Τη ραχοκοκαλιά του ευρωπαϊκού πρωτογενούς τομέα συγκροτούν οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, καθώς διασφαλίζουν την ανθεκτικότητα του συστήματος τροφίμων στην ΕΕ και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της αγροτικής κληρονομιάς και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στις αγροτικές περιοχές.
Ωστόσο, οι μικρές και πιο μικρές εκμεταλλεύσεις δυσκολεύονται ακόμα να έχουν πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης λόγω των περιορισμένων περιουσιακών στοιχείων και κεφαλαίων τους, ενώ χαρακτηρίζονται από το τραπεζικό σύστημα ως «πελάτες με υψηλότερο κίνδυνο».
Τα παραπάνω διατυπώνονται, μεταξύ άλλων, από τα όργανα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε σχετικά στις Βρυξέλλες, με πρωτοβουλία του FI-Compass, της πλατφόρμας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που παρουσιάζει και συμβουλεύει αναφορικά με τα επενδυτικά εργαλεία των Ευρωπαϊκών Επενδυτικών και Διαρθρωτικών Ταμείων.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (GD AGRI), σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, διοργάνωσε μέσα στον Μάιο συνέδριο/ημερίδα με θέμα «Πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις μικρότερες εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ». Κύριος στόχος της ημερίδας ήταν να ρίξει φως στα τρέχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΓΤΑΑ, αλλά και στα εθνικά προγράμματα που υποστηρίζουν τη χρηματοδότηση των μικρότερων εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ.
Ο ρόλος της νέας ΚΑΠ
Όπως επισημάνθηκε, μεταξύ άλλων, τα Στρατηγικά Σχέδια των κρατών-μελών πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες και των μικρότερων εκμεταλλεύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, κατά τη διάρκεια της ημερίδας, τα παραδείγματα που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο έδειξαν τη σημασία της μικροχρηματοδότησης, των μικρών δανείων και της παροχής εγγυήσεων. Η υποστήριξη που δόθηκε στην Κροατία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία και στην Ιταλία ήταν στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Ο Mihail Dumitru, αναπληρωτής γενικός διευθυντής, GD AGRI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής , τόνισε ότι η νέα ΚΑΠ είναι πιο δίκαιη, πιο πράσινη και πιο αποτελεσματική και ότι τα Στρατηγικά Σχέδια μπορούν να υποστηρίξουν τις μικρότερες εκμεταλλεύσεις.
«Γνωρίζω ότι τα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν είναι το μόνο μέσο που έχουμε στη διάθεσή μας για τη στήριξη των μικρότερων εκμεταλλεύσεων. Ταυτόχρονα, πρέπει να διερευνήσουμε όλες τις πιθανές οδούς για να φθάσουν περισσότεροι οικονομικοί πόροι στις μικρότερες εκμεταλλεύσεις, γρήγορα και με προνομιακούς όρους», παραδέχτηκε.
Τραπεζικό σύστημα
Από την πλευρά του, ο Hubert Cottogni, διευθυντής και προϊστάμενος του Τμήματος Διαχείρισης Χρηματοδοτικών Εντολών του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, πρόσθεσε ότι η ευελιξία και η απλούστευση που εισάγονται στον νέο κανονισμό θα διευκολύνουν τον συνδυασμό επιχορηγήσεων με χρηματοδοτικά εργαλεία στην ίδια πράξη. Χαιρέτισε τη νέα δυνατότητα των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΕΓΤΑΑ να στηρίξουν τη χρηματοδότηση μεμονωμένων κεφαλαίων κίνησης και την αγορά γης από νεότερες εκμεταλλεύσεις. Ο ίδιος ζήτησε από την Κομισιόν τη συμβολή της, ώστε να αναπτυχθεί περαιτέρω η χρηματοοικονομική συμβουλευτική.
«Είναι σημαντικό γιατί πρέπει να αλλάξουμε πρωτίστως τη στάση των τραπεζών έναντι του δανεισμού στον αγροτικό τομέα. Δυστυχώς, ο αγροτικός τομέας εξακολουθεί να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε περιουσιακά στοιχεία. Έτσι, εάν έχετε ένα περιουσιακό στοιχείο, δηλαδή ένα ακίνητο, μπορείτε να πάρετε δάνειο. Αυτή είναι ακόμα η ευρωπαϊκή στάση», ανέφερε.
Όπως πρόσθεσε, «οι τράπεζες δεν εξετάζουν τις ταμειακές ροές όταν δανείζουν στον αγροτικό τομέα και αυτό πρέπει να αλλάξουμε. Διαφορετικά, δεν θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε αυτή την πολιτική στον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα. Μπορούμε με τις εγγυήσεις μας και με τον δανεισμό της ΕΤΕπ να υποστηρίξουμε τις τράπεζες κατά τη μετάβασή τους προς δανεισμό, που να βασίζεται περισσότερο στις ταμειακές ροές. Και θα το κάνουμε. Δεσμευόμαστε να το πράξουμε, αλλά πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία».
Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που παρουσίασε ο Pierre Bascou, διευθυντής της Διεύθυνσης Βιωσιμότητας και Αειφορίας της GD AGRI, ο οποίος υπογράμμισε τη σημασία της ΚΑΠ σε ένα πιο βιώσιμο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό πρωτογενή τομέα και έδωσε μια επισκόπηση της κατανομής της στήριξης του ΕΓΤΑΑ μέσω χρηματοδοτικών μέσων στον αγροτικό τομέα.
«Περίπου το 11% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικά μέσα κατέχει έκταση κάτω των 5 εκταρίων», ανέφερε και συμπλήρωσε πως «συνολικά το 23% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων με έκταση κάτω των 20 εκταρίων λαμβάνει χρηματοοικονομικά μέσα» τόνισε, μεταξύ άλλων. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι κάθε κράτος-μέλος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά ως προς τη δομή των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
«Στην πλειονότητα των χρηματοοικονομικών μας μέσων οι πολύ μικρές επιχειρήσεις νομίζω ότι ωφελούνται περισσότερο», συμπλήρωσε. Αξίζει να σημειωθεί ότι αναφέρθηκε στις αλλαγές της ΚΑΠ υπέρ των μικρών εκμεταλλεύσεων και στον Πρώτο Πυλώνα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2023
