Ένα συμβατικό πλαίσιο για τις άμεσες πληρωμές, ανάλογα με τους στόχους, τις δεσμεύσεις και τις ανάγκες, είναι το σύστημα που προτείνεται για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2020, σε μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η μελέτη παρουσιάστηκε στις αρχές της εβδομάδας από τον καθηγητή Άλαν Μάθιους του Τρίνιτι Κόλετζ του Δουβλίνου.
Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εργαστηρίου, με θέμα «Σκέψεις για τις γεωργικές προκλήσεις μετά το 2020 στην ΕΕ: Προετοιμασία της επόμενης ΚΑΠ», που διοργάνωσε η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για την προετοιμασία του οποίου εκπονήθηκαν συνολικά τρεις μελέτες σχετικά με το μέλλον των άμεσων ενισχύσεων, των μέτρων αγοράς και της διαχείρισης κινδύνων και της αγροτικής ανάπτυξης. Παρουσιάζοντας την πρώτη μελέτη, ο καθηγητής Μάθιους ανέφερε ότι «το σημερινό σύστημα των άμεσων ενισχύσεων δεν είναι ούτε βιώσιμο μακροπρόθεσμα ούτε έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και διαχειριστές γης στην Ευρώπη σήμερα και μελλοντικά». Για τον λόγο αυτόν, συστήνει οι ενισχύσεις να εστιάζουν σε συγκεκριμένους στόχους, να προσανατολίζονται σε σαφή αποτελέσματα και να αναδιαρθρωθούν γύρω από έναν πυλώνα που θα παρέχει στήριξη με την εξής λογική: Τα δικαιώματα ενίσχυσης θα αντικατασταθούν, μετά από μία μεταβατική περίοδο, από ένα συμβατικό πλαίσιο μεταξύ των γεωργών και των δημόσιων αρχών και η πολλαπλή συμμόρφωση και η καταβολή του πρασινίσματος θα εξαρτώνται από την εγγραφή των παραγωγών σε ένα «βασικό» περιβαλλοντικό καθεστώς που θα καθορίζεται από τα κράτη μέλη. Παράλληλα, προτείνει ο βασικός κορμός των πόρων να κατευθυνθεί στη διαχείριση κινδύνων, την ανταγωνιστικότητα, την κλιματική δράση και τα περιβαλλοντικά δημόσια αγαθά, ενώ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να απαιτείται εθνική συγχρηματοδότηση για όλες τις δαπάνες της ΚΑΠ.
Σε ό,τι αφορά την κατανομή των πόρων του κοινοτικού προϋπολογισμού, η μελέτη του Άλαν Μάθιους προτείνει ότι θα πρέπει να βασίζεται στην παροχή κινήτρων, έτσι ώστε η χρηματοδότηση της ΚΑΠ να κατανέμεται στα κράτη-μέλη με βάση τις επιδόσεις και τις ανάγκες τους. Σύμφωνα με τις συστάσεις του Άλαν Μάθιους, το νέο σύστημα άμεσων ενισχύσεων θα πρέπει να συμπληρωθεί με μέτρα στήριξης της αγοράς (δίχτυ ασφαλείας) και οργάνωσης της αλυσίδας τροφίμων. Οι προτάσεις που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο των μελετών για τα μέτρα αγοράς και τα συστήματα διαχείρισης κινδύνων και για την πολιτική αγροτική ανάπτυξη ήταν λιγότερο ριζοσπαστικές, καθώς, ειδικά για το ζήτημα της διαχείρισης κινδύνων, οι συζητήσεις σε επίπεδο ΕΕ έχουν προχωρήσει αρκετά λόγω της αναγκαιότητας εξεύρεσης άμεσων λύσεων για την αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης κρίσης στις γεωργικές αγορές. Ειδικότερα, την εβδομάδα αυτή, η Επιτροπή Γεωργίας του Κοινοβουλίου ψήφισε έκθεση πρωτοβουλίας για το θέμα, τονίζοντας ότι η επόμενη ΚΑΠ θα πρέπει να περιλαμβάνει νέα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων σε σχέση με το κλίμα, τη δημόσια υγεία και την αγορά, πέραν εκείνων που είναι ήδη διαθέσιμα στο πλαίσιο της υφιστάμενης ΚΑΠ.
