Με καλούς οιωνούς μοιάζει να ξεκινά η εκκοκκιστική σεζόν για τους βαμβακοκαλλιεργητές, καθώς οι πρώτες προσφορές των εταιρειών για τη φετινή σοδειά κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που, μέσω διαρροών, προεξοφλούσαν το τελευταίο διάστημα διάφοροι «κύκλοι» της αγοράς, κυρίως μεσίτες.
των Γ. Ρούστα, Μ. Αμπατζή, Γ. Σάρρου, Γ. Τσατσάκη
Τα 53 λεπτά το κιλό για παράδοση στο εργοστάσιο που ανακοίνωσε η Επίλεκτος, του ομίλου Δοντά, αποτελούν ένα πρώτο δείγμα γραφής των προθέσεων των εκκοκκιστών και αναμένεται να λειτουργήσουν τροχιοδεικτικά για τους υπόλοιπους «παίκτες» του κλάδου, ιδίως αν επαληθευτούν οι πληροφορίες που θέλουν την ίδια γραμμή να ακολουθεί και ο όμιλος Πέτσα (Εκκοκκιστήρια Κλωστήρια Βορείου Ελλάδος ΑΕ).
Βεβαίως, σαφέστερη εικόνα για το πού θα «κάτσουν» φέτος οι τιμές παραγωγού θα προκύψει όταν αρχίσουν να ανοίγουν τα χαρτιά τους οι τέσσερις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του χώρου (Εκκοκκιστήρια Μάρκου, Αφοί Καραγιώργου-Σιάρκος, Αγγελούσης και Κουρούδης) οι οποίες αθροιστικά απορροφούν περί το 60% της εγχώριας παραγωγής σύσπορου.
Ωστόσο, το ζωηρό αγοραστικό ενδιαφέρον, που ήδη καταγράφεται από το εξωτερικό, δημιουργεί θετικό κλίμα, το οποίο ενισχύεται τόσο από τα εξαιρετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των πρώιμων βαμβακιών που έχουν συλλεχθεί σε Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία και Μακεδονία, όσο και από την ανάκαμψη του δολαρίου, στοιχείο που «σιγοντάρει» τις εγχώριες τιμές παραγωγού. Το αμερικανικό νόμισμα βρίσκεται σε ανοδική τροχιά και είναι χαρακτηριστικό ότι την Τετάρτη ενισχύθηκε επιπλέον 0,6% έναντι του ευρώ, στο 1,1722 (υψηλό μήνα), μετά τις δηλώσεις της επικεφαλής της Fed, Τζάνετ Γέλεν, ότι «δε θα ήταν συνετό να διατηρηθεί αμετάβλητη η νομισματική πολιτική έως ότου ο πληθωρισμός φτάσει το 2%».
Χρηματιστηριακά, μετά τα σκαμπανεβάσματα που προκάλεσαν οι αντικρουόμενες εκτιμήσεις για το αντίκτυπο των τυφώνων Ίρμα και Χάρβεϊ στις ΗΠΑ, η εικόνα έχει πλέον σταθεροποιηθεί και οι τιμές για τα προθεσμιακά συμβόλαια του Δεκεμβρίου κινούνται το τελευταίο διάστημα στην περιοχή των 69-70 σεντς/λίμπρα. Οι επιχειρηματίες του κλάδου δεν αναμένουν σημαντικές μεταβολές για το αμέσως επόμενο διάστημα, αφού η διεθνής αγορά μοιάζει να έχει προεξοφλήσει ακόμα και μια καθοδική αναθεώρηση της αμερικανικής παραγωγής –την οποία, σημειωτέον, πολλοί αναλυτές θεωρούν υπερεκτιμημένη– εντός του Οκτωβρίου από το USDA.
Σε επιχειρηματικό επίπεδο, οι οικονομικές δυσκολίες του ομίλου Σκλαπάνη (σ.σ. εκκρεμούν οι δικαστικές αποφάσεις για το αν θα τεθεί τελικά σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, όπως προκρίνουν οι τράπεζες) λειτούργησαν ως καταλύτης για αναδιάταξη δυνάμεων, με τις επιχειρήσεις Αγγελούση να μισθώνουν τα δύο εκκοκκιστήρια, στην Πασχαλίτσα Καρδίτσας και τον Άγιο Ιωάννη Βοιωτίας, και την κοινοπραξία Καραγιώργου- Σιάρκου να αναλαμβάνει να λειτουργήσει την τρίτη μονάδα, στο Γάζωρο Σερρών.
Με αβαντάζ στην αγορά τα πρώιμα
«Με δεδομένο ότι τα χρηματιστήρια παρουσιάζουν μια σταθερότητα και δύσκολα θα έχουμε από εδώ και πέρα σοβαρές διακυμάνσεις, η βασικότερη παράμετρος που θα μπορούσε να λειτουργήσει υποστηρικτικά για την τιμή παραγωγού είναι το δολάριο. Είναι γεγονός το αμερικανικό νόμισμα κινείται ανοδικά κατά τις τελευταίες συνεδριάσεις», δηλώνει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της Αφοί Καραγιώργου ΑΒΕΕ, Νίκος Καραγιώργος.
«Έχουμε ήδη ξεκινήσει τις εκκοκκίσεις και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του σύσπορου που έχουμε παραλάβει είναι πολύ καλά. Αν βοηθήσει ο καιρός και δεν υπάρξουν βροχές, πιστεύω ότι αυτός μπορεί να είναι ακόμη ένας παράγοντας που θα βοηθήσει τις τιμές παραγωγού», συμπληρώνει ο ίδιος. Σε ό,τι αφορά τις στρεμματικές αποδόσεις, σχολιάζει ότι σαφώς και είναι νωρίς ακόμα για να διατυπώσει κανείς μια ασφαλή εκτίμηση ωστόσο «φαίνεται ότι θα είναι κατά τι υψηλότερες σε σχέση με πέρυσι», γεγονός το οποίο «δείχνει» προς μια συνολική εγχώρια παραγωγή εκκοκκισμένου της τάξης των 260.000 τόνων.
Κινητικότητα πραγματοποιείται και στο μέτωπο των εξαγωγών, όπου τα ελληνικά πρώιμα βαμβάκια έχουν σημαντικό πλεονέκτημα, καθώς, όπως επισημαίνει ο συνομιλητής μας, «βγαίνουν στην αγορά σε μια περίοδο που τα κλωστήρια είναι άδεια. Βεβαίως, σε δύο εβδομάδες από τώρα τα δεδομένα μπορεί να αλλάξουν, ωστόσο για την ώρα καταγράφεται έντονη ζήτηση τόσο από την Αίγυπτο όσο και από την Τουρκία. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, στην τελευταία, αναμένεται φέτος να υπάρχει αυξημένη παραγωγή».
Αφήνει υποσχέσεις η ΕΑΣ Τρικάλων
Στον θεσσαλικό κάμπο, η ανακοίνωση της Επίλεκτος σκόρπισε χαμόγελα στους παραγωγούς, καθώς η τιμή των 53 λεπτών για παράδοση στο εκκοκκιστήριο ξεπερνά κατά πολύ τις εκτιμήσεις που διατύπωναν τις προηγούμενες μέρες μεσίτες για 48-49 λεπτά το κιλό. Όσον αφορά το μοναδικό συνεταιριστικό σχήμα της αγοράς, της ΕΑΣ Τρικάλων, με τις μονάδες σε Μεγαλοχώρι και Νέο Μοναστήρι, αν και δεν υπήρξε κάποια ανακοίνωση τιμή, η διοίκηση του Αχ. Λιούτα δεσμεύτηκε για «άμεσες πληρωμές και για τιμές οι οποίες θα είναι οι καλύτερες της αγοράς».
Οι βαμβακοπαραγωγοί ευελπιστούν ότι και οι υπόλοιποι «παίκτες» θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του ομίλου Δοντά και θα στηρίξουν την καλλιέργεια. Οι ίδιοι κάνουν λόγο για ποιοτικό προϊόν, το οποίο επιβραβεύεται από την αγορά, ενώ οι έμποροι μιλούν για δεδομένη πρόθεση των εκκοκκιστών να στηρίξουν γενναιόδωρα το βαμβάκι, προλαβαίνοντας περαιτέρω μειώσεις στα καλλιεργούμενα στρέμματα.
Γύρισαν την πλάτη στις μηχανές stripper οι παραγωγοί
Συγκρατημένα αισιόδοξος εμφανίζεται ο διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόμησης & Τυποποίησης Βαμβακιού στην Καρδίτσα, Μοχάμεντ Νταράουσε, ο οποίος χαρακτηρίζει τ σοδειά «όψιμη» και ευελπιστεί οι βροχές που προβλέπονταν για τούτες τις μέρες να μην είναι έντονες και υποβαθμίσουν το προϊόν. Σχετικά με τις Ομάδες Παραγωγών Βάμβακος που δημιουργήθηκαν στην Κεντρική Ελλάδα (π.χ. Φάρσαλα, Δομοκός), ο κ. Νταράουσε υποστηρίζει ότι «αντιμετωπίζουν δυσκολίες παρέμβασης στην αγορά, διότι δεν διαθέτουν τεχνική υποστήριξη».
Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό είναι ότι οι παραγωγοί φέτος φαίνεται ότι συνειδητοποίησαν την αξία του ποιοτικού βαμβακιού, παραμερίζοντας την τακτική της συγκομιδής με μηχανές stripper, ενώ ελάχιστοι θα είναι αυτοί που θα αποθηκεύσουν, καθώς η περσινή σεζόν δεν προσέφερε μεγαλύτερο εισόδημα σε αυτούς που δεν βιάστηκαν, τη στιγμή που πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος της ποιοτικής υποβάθμισης.
Όσον αφορά τη συγκομιδή, ο Σεπτέμβριος, με τις υψηλές θερμοκρασίες, χαρακτηρίστηκε «ιδανικός μήνας» καθώς βοήθησε το φυτό να αναπτυχθεί σωστά στα τελευταία του στάδια. Ήδη οι πρώτες συλλεκτικές μηχανές μπήκαν στα χωράφια, αν και η κορύφωση της συγκομιδής αναμένεται αρχές Οκτωβρίου. Στην παρούσα φάση, μαζεύονται οι ποικιλίες σποροπαραγωγής. Για το τέλος, οι παραγωγοί θα αφήσουν τις φυτείες που χτυπήθηκαν από το πράσινο σκουλήκι, για να μην «μπερδέψουν» το πρώτο χέρι, το οποίο συνήθως είναι ποιοτικό, με το χτυπημένο από το σκουλήκι βαμβάκι.
Συγκρατημένη αισιοδοξία σε Θράκη και Βόρεια Ελλάδα
Τόσο στην Θράκη όσο και στη Δράμα, η φετινή παραγωγή βαμβακιού είναι πολύ καλή, παρόλο που οι παραγωγοί ήρθαν αντιμέτωποι με τη λειψυδρία και τους παρατεταμένους βοριάδες, που κράτησαν 40 μέρες. Ο Νίκος Κουρκούτας, εκπρόσωπος των βαμβακοπαραγωγών της Θράκης στη γενική συνέλευση της Διεπαγγελματικής Βάμβακος, μεταφέρει στην «ΥΧ» ότι ξεκίνησαν να συγκομίζονται και να παραδίδονται τα πρώτα βαμβάκια, όσα ποτίστηκαν λίγο ή καθόλου. «Είμαστε στο στάδιο που οι παραγωγοί ρίχνουν τα ωριμαντικά για να γίνουν αποφυλλώσεις».
Στον Έβρο, η παραγωγή φαίνεται πως θα είναι αυξημένη, καλύτερη από κάθε άλλη φορά, γεγονός που δημιουργεί αισιοδοξία στους παραγωγούς. Στη Ροδόπη, τα στρέμματα είναι κατά τι αυξημένα, η ποσότητα σχετικά μειωμένη, άρα η παραγωγή αναμένεται να είναι στα περσινά επίπεδα. Σημειώνει ότι όλα αυτά είναι εκτιμήσεις και πως η πλάστιγγα είναι αυτή που θα κρίνει. «Στο επίπεδο των τιμών επικρατεί σιγή ιχθύος και περιμένουμε τους εκκοκκιστές», αναφέρει χαρακτηριστικά. Εκτιμά ότι η τιμή θα είναι καλή, ωστόσο καταθέτει τον προβληματισμό του, δεδομένου ότι «το παιχνίδι είναι παγκόσμιο και είναι δύσκολο να κατανοήσει ο αγρότης πώς θα διαμορφωθεί».
Ο κ. Κουρκούτας προβλέπει, επίσης, ότι θα είναι μεγάλες ποσοτικά οι αποκλίσεις στα χωράφια, λόγω των βοριάδων. «Όσοι παραγωγοί είχαν τη δυνατότητα να ποτίσουν σωστά, θα έχουν καλές αποδόσεις. Στις ομαδικές γεωτρήσεις και όπου δεν υπήρχε επάρκεια νερού, θα υπάρξει απώλεια παραγωγής». Σε ορισμένες περιοχές προέκυψαν προβλήματα από το πράσινο σκουλήκι, αλλά ο κ. Κουρκούτας εκτιμά ότι η λειψυδρία έκανε μεγαλύτερη ζημιά. Τονίζει ότι βασική προϋπόθεση για να υπάρχει μέλλον στη γεωργία αποτελούν οι υποδομές, ειδικά στην άρδευση, σημειώνοντας πως, αν υπήρχαν, θα είχαν λυθεί πολλά προβλήματα. Τέλος, δηλώνει ότι καθοριστικό ρόλο για την ποιότητα και την ποσότητα του βαμβακιού θα παίξει ο καιρός καθώς η συγκομιδή θέλει σύμμαχο τις υψηλές θερμοκρασίες και την απουσία βροχής.
Πιο ποιοτικό, αλλά λιγότερο το βαμβάκι στη Βοιωτία
Στα 250 κιλά το στρέμμα κυμαίνεται, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η απόδοση από τη συλλογή βαμβακιού στον Ορχομενό Βοιωτίας, απόδοση μειωμένη κατά 30% σε σχέση με πέρυσι. Αν λάβουμε υπόψη ότι για τη συνδεδεμένη ενίσχυση αντιστοιχούν 231 κιλά στην περιοχή, πολλοί είναι οι παραγωγοί που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο καιρός είναι ευνοϊκός και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το βαμβάκι που συλλέγεται να είναι ποιοτικά αναβαθμισμένο.
Δυσκολότερα δείχνουν τα πράγματα για τους παραγωγούς των Θηβών, όπου η συντριπτική πλειοψηφία (πάνω από το 80% των καλλιεργειών) παρουσιάζει μειωμένες αποδόσεις, οι οποίες ξεκινούν από 160 κιλά το στρέμμα. Σύμφωνα με τον παραγωγό από τα Βάγια Θηβών, Νίκα Παναγιώτη, «το πρόβλημα που προέκυψε με το πράσινο σκουλήκι και ο τρόπος αντιμετώπισης από τους παραγωγούς, είχε σαν αποτέλεσμα τις μειωμένες στρεμματικές αποδόσεις. Μέσα από αυτή την κατάσταση, υπάρχει κίνδυνος να μην πάρουμε τη συνδεδεμένη, διότι δεν καλύπτουμε τις αντίστοιχες ποσότητες. Ζητάμε από την πολιτεία να μας καλύψει στο θέμα της συνδεδεμένης ενίσχυσης, διότι ευθύνη φέρει και ίδια. Το πρόβλημα του πράσινου σκουληκιού είναι γενικό ζήτημα και δεν αφορά μόνο τον βαμβακοπαραγωγό. Μέσω της άτυπης ομάδας μας, έχουμε κλείσει συμφωνία με εκκοκκιστήριο της περιοχής για τη συλλογική πώληση. Οι ατυχίες του ομίλου Σκλαπάνη μάς έχουν προβληματίσει περισσότερο για τη νέα εκκοκκιστική περίοδο που διανύουμε».
Λίγο καλύτερα κινείται η παραγωγή της Θεσσαλιώτιδας του Δήμου Δομοκού, αλλά και αυτή μετρά απώλειες, από τις καιρικές συνθήκες που επικράτησαν από τη σπορά μέχρι και τη συγκομιδή. Ως αποτέλεσμα, οι ποσότητες είναι μειωμένες κατά 20% σε σχέση με πέρυσι. Το θετικό στην περιοχή είναι η νέα σελίδα για το βαμβάκι που ανοίγει ο Συνεταιρισμός Βαμβακοπαραγωγών (Συναγρός). Σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βάμβακος, θα παρουσιάσει το αποτέλεσμα δειγματοληπτικού ελέγχου 38 δειγμάτων, με τα αντίστοιχα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Με βάση αυτά τα δεδομένα, θα δημιουργηθεί ο οδηγός ποιοτικής κατάταξης, όπου θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των παραγωγών και των εκκοκκιστών.
