Απαιτητικό πρόγραμμα συζητήσεων για κρίσιμα θέματα που άπτονται της ευρωπαϊκής γεωργίας, εκφράσεις συμπαράστασης και αλληλεγγύης προς τον δοκιμαζόμενο κόσμο της Θεσσαλίας και του Έβρου, ανησυχία και προβληματισμός για την εφαρμογή των Στρατηγικών Σχεδίων και το μέλλον της ευρωπαϊκής υπαίθρου, αλλά και γκρίνια με δόσεις κριτικής για την αφωνία σε αρκετά ζητήματα αγροτικού ενδιαφέροντος, πλαισίωσαν σε γενικές γραμμές το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2023.
Σε αυτήν τη μαραθώνια συνεδρίαση, ο Έλληνας υπουργός, Λευτέρης Αυγενάκης, εμφανίστηκε καλά προετοιμασμένος και με την πρώτη ευκαιρία ανέδειξε το θέμα των επιπτώσεων που προκάλεσαν πυρκαγιές και πλημμύρες στην Ελλάδα.
Από την επιστολή που απέστειλε ο ίδιος από την προηγούμενη εβδομάδα στους ομολόγους του, μέχρι τη συνάντηση που είχε την επομένη του Συμβουλίου με τον επίτροπο Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, ο κ. Αυγενάκης προσπάθησε να αποτυπώσει το μέγεθος της καταστροφής δείχνοντας στους συνομιλητές του ακόμα και φωτογραφίες που είχε φέρει μαζί του, ενώ τους προσκάλεσε να επισκεφτούν τη χώρα μας για να δουν από κοντά όσα έχουν συμβεί σε Θεσσαλία και Έβρο.
Ακόμα και όταν η συζήτηση επικεντρώθηκε το απόγευμα της Δευτέρας στο όραμα της ΕΕ για το μέλλον της υπαίθρου, ο Έλληνας υπουργός επανέφερε στο προσκήνιο τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, η οποία πλήττει σφοδρά τον ευρωπαϊκό Νότο, και δη την Ελλάδα.
Ο ίδιος, μάλιστα, εκνευρίστηκε όταν άρχισε να βλέπει κάποιους ομολόγους του να βγαίνουν από την αίθουσα την ώρα που μιλούσε, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Ελπίζω να μείνουν οι συνάδελφοι, γιατί βλέπω πως αδειάζει η αίθουσα».
Στοιχεία
Παραθέτοντας τα στοιχεία, και σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις, ο κ. Αυγενάκης είπε ότι η έκταση των πληγεισών καλλιεργειών ανέρχεται σε 85.891 εκτάρια (858.910 στρέμματα), έκταση που λόγω της συνεχούς μετακίνησης των υδάτων και της δημιουργίας νέων πλημμυρικών φαινομένων δύναται να προσαυξηθεί τουλάχιστον έως 25%.
«Kτηνοτροφικές μονάδες και μονάδες μεταποίησης έχουν καταστραφεί ολοσχερώς. Ομοίως και οι αγροτικές υποδομές. Την ίδια ώρα, έχει σταματήσει η αλιεία στην περιοχή του Παγασητικού και η μελισσοκομία αφανίστηκε. Μόνο η παραγωγή των πληγεισών περιοχών της Θεσσαλίας αντιστοιχεί στο 5,5% του συνολικού ΑΕΠ» υπογράμμισε, και εξήγησε ότι στη Θεσσαλία παράγεται το 23% της φυτικής παραγωγής και το 18% της ζωικής παραγωγής της Ελλάδας.
«Μέχρι αυτή την ώρα έχουν καταγραφεί πάνω από 120.000 νεκρά ζώα (βοοειδή, αιγοπρόβατα και χοιρινά) και πάνω από 176.000 πτηνά και κουνέλια, καθώς και περισσότερα από 100.000 μελισσοσμήνη. Γίνεται σαφές ότι θα χρειαστούν σημαντικά κεφάλαια για την αποζημίωση φυτικής και ζωικής παραγωγής και την αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών στον πρωτογενή τομέα», επεσήμανε.
Συνοψίζοντας τις προτάσεις που υπέβαλε, ο υπουργός τόνισε ότι η ΕΕ πρέπει να δείξει γρήγορα αντανακλαστικά: «Πριν από μερικές ημέρες λάβατε από μέρους μου memo με πλέγμα πρωτοβουλιών. Θυμίζω:
1. Αύξηση του Γεωργικού Αποθεματικού για το 2024 και ευέλικτη αποδέσμευσή του.
2. Παρεκκλίσεις των επενδυτικών προγραμμάτων του ΠΑΑ και του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
3. Ενεργοποίηση μέτρων για φυσικές καταστροφές από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης.
4. Adhoc κρατικές ενισχύσεις για την ενίσχυση του ταμείου του ΕΛΓΑ.
Κι εδώ να τονίσω ότι το όριο de minimis και οι διατάξεις του Κανονισμού του ΕΛΓΑ δεν επιτρέπουν αποζημίωση για ζημιές τέτοιου μεγέθους».
Τη στήριξη της ΕΕ δεν ζήτησε μόνο η Ελλάδα, αλλά και η Σλοβενία, που επλήγη από πλημμύρες λόγω σφοδρών βροχοπτώσεων στις αρχές Αυγούστου με αναρίθμητες ζημιές σε υποδομές, εγκαταστάσεις, γεωργικές εκτάσεις κ.ά., ενώ και η χώρα θρηνεί την απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Αίτημα για νέο Ταμείο
Τα περισσότερα κράτη-μέλη εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στις δύο χώρες και κάποια, όπως η Λετονία και η Δανία, υποστήριξαν πως απαιτείται μεγαλύτερη ευελιξία των υφιστάμενων Ταμείων Κρίσης. Άλλοι υπουργοί, όπως της Λιθουανίας πρότειναν τη σύσταση ενός νέου Ταμείου, καθώς το γεωργικό αποθεματικό δεν προορίζεται για την κάλυψη καταστροφών τέτοιου μεγέθους.
Από την πλευρά της, η Κύπρος πρότεινε τη δημιουργία Περιφερειακού Κέντρου Κρίσεων, το οποίο θα επιτρέπει πιο γρήγορα την παροχή βοήθειας. Γενικά, οι διάφορες χώρες ζήτησαν δράση για την κλιματική αλλαγή και ενισχυμένη υποστήριξη για τον πρωτογενή τομέα.
«Το πιο σημαντικό είναι να συζητήσουμε τώρα ποια είναι τα πιθανά εργαλεία για τη στήριξη των αγροτών που επλήγησαν από αυτό το καταστροφικό γεγονός και στις δύο χώρες», απάντησε ο επίτροπος Γεωργίας. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι τόσο η Ελλάδα, όσο και η Σλοβενία, έλαβαν χρηματική βοήθεια από το Αποθεματικό γεωργίας.
Με δεδομένο όμως, όπως διευκρίνισε, ότι τα κονδύλια αυτά σε καμία περίπτωση δεν επαρκούν, εξήγησε ότι η Κομισιόν «είναι έτοιμη να εξετάσει ένα έκτακτο μέτρο που θα χρηματοδοτηθεί από το Αποθεματικό». Αυτό το μέτρο θα αποζημιώσει περαιτέρω τους Σλοβένους και, ανάλογα με την εκτίμηση των επιπτώσεων, και τους Έλληνες αγρότες».
Όσο για το Αποθεματικό, τόνισε ότι έχει εξαντληθεί για το τρέχον έτος και οι δύο χώρες θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τις 15 Οκτωβρίου για να χρησιμοποιήσουν κεφάλαια από το νέο οικονομικό έτος.
Ο Γ. Βοϊτσεχόφσκι σημείωσε ότι η Κομισιόν θα βρίσκεται σε στενή συνεργασία και με τα δύο κράτη-μέλη, προκειμένου να βρουν μαζί την πιο κατάλληλη λύση, ενώ υπογράμμισε ότι υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης των ΠΑΑ και των Στρατηγικών Σχεδίων.
«Υπάρχει σαφής πολιτική απόφαση ότι και οι δύο χώρες θα λάβουν στήριξη από το γεωργικό Αποθεματικό, ενώ η Επιτροπή είναι έτοιμη να δεχτεί αναθεωρήσεις των αντίστοιχων Στρατηγικών Σχεδίων της ΚΑΠ, εάν προταθούν από τις κυβερνήσεις», συμπλήρωσε.
|
Με αιχμές κατά της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν προσήλθε στο Συμβούλιο ο Γερμανός υπουργός Γεωργίας, Τζεμ Έζντεμιρ, καθώς, όπως είπε, από την ομιλία της προέδρου της Κομισιόν απουσίαζε κάθε αναφορά στην καλή διαβίωση των ζώων. «Όσο και να έψαξα στην ατζέντα της προεδρίας, δεν βρήκα πουθενά το θέμα», σημείωσε και κάλεσε την Κομισιόν να δημοσιεύσει το συντομότερο την πρόταση Κανονισμού. |
Οδηγία για την υγεία του εδάφους
Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου, οι υπουργοί συζήτησαν τις γεωργικές πτυχές της προτεινόμενης οδηγίας για την παρακολούθηση και την ανθεκτικότητα του εδάφους. Μεταξύ άλλων, υπογράμμισαν τη σημασία που έχει η οδηγία για τον γεωργικό τομέα, τονίζοντας ότι μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κόστους της υποβάθμισης του εδάφους και της απώλειας παραγωγικότητας που συνδέεται με τη διάβρωση του εδάφους.
Επιπλέον, ανέφεραν ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικοί τύποι γεωγραφικών και κλιματικών χαρακτηριστικών των κρατών-μελών, καθώς και οι ιδιαιτερότητες των διάφορων γεωργικών τομέων στην ΕΕ. Ορισμένοι υπουργοί επισήμαναν ότι θα πρέπει να αναλυθεί περαιτέρω το διοικητικό κόστος της πρότασης.
Το αίτημα για μεγαλύτερη ευελιξία υπογράμμισε μεταξύ των χωρών και η Ελλάδα, η οποία εξέφρασε την ανησυχία της για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα πιστοποιητικό ποιότητας του εδάφους στην αξία της γης.
Από την πλευρά του, ο επίτροπος απάντησε ότι η τρέχουσα πρόταση σχεδιάστηκε για να ελαχιστοποιήσει τον διοικητικό φόρτο και ότι τα μέτρα που προωθούνται είναι πιο εύκολο να εφαρμοστούν. Όσον αφορά την οικονομική επιβάρυνση, υπογράμμισε ότι το κόστος εφαρμογής των μέτρων παρακολούθησης του εδάφους είναι χαμηλότερο από «το τίμημα που πληρώνουμε επί του παρόντος λόγω της υποβάθμισής του».
Μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές
Στη διάρκεια της συνόδου, η ισπανική προεδρία κάλεσε τους υπουργούς να συζητήσουν σχετικά με το μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ. Οι υπουργοί συζήτησαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι περιοχές αυτές, καθώς και τις πιθανές ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται.
Στόχος της ανταλλαγής απόψεων ήταν να παρασχεθεί πολιτική καθοδήγηση, καθώς και να διατυπωθούν συστάσεις και να προταθούν κατάλληλες δράσεις για τη μελλοντική πορεία. Το προσεχές φόρουμ υψηλού επιπέδου για την αγροτική πολιτική σχετικά με τη διαμόρφωση του μέλλοντος των αγροτικών περιοχών, το οποίο διοργανώνει η ισπανική προεδρία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα πραγματοποιηθεί στη Siguenza (Ισπανία) στο τέλος του τρέχοντος μήνα (27-29 Σεπτεμβρίου), θα συμβάλει επίσης στη διαδικασία αυτή.
Στόχος της ισπανικής προεδρίας είναι η έγκριση συμπερασμάτων για το σημαντικό αυτό θέμα έως το τέλος της θητείας της.
|
Ως οι αποκλειστικοί εκφραστές των Ευρωπαίων αγροτών εμφανίστηκαν οι ευρωβουλευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), κατά τη διοργάνωση της ημερίδας που διοργάνωσαν την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου, με θέμα «Το όραμα του ΕΛΚ για μια οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα στην αγροτική παραγωγή». Στην ημερίδα παρευρέθηκε και ο Έλληνας υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Λ. Αυγενάκης, ο οποίος μεταξύ άλλων ζήτησε πρόσθετα κίνητρα στους νέους για να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή. |
Εμπόριο
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια των συζητήσεών τους, οι υπουργοί εξέτασαν την κατάσταση των διεθνών γεωργικών αγορών, εστιάζοντας στην τρέχουσα κατάσταση των εμπορικών ροών αγροδιατροφικών προϊόντων. Συζήτησαν, επίσης, τις διαπραγματεύσεις που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για νέες εμπορικές συμφωνίες, μεταξύ άλλων με τη Mercosur και την Αυστραλία. Όσον αφορά την τελευταία, επισήμαναν ότι η προσφορά που έχει ήδη καταθέσει η ΕΕ για πρόσβαση στην αγορά γεωργικών προϊόντων είναι ουσιαστική και εμπορικά πρόσφορη, εκφράζοντας την απροθυμία τους για πρόσθετες παραχωρήσεις.
Οι υπουργοί προέβησαν επίσης σε απολογισμό των γεωργικών ζητημάτων που σχετίζονται με το εμπόριο, υπό το πρίσμα των επιπτώσεων που έχουν οι πρόσφατες εξελίξεις που συνδέονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο επανέλαβε την πλήρη υποστήριξή του προς την Ουκρανία και η Επιτροπή ενημέρωσε τα κράτη-μέλη σχετικά με τη λήξη, στις 15 Σεπτεμβρίου 2023, των μέτρων διασφάλισης για τις ουκρανικές εισαγωγές που εφαρμόζονταν στα πέντε κράτη-μέλη της πρώτης γραμμής.
Αλιεία
Οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τη διαχείριση των κοινών αλιευτικών αποθεμάτων με το Ηνωμένο Βασίλειο για το 2024, τα οποία αποτελούν αντικείμενο ετήσιων διμερών διαπραγματεύσεων.
Μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, οι διαβουλεύσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τα κοινά αποθέματα ιχθύων πραγματοποιούνται ετησίως με βάση τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου. Οι διαβουλεύσεις αυτές θα πραγματοποιηθούν μεταξύ Οκτωβρίου και αρχών Δεκεμβρίου.
Τέλος, πολωνική αντιπροσωπεία παρείχε πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο του σχεδίου κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης στη γεωργία, ενώ η σουηδική αντιπροσωπεία ενημέρωσε τους υπουργούς σχετικά με την έξαρση της αφρικανικής πανώλης των χοίρων στη χώρα. Οι υπουργοί ενημερώθηκαν επίσης από τη δανική αντιπροσωπεία σχετικά με την απλούστευση και τη βελτίωση της νομοθεσίας για τις κοινές πολιτικές της ΕΕ, όσον αφορά τα τρόφιμα, τη γεωργία και την αλιεία.
Τη στήριξη της ΕΕ δεν ζήτησε μόνο η Ελλάδα, αλλά και η Σλοβενία, που επλήγη από πλημμύρες με αναρίθμητες ζημιές σε υποδομές, εγκαταστάσεις, γεωργικές εκτάσεις κ.ά., ενώ και η χώρα θρηνεί την απώλεια ανθρώπινων ζωών
|
Στις Βρυξέλλες, οι γενικοί γραμματείς του ΥΠΑΑΤ, Δ. Παπαγιαννίδης και Κ. Μπαγινέτας, παρευρέθηκαν στη συνάντηση που έγινε στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της ΕΕ για την πορεία της ΚΑΠ και των μέτρων για την προγραμματική περίοδο 2023-2027. Σύμφωνα με τον κ. Παπαγιαννίδη, οι ζημιές στην παραγωγή λόγω των φυσικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής και η υποστήριξη των αγροτών ήταν ένα θέμα που κυριάρχησε στη συνάντηση. |
