηνο ρύση, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί πρόωρη οστεοπόρωση, πτώση της λίμπιντο, ουρική αρθρίτιδα και πέτρα στη χολή. Επίσης, οι στερητικές δίαιτες, οι οποίες στοχεύουν στο γρήγορο αδυνάτισμα, προβλέπουν κατανάλωση ελάχιστων θερμίδων, ωστόσο, τις περισσότερες φορές υπολείπονται σε ποιότητα, στερώντας από τον οργανισμό αναγκαία θρεπτικά συστατικά.
«Κλειδί» ο περιορισμός του λίπους
Τελικά, τι παχαίνει περισσότερο; Η ποσότητα του φαγητού ή το είδος του; Σαφώς παίζουν ρόλο οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε. Ωστόσο, εκείνο που διαδραματίζει ακόμα μεγαλύτερη σημασία, είναι το ποσοστό του λίπους στην τροφή μας. Εξάλλου, το λίπος, σε σχέση με τους υδατάνθρακες ή τις πρωτεΐνες, έχει τις περισσότερες θερμίδες, και συγκεκριμένα 9 ανά γραμμάριο. Επομένως, προκειμένου να μην περιοριστεί κατά πολύ ο όγκος της τροφής μας, είναι προτιμότερο η μεγαλύτερη ποσότητά της να περιλαμβάνει υδατάνθρακες, όπως ψωμί (μαύρο ή ολικής), αλλά και σαλάτες, όσπρια και φρούτα.
Μάλιστα, έχει αποδεχθεί ότι, εάν μειώσουμε δραστικά την ποσότητα της τροφής, αλλά συνεχίσουμε να καταναλώνουμε πολύ λίπος μακροπρόθεσμα, εντέλει θα πάρουμε βάρος. Επομένως, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου, θα πρέπει αφενός να μειώσουμε την ποσότητα του φαγητού, τρώγοντας όσο πρέπει και όχι μέχρι να σκάσουμε, και αφετέρου να περιορίσουμε το λίπος στο φαγητό που καταναλώνουμε. Όλα αυτά, συνυπολογίζοντας ότι στη διατροφή μας πρέπει να υπάρχει και ένα ποσοστό λίπους, της τάξης του 30% περίπου, γιατί το χρειαζόμαστε.
Πέρα από τις παραπάνω προτεινόμενες τροφές, από το διαιτολόγιο ενός ανθρώπου που θέλει να χάσει βάρος δεν πρέπει να λείπουν το άπαχο κρέας, το ψάρι και τα άπαχα γαλακτοκομικά. Σημειώνεται, δε, ότι δεν χρειάζεται να κόψουμε το ψωμί, εφόσον αυτό είναι ολικά αλεσμένο ή από μαύρη σίκαλη, καθώς οι υδατάνθρακες μας χορταίνουν. Όμως, είναι αναγκαίο να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις «βουτιές» με το ψωμί στις σάλτσες.
«Φρένο» στο αλκοόλ
Σε μια δίαιτα, το πρώτο που πρέπει να περιορίσουμε είναι το αλκοόλ, γιατί και πολλές θερμίδες έχει και αποθηκεύεται εύκολα ως λίπος. Από την άλλη, αν μας «χρειάζεται» για λόγους διάθεσης ή κοινωνικούς, μπορούμε να πίνουμε 2-3 ποτηράκια κρασί την εβδομάδα. Καλό είναι να αποφεύγονται τα σύνθετα ποτά, όπως είναι τα κοκτέιλ.
Τι ισχύει για τα light προϊόντα
Τέλος, πολλοί αναρωτιούνται αν η σωστή διατροφή μπορεί να περιέχει και light προϊόντα. Υπάρχουν τα light προϊόντα σε ζάχαρη και εκείνα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά. Μακροπρόθεσμα, όσα είναι light σε λίπος μπορούν να μας βοηθήσουν στο να περιορίσουμε την πρόσληψη λιπαρών. Εάν, για παράδειγμα, έχουμε αδυναμία στα γαλακτοκομικά, τα light «προϊόντα με χαμηλά λιπαρά» είναι οπωσδήποτε προτιμητέα.
Από την άλλη, τα light προϊόντα σε ζάχαρη ναι μεν μπορούν να βοηθήσουν στο να μειώσουμε τις ποσότητες ζάχαρης που προσλαμβάνουμε, αλλά ενέχουν τον κίνδυνο να μας παρασύρουν στο να καταναλώσουμε υπερβολικά μεγάλες ποσότητες γλυκαντικών υλών, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα της εν λόγω ουσίας.
Η «ένοχη απόλαυση» των γλυκών
Τελικά, πρέπει να «εξοστρακίζουμε» εντελώς τα γλυκά από τη διατροφή μας όταν κάνουμε δίαιτα; Θεωρητικά, ναι. Τα γλυκά είναι τροφές πλούσιες σε λίπος και σε θερμίδες. Μπορούν, όμως, να ενταχθούν στο διαιτολόγιό μας, με μια συχνότητα του τύπου μία φορά την εβδομάδα ή στο δεκαήμερο. Εφόσον, λοιπόν, δεν υπάρχουν υποκείμενα προβλήματα υγείας, μπορούμε να ενδώσουμε σε ένα κανονικό γλυκό. Διαφορετικά, στις περιπτώσεις που αισθανόμαστε την ανάγκη για κάτι γλυκό, είναι καλύτερο να προτιμάμε γλυκά χωρίς λίπος, όπως αυτά του κουταλιού, τη γρανίτα, το σορμπέ ή το μέλι.
